خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: خراسان جنوبی به‌عنوان یکی از استان‌های مرزی شرق کشور، با مرز فعال ماهیرود و فرودگاه بین‌المللی شهید کاوه بیرجند، نقش محوری در تبادلات تجاری ایران با کشورهای همسایه دارد. همجواری با افغانستان، قرارگیری در مسیر ترانزیتی آسیای میانه و دسترسی به بازارهای منطقه‌ای، شرایطی را فراهم کرده که گمرکات استان بتوانند علاوه بر پاسخگویی به نیازهای داخلی، دروازه‌ای برای توسعه تجارت خارجی کشور باشند.

در سال نخست دولت چهاردهم، عملکرد گمرکات استان نشان داد که با ترکیب ظرفیت‌های مرزی و اقدامات تسهیل‌گر، می‌توان صادرات را رشد داد، واردات تولیدمحور را تسهیل کرد و زمینه‌های سرمایه‌گذاری و حمایت از تولیدکنندگان را فراهم ساخت.

جهش صادرات؛ افزایش ارزش و تنوع کالاها

محمد کوهگرد، مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: صادرات قطعی از گمرکات بیرجند، ماهیرود و واحد مستقر در بازارچه مرزی ماهیرود در بازه یک‌ساله از نظر ارزشی به ۳۷۸ میلیون و ۵۷۶ هزار و ۶۴۶ دلار و از نظر وزنی به یک‌میلیون و ۷۲۹ هزار و ۲۵۳ تن رسید.

وی افزود: این میزان صادرات در مقایسه با مدت مشابه قبل از لحاظ ارزش ۸۳ درصد و از نظر وزن ۲۱ درصد رشد داشته است.

مدیرکل گمرکات استان با اشاره به اقلام عمده صادراتی اظهار کرد: شمش، سیمان، صیفی‌جات و مرکبات، قیر، گازوئیل، هیدروکربن، تخم‌مرغ، زعفران و کاشی و سرامیک مهم‌ترین کالاهای صادراتی استان بوده‌اند. این کالاها عمدتاً به کشورهای افغانستان، ترکیه، پاکستان، عراق و ترکمنستان صادر شده است.

رشد واردات و تمرکز بر کالاهای تولیدمحور

کوهگرد در بخش واردات نیز گفت: در همین بازه زمانی، واردات قطعی به ارزش ۱۳ میلیون و ۲۱۵ هزار و ۱۲۲ دلار و وزن ۷ هزار و ۴۸۶ تن ثبت شد که نسبت به دوره مشابه قبل از لحاظ ارزش ۱۳۳ درصد و از نظر وزن ۱۷۳ درصد افزایش داشته است.

وی افزود: بخش عمده واردات استان شامل کالاهای مرتبط با تولید و صنایع استان بوده است که از جمله می‌توان به لوازم و قطعات معدنی، برنج، بادام درختی، کشمش، شاهدانه، برگه زردآلو، لوبیا چیتی، بذر یونجه، نخ پنبه و چای سبز اشاره کرد. این کالاها از کشورهای ترکیه، روسیه، پاکستان، ایتالیا، لهستان و افغانستان وارد شده‌اند.

اقدامات شاخص گمرکات استان

مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی ضمن تشریح اقدامات یک‌ساله گفت که در این مدت تلاش شد علاوه بر افزایش حجم تجارت، زیرساخت‌های لازم برای تسهیل صادرات و واردات ایجاد شود و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در استان تقویت گردد.

وی ادامه داد: راه‌اندازی سایت ایکس‌ری کامیونی در گمرک ماهیرود با مشارکت بخش خصوصی یکی از مهم‌ترین اقدامات بوده که نقش بسزایی در تسریع کنترل محموله‌ها دارد. علاوه بر این، مجوز صادرات فرش دستباف، اخذ مجوز ترانزیت کالا به افغانستان، واردات ماشین‌آلات معدنی و راه‌سازی و ورود موقت خودروهای سرمایه‌گذاران از مرز ماهیرود، زمینه‌های تجارت را تسهیل کرده است.

کوهگرد تصریح کرد که برای حمایت از تولیدکنندگان، ارزیابی کالاهای واحدهای تولیدی در محل انجام می‌شود و همچنین ترخیص درصدی کالاهای وارداتی موجب کاهش زمان تشریفات اجرایی شده است.

وی همچنین اشاره کرد که موافقت با ایجاد انبارهای اختصاصی گمرکی برای شرکت کویرتایر و معادن زغال‌سنگ طبس گامی مهم در جهت تسهیل واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات صنایع و ارزیابی محصولات صادراتی بوده است.

مدیرکل گمرکات استان خاطرنشان کرد که تشریفات گمرکی پروازهای مستقیم زائران از فرودگاه شهید کاوه بیرجند به سرزمین وحی و عتبات عالیات نیز انجام شده و مجوز استخدام با اولویت نیروهای بومی برای تقویت عملکرد گمرکات اخذ گردیده است.

نگاه حمایتی به تولید و سرمایه‌گذاری

کوهگرد با تأکید بر اهمیت تسهیل تجارت گفت که گمرکات استان علاوه بر نقش نظارتی و مالی، بازوی اصلی توسعه صادرات و پشتیبانی از تولیدکنندگان به شمار می‌آیند. با کاهش بروکراسی، تقویت زیرساخت‌ها و ارائه تسهیلات به سرمایه‌گذاران، امکان بهره‌مندی سریع و کم‌هزینه فعالان اقتصادی فراهم شده است.

وی افزود که تجربه یک‌سال گذشته نشان داده که همگرایی بین گمرکات، صنایع و بخش خصوصی می‌تواند سرعت تجارت خارجی استان را افزایش داده و سهم خراسان جنوبی در اقتصاد ملی را تقویت کند.

چشم‌انداز آینده

عملکرد یک‌ساله گمرکات خراسان جنوبی نشان می‌دهد که رشد ۸۳ درصدی ارزش صادرات و افزایش چشمگیر واردات تولیدمحور، نتیجه استفاده هوشمندانه از ظرفیت‌های مرزی و ایجاد زیرساخت‌های نوین گمرکی است. اقدامات انجام‌شده، از راه‌اندازی ایکس‌ری کامیونی تا ایجاد انبارهای اختصاصی و تسهیل ورود موقت کالاها، به‌صورت مستقیم در کاهش زمان و هزینه تجارت اثرگذار بوده است.

با ادامه این روند، خراسان جنوبی می‌تواند جایگاه خود را به‌عنوان دروازه تجارت شرق کشور تثبیت کند و نقش استان در شبکه اقتصادی ملی پررنگ‌تر شود. این مسیر، علاوه بر تقویت صادرات، فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تولید را نیز بهینه کرده و زمینه‌ساز توسعه پایدار استان خواهد بود.