به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،وقتی شب به تخت میروید و چشمانتان را میبندید، نهتنها مغز، بلکه رودهها و دهان شما نیز وارد مرحلهای فعال میشوند. میلیاردها باکتری، ویروس و قارچ که در بدن شما زندگی میکنند — مجموعهای که به آن میکروبیوم گفته میشود — نهفقط همراه شما هستند، بلکه ممکن است کنترل خوابتان را هم بهدست گرفته باشند.
بر اساس یافتههای جدید، ترکیب این میکروارگانیسمها میتواند بر کیفیت، مدت و حتی الگوی خواب تأثیر بگذارد. این کشف میتواند مسیر تازهای در درمان بیخوابی، اختلالات خواب و حتی آپنه خواب باز کند — بدون قرص و با کمک میکروبها!
ارتباطی دوطرفه میان میکروبیوم و خواب
دکتر جنیفر مارتین از دانشگاه کالیفرنیا معتقد است:
«در گذشته تصور میشد بیخوابی و اختلال خواب باعث تغییر در میکروبیوم بدن میشود، اما حالا شواهد زیادی نشان میدهد این رابطه دوطرفه است.»
بهعبارت دیگر، همانقدر که خواب بد روی باکتریهای بدن اثر دارد، میکروبیوم ضعیف یا نامتعادل هم میتواند خواب ما را بر هم بزند.
تنوع میکروبی، خواب بهتر
مطالعات متعدد نشان دادهاند:
-
افرادی با تنوع میکروبی بیشتر (مخصوصاً در دهان و روده) معمولا خواب طولانیتر و کیفیت بهتری دارند.
-
بیماران مبتلا به بیخوابی، معمولاً دارای تنوع میکروبی کمتری در روده هستند که میتواند با اختلال ایمنی، چاقی و دیابت نیز مرتبط باشد.
-
جتلگ اجتماعی (اختلاف ساعت خواب در طول هفته کاری و تعطیلات) نیز با تغییر ترکیب میکروبیوم روده در ارتباط است.
خواب کم، میل به قند بیشتر
دکتر سارا بری از کالج کینگز لندن میگوید:
«افرادی که خواب شبانه ضعیفی دارند، اغلب تمایل بیشتری به مصرف قند و کربوهیدرات دارند.»
این پدیده ناشی از فعالیت بیشتر «مراکز پاداش مغز» پس از خواب ناکافی است. مغز شما، در تلاش برای جبران کمبود انرژی، شما را بهسمت خوراکیهای شیرین و سریعالجذب سوق میدهد — رفتاری که خودش میتواند به میکروبیوم آسیب بزند.
باکتریها و ساعت زیستی بدن
برخی گونههای خاص باکتری، بهطور مستقیم بر ریتم شبانهروزی اثر میگذارند.
مطالعات روی گروههای خاصی از باکتریهای روده مانند Firmicutes نشان دادهاند که این میکروبها میتوانند:
-
برخی شاخصهای خواب را بهبود ببخشند.
-
برخی دیگر، مخرب خواب باشند.
این نتایج نشان میدهد شاید در آینده، درمانهای میکروبی بهعنوان نسخهای تازه برای اختلالات خواب تجویز شوند.
آیا میکروبها نسخه جدید قرص خواب خواهند بود؟
با روشنتر شدن نقش میکروبها در کنترل خواب، دانشمندان بهدنبال استفاده از آنها برای بهبود کیفیت خواب هستند.
برای مثال:
-
افزایش باکتریهای مفید از طریق رژیم غذایی مناسب، خواب را بهبود میدهد.
-
تنظیم ساعت خواب باعث پایداری ترکیب میکروبی میشود.
-
شاید در آینده، پروبیوتیکهای مخصوص خواب ساخته شوند که جای قرص خواب را بگیرند.
نتیجهگیری: خواب، فقط کار مغز نیست!
امروزه میدانیم خواب سالم به تعادل میکروبی هم وابسته است.
میکروبها فقط ساکنان بدن ما نیستند، بلکه همکارانی نامرئی هستند که در پشت صحنه، تنظیم خواب، سلامت گوارش، سیستم ایمنی و حتی احساسات ما را در دست دارند.
پس دفعه بعد که خوابتان نمیبرد یا خوابتان سبک است، شاید بهتر باشد نگاهی به رژیم غذایی، ساعت خواب، و سلامت میکروبیومتان بیندازید — نه فقط به بالش و تشک!