زگیل تناسلی (HPV) و تبخال تناسلی (HSV) دو بیماری شایع مقاربتی هستند که اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند، اما تفاوت‌های قابل توجهی در علائم، روش‌های تشخیص دارند. در ادامه ابتدا در مورد روشهای تشخیص زگیل تناسلی توضیح داده و در نهایت به تفاوت بین زگیل و تبخال تناسلی می‌پردازیم.

روش‌های تشخیص زگیل تناسلی

زگیل تناسلی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است و بیش از ۴۰ نوع از این ویروس می‌تواند ناحیه تناسلی را درگیر کند. شیوع HPV در جمعیت جوانان فعال جنسی بالا است.

روش‌های تشخیص زگیل تناسلی عبارت‌اند از:

1. معاینه بالینی

پزشک با مشاهده ضایعات پوستی یا مخاطی زگیل شکل، می‌تواند تشخیص اولیه بدهد. زگیل‌ها معمولاً به صورت برجستگی‌های کوچک و گوشتی یا گل‌کلمی شکل ظاهر می‌شوند.

2. بیوپسی یا نمونه‌برداری از زگیل

در مواردی که تشخیص بالینی دشوار باشد، پزشک ممکن است نمونه کوچکی از زگیل را برای بررسی میکروسکوپی یا پاتولوژی ارسال کند.

3. تست‌های مولکولی (PCR)

یکی از دقیق‌ترین روش‌ها، تشخیص DNA ویروس HPV از طریق PCR است. این روش به ویژه برای شناسایی انواع پرخطر HPV که می‌توانند منجر به سرطان شوند، کاربرد دارد.

4. تست پاپ اسمیر (Pap smear) و تست HPV برای زنان

تست پاپ اسمیر می‌تواند تغییرات پیش‌سرطانی در سلول‌های دهانه رحم را نشان دهد. در ترکیب با تست HPV، حساسیت تشخیص افزایش می‌یابد. طبق گزارش WHO، تست HPV بیش از ۹۰٪ حساسیت برای شناسایی عفونت پرخطر HPV دارد.

تفاوت زگیل و تبخال تناسلی

تناسلی و تبخال تناسلی از جنبه‌های مختلف با هم تفاوت دارند از جمله:

عامل ایجاد بیماری

• زگیل تناسلی: ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) باعث آن می‌شود. بیش از ۴۰ نوع HPV می‌توانند ناحیه تناسلی را درگیر کنند و برخی از انواع آن پرخطر و سرطان‌زا هستند.

• تبخال تناسلی: ویروس هرپس سیمپلکس (HSV)، معمولاً نوع ۲ (HSV-2) یا گاهی نوع ۱ (HSV-1) عامل آن است. HSV-1 بیشتر باعث تبخال دهانی می‌شود، اما می‌تواند در ناحیه تناسلی هم ظاهر شود.

شیوه انتقال

• زگیل تناسلی: عمدتاً از طریق تماس جنسی پوست با پوست منتقل می‌شود و حتی اگر زگیل قابل مشاهده نباشد، ویروس می‌تواند منتقل شود.

• تبخال تناسلی: از طریق تماس مستقیم با زخم‌ها، تاول‌ها یا ترشحات آلوده منتقل می‌شود.

دوره کمون یا پنهان بودن ویروس

• زگیل تناسلی: ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها بعد از تماس با ویروس، علائم ظاهر شوند و بسیاری افراد بدون علامت هستند.

• تبخال تناسلی: علائم معمولاً ۲ تا ۱۲ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند، هرچند ویروس می‌تواند در بدن به صورت خاموش باقی بماند و در دفعات بعدی عود کند.

عواملی که احتمال ابتلا را افزایش می‌دهند

• زگیل تناسلی: چندین شریک جنسی، سیستم ایمنی ضعیف، سیگار کشیدن، و عدم واکسیناسیون HPV.

• تبخال تناسلی: تماس جنسی محافظت‌نشده با فرد مبتلا، ضعف سیستم ایمنی، استرس و بیماری‌های زمینه‌ای.

نوع ضایعه

• زگیل تناسلی: به صورت برجستگی‌های گوشتی یا گل‌کلمی شکل روی پوست یا مخاط ناحیه تناسلی ظاهر می‌شود.

• تبخال تناسلی: ابتدا به شکل تاول‌های کوچک و پر از مایع دیده می‌شود که پس از چند روز به زخم‌های دردناک تبدیل می‌شوند.

درد و خارش

زگیل تناسلی: معمولاً بدون درد است و فقط ممکن است باعث ناراحتی یا خارش خفیف شود.

تبخال تناسلی: دردناک و همراه با خارش یا سوزش است، خصوصاً در زمان بروز اولیه.

عود و طول مدت

زگیل تناسلی: ممکن است بدون درمان عود کند، اما اغلب ضایعات پایدار هستند.

تبخال تناسلی: عودهای مکرر دارد، به ویژه HSV-2، و ممکن است تحت تاثیر استرس، بیماری یا ضعف سیستم ایمنی دوباره ظاهر شود.

روش تشخیص

• زگیل تناسلی: معاینه بالینی، بیوپسی، تست HPV و PCR برای تشخیص دقیق.

• تبخال تناسلی: معاینه، PCR، کشت ویروس از زخم و آزمایش خون برای تشخیص آنتی‌بادی‌ها.

عوارض و خطرات طولانی‌مدت

• زگیل تناسلی: برخی انواع زگیل تناسلی HPV پرخطر می‌توانند باعث سرطان دهانه رحم یا سایر سرطان‌های ناحیه تناسلی شوند.

• تبخال تناسلی: معمولاً عوارض طولانی ندارد، مگر در زنان باردار یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف که خطر انتقال به جنین یا بروز عفونت شدید وجود دارد.

پیشگیری از عود

• زگیل تناسلی: واکسن HPV می‌تواند از ابتلای اولیه و انواع پرخطر جلوگیری کند. پایش دوره‌ای و معاینات پزشکی برای تشخیص ضایعات پیش‌سرطانی مهم است.

• تبخال تناسلی: داروهای ضدویروس مصرف طولانی‌مدت (در افراد با عود مکرر) می‌تواند تعداد دفعات عود را کاهش دهد. استفاده از کاندوم و اجتناب از تماس جنسی هنگام بروز زخم، برای پیشگیری از انتقال موثر است.

کدام خطرناک تر است؟

از نظر خطرات بلندمدت و عوارض جدی، زگیل تناسلی (HPV) معمولاً خطرناک‌تر از تبخال تناسلی (HSV) محسوب می‌شود. دلیل آن موارد زیر است:

1. سرطان‌زا بودن برخی انواع HPV

برخی از انواع پرخطر HPV، به ویژه HPV 16 و 18، می‌توانند باعث سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد، سرطان آلت تناسلی و حتی برخی سرطان‌های حلق و گلو شوند. تبخال تناسلی معمولاً باعث سرطان نمی‌شود.

1. پنهان بودن علائم زگیل تناسلی

بسیاری از افراد مبتلا به HPV ممکن است ضایعات قابل مشاهده نداشته باشند و ویروس سال‌ها در بدن باقی بماند، بنابراین عوارض طولانی‌مدت بدون هشدار ظاهر می‌شوند.

1. خطر انتقال و شیوع

هر دو بیماری مقاربتی هستند و قابل انتقال‌اند، اما عفونت‌های HPV پرخطر و بدون علامت می‌توانند به راحتی منتشر شوند و سال‌ها قبل از تشخیص آسیب ایجاد کنند.

منبع: سایت همیار کودک نی نی بان