به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ،برای حدود ۱۰۰ سال، ناوهای هواپیمابر اقیانوس‌ها را درنوردیده‌اند. اولین ناو هواپیمابر عملیاتی ایالات متحده، USS Langley، در سال ۱۹۲۲ به آب انداخته شد. امروزه، ایالات متحده ۱۱ ناو هواپیمابر دارد که تقریبا ۴ فروند از آنها به‌طور همزمان در حال عملیات و ۴ فروند در حال تعمیر و نگهداری هستند. در سال ۲۰۲۵، ۲۲ ناو هواپیمابر و ۵۱ کشتی حامل هواپیما در دریاها وجود دارد که چین ۳ فروند از آنها را در اختیار دارد. با این حال، این شهرهای شناور قدرتمند ممکن است اهمیت خود را از دست بدهند. طرح‌های جنگی و نظامی که به ناوهای هواپیمابر متکی هستند، با چالش‌های لجستیکی بزرگی روبه‌رو هستند. در این مقاله به بررسی گزینه‌های جایگزین برای ناوهای هواپیمابر می‌پردازیم.

جایگزین‌ ناوهای هواپیمابر: تهدید اصلی از قبل وجود دارد

یکی از آسیب‌پذیری‌های کلیدی ناوهای هواپیمابر، هزینه‌ی بالای آنهاست. ساخت یک ناو هواپیمابر کلاس Nimitz بیش از ۱۱ میلیارد دلار هزینه دارد. این کشتی‌ها برای حدود ۵۰ سال خدمت طراحی شده‌اند و اولین آنها (USS Nimitz) در سال ۱۹۷۵ به آب انداخته شد. قرار است این کشتی‌ها به‌تدریج با ناوهای کلاس Gerald R. Ford جایگزین شوند. اما کشتی‌های بزرگ‌تر و کندتر ممکن است دوران اوج خود را پشت سر گذاشته باشند. سامانه‌های تسلیحاتی جدیدی مانند موشک مافوق صوت Oreshnik روسیه، که می‌تواند با سرعت ۱۱ ماخ حرکت کند، می‌توانند ناوهای هواپیمابر را با یک ضربه از کار بیندازند. این امر باعث شده تا استراتژی نیروی دریایی آمریکا مورد بازنگری قرار گیرد.

به‌جای ساخت کشتی‌های عظیم، نیروی دریایی می‌تواند ناوهای هواپیمابر کوچک‌تری را با تعداد بیشتر به‌کار گیرد. به‌جای ۴ ناو هواپیمابر بزرگ، ۸ ناو کوچک‌تر با ظرفیت ۳۰ هواپیما می‌تواند چابکی و سرعت استقرار مجدد ناوگان را افزایش دهد. ناوهای هواپیمابر امروزی با سرعت حدود ۵۶ کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کنند. در مقایسه، سریع‌ترین کشتی‌های جنگی، ناوچه‌های کلاس Skjold نروژ با سرعت ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت هستند. کشتی‌های کوچک‌تر و سریع‌تر، مانورپذیری بهتری برای پوشش مناطق وسیع‌تر ارائه می‌دهند. با این حال، نیروی دریایی آمریکا هنوز به کارایی این رویکرد اطمینان ندارد.

ناوگان بزرگ‌تر ناوشکن‌ها: قدرت مانور بیشتر

ناوشکن‌های کلاس Arleigh Burke از توانمندترین ناوشکن‌های ساخته‌شده هستند. این ناوشکن‌ها می‌توانند در جنگ ضد زیردریایی شرکت کنند، موشک‌های ضد کشتی و هوایی پرتاب کنند و حتی ماهواره‌ها را از مدار پایین زمین خارج کنند. اگرچه این کشتی‌ها نمی‌توانند جت‌های جنگنده را پرتاب کنند، اما می‌توانند از بالگردها پشتیبانی کرده و با تغییراتی، هواپیماهایی با قابلیت برخاست و فرود عمودی مانند F-35B Lightning II را حمل کنند. ناوشکن‌ها چابک هستند و می‌توانند در برابر تهدیداتی مانند موشک Oreshnik پراکنده شوند. با جایگزینی ناوهای هواپیمابر با ناوگان بزرگ‌تری از ناوشکن‌ها، نیروی دریایی قابلیت پرتاب هواپیما را از دست می‌دهد، اما قدرت موشکی و انعطاف‌پذیری بیشتری به دست می‌آورد.

زیردریایی‌ها: بازگشت به دوران برتری زیر دریا

فناوری زیردریایی در دهه‌های اخیر به‌طور قابل‌توجهی تغییر کرده است. زیردریایی‌های هسته‌ای مدرن می‌توانند ماه‌ها زیر آب بمانند. این زیردریایی‌ها می‌توانند آب دریا را برای آشامیدن، پخت‌وپز و دوش گرفتن تصفیه کنند و هوای قابل تنفس تولید کنند. آنها همچنین قادر به حمل مقادیر زیادی مهمات هستند. زیردریایی‌ها می‌توانند به‌طور مخفیانه به سواحل دشمن نزدیک شوند و حملات غافلگیرکننده انجام دهند. همچنین، می‌توانند به‌عنوان سکوی پرتاب برای نیروهای ویژه و عملیات شناسایی عمل کنند.

پهپادها: تغییر ماموریت ناوهای هواپیمابر

نیروهای نظامی ایالات متحده به‌طور فزاینده‌ای به پهپادها (UAV) برای انجام عملیات تهاجمی و شناسایی متکی شده‌اند. پهپادهایی مانند MQ-9 Reaper می‌توانند با هزینه کمتر از جنگنده‌های معمولی، تا ۲۷ ساعت در هوا بمانند و به ارتفاع ۱۵ کیلومتری برسند. نیروی دریایی می‌تواند ناوهای هواپیمابر را برای پرتاب پهپادها تغییر کاربری دهد. این امر می‌تواند جان سربازان را حفظ کند و استراتژی دشمن را تغییر دهد.