به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، حدود 80 درصد جمعیت دانش‌آموزی ایران در مدارس دولتی عادی مشغول به تحصیل هستند و سهم مدارس خاص (سمپاد، نمونه‌دولتی، شاهد و...) و مدارس غیردولتی تنها بخش کوچکی از نظام آموزشی کشور را تشکیل می‌دهد. با وجود این، در فهرست نفرات برتر کنکور باز هم نامی از اکثریت بزرگ دانش‌آموزان عادی دیده نمی‌شود و این پرسش اساسی مطرح می‌شود که چرا فرزندان مدارس دولتی عادی از قطار موفقیت‌های ملی جا مانده‌اند؟ 

با اعلام نتایج کنکور سراسری 1404، بار دیگر غیبت دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی در میان رتبه‌های برتر آشکار شد؛ غیبتی که به تعبیر کارشناسان، نشانه‌ای روشن از تضعیف عدالت آموزشی در کشور است.

کارشناسان آموزش معتقدند شرایط به گونه‌ای پیش رفته که مدارس دولتی عادی عملاً به «فرزند ناتنی آموزش‌وپرورش» بدل شده‌اند؛ در حاشیه نظام آموزشی با حداقل امکانات، کمترین سهم از بودجه و دور از اولویت‌های واقعی سیاست‌گذاران.

هرچند مسئولان آموزش و پرورش در دولت‌های مختلف بارها تأکید کرده‌اند که مدارس دولتی عادی در اولویت هستند، اما در عمل نشانی از این ادعا دیده نمی‌شود. تمام تمرکز و حمایت‌های وزارت آموزش‌وپرورش طی سال‌های گذشته بر مدارس خاص به‌ویژه سمپاد متمرکز شده است. این مدارس با گلچین کردن دانش‌آموزان مستعد، اختصاص بهترین معلمان، امکانات آموزشی پیشرفته و فضایی ایزوله به ویترین عملکرد نظام آموزشی تبدیل شده‌اند. مسئولان با اتکا به این ویترین، از موفقیت در المپیادهای جهانی و کسب رتبه‌های برتر کنکور سخن می‌گویند.

اما واقعیت آن است که موفقیت اقلیت گزینش‌شده در مدارس خاص، شاخص واقعی کیفیت آموزش عمومی کشور نیست. نظام آموزشی زمانی می‌تواند ادعای کارآمدی داشته باشد که کیفیت آموزش برای همه دانش‌آموزان، فارغ از پایگاه اقتصادی و اجتماعی خانواده‌ها، تضمین شود.

تحلیلگران بر این باورند که برگ برنده آموزش‌وپرورش نه در نمایش نتایج مدارس خاص، بلکه در ارتقای کیفیت مدارس دولتی عادی است. تقویت جایگاه معلمان این مدارس، بهبود امکانات آموزشی، ایجاد فضای محترمانه و بانشاط برای دانش‌آموزان و والدین و توجه واقعی به کرامت انسانی دانش‌آموزان و حقوق آنها در مدارس دولتی عادی، می‌تواند گام اساسی در جهت بازگرداندن عدالت آموزشی به ریل اصلی خود باشد.

به نظر می‌رسد اگر این روند ادامه یابد، شکاف آموزشی میان اقلیت برخوردار و اکثریت محروم عمیق‌تر خواهد شد؛ شکافی که آینده عدالت اجتماعی و توسعه کشور را تهدید می‌کند.

در همین زمینه مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، بارها و اخیراً در سی‌وهشتمین اجلاس روسای آموزش‌وپرورش بر ضرورت رفع این تبعیض آموزشی تأکید کرده است. او خطاب به مدیران گفت:

«شما مسئولیت و بار سنگینی بر دوش دارید. باید درد مردم و درد بی‌عدالتی را متوجه شویم و نپذیریم. نباید اجازه دهیم کودکی که والدینش توانایی پرداخت چنین شهریه‌هایی را ندارند، از فرزندان ثروتمندان عقب بماند. آموزش در مدارس نباید صرفاً تئوری باشد؛ باید با عشق آموزش دهیم. مسئولان هم باید این باور را در دل داشته باشند تا بتوانند به سمت اجرا حرکت کنند.»

با وجود این نگاه دقیق و عدالت‌محور رئیس‌جمهور، اجرایی کردن این دیدگاه در مدارس دولتی عادی با موانع جدی روبه‌رو است. جزئیات این چالش‌ها و موانع را در گزارش‌های بعدی بررسی خواهیم کرد.

انتهای پیام/