به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،برخلاف عواملی مانند ژنتیک که خارج از کنترل ما هستند، بی‌خوابی یکی از مشکلات قابل مدیریت است که نقشی حیاتی در سلامت مغز ایفا می‌کند. دکتر ریچل سالاس، استاد نورولوژی در دانشکده پزشکی دانشگاه جانز هاپکینز، می‌گوید: بی‌خوابی شایع‌ترین نوع اختلال خواب است و فقط به سختی در به‌خواب‌رفتن محدود نمی‌شود.

او توضیح می‌دهد: «بی‌خوابی ممکن است به شکل مشکل در حفظ خواب شبانه، بیدار شدن‌های مکرر یا خواب بی‌کیفیت بروز کند و در نهایت بر عملکرد روزانه، خلق‌وخو، تمرکز و حتی سلامت کلی بدن تأثیر بگذارد.»

خواب شبانه کافی، برای مغز یک فرصت بازسازی حیاتی است. یکی از عملکردهای مهم خواب، پاک‌سازی مغز از مواد زائد و پروتئین‌های مضر است که در طول روز در سیستم عصبی جمع می‌شوند. یکی از این مواد، پروتئین بتا آمیلوئید است که انباشت آن یکی از نشانه‌های اولیه بیماری آلزایمر محسوب می‌شود.

دکتر سالاس می‌افزاید: «خواب نقش مهمی در تثبیت حافظه، تنظیم احساسات و بازسازی مغز دارد. کم‌خوابی مداوم می‌تواند به التهاب عصبی، اختلال در ارتباطات سیناپسی بین نورون‌ها و در نهایت زوال شناختی منجر شود.»

مطالعات نشان می‌دهد مغز در زمان خواب، انعطاف‌پذیری سیناپسی را بازسازی می‌کند؛ فرایندی که برای یادگیری، به‌خاطر سپردن اطلاعات جدید و تصمیم‌گیری ضروری است. اختلال در این فرایند، عملکرد مغز را به‌مرور ضعیف می‌کند.

علاوه بر این، خواب ناکافی باعث اختلال در عملکرد نواحی تنظیم احساسات مغز مانند آمیگدالا و قشر پیش‌پیشانی می‌شود. نتیجه این اختلالات، واکنش‌های هیجانی شدیدتر، اضطراب و کاهش کنترل بر استرس روزمره است.

بی‌خوابی تنها یک ناراحتی شبانه نیست، بلکه زنگ خطری جدی برای مغز است. از آنجا که این مشکل قابل درمان و پیشگیری است، توجه به بهداشت خواب و درمان به‌موقع آن، می‌تواند نقش بزرگی در حفظ سلامت شناختی در بلندمدت داشته باشد.