به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سیدحمید کلانتری؛ رئیس انجمن بهره‌وری ایران، در «سی‌امین عصرانه بهره‌وری» با موضوع «بهره‌وری در صنعت نان: چالش‌ها و راهکارها» که به همت انجمن بهره‌وری ایران و با همکاری بنیاد علوم و فنون غلات در محل این بنیاد برگزار شد، ضمن بیان اهمیت نان در اقتصاد و معیشت، به بررسی ابعاد مختلف این موضوع پرداخت.  

کلانتری در ابتدای سخنان خود با اشاره به روایت پیامبر(ص) مبنی بر اینکه "اگر نان نباشد نه روزه‌ای خواهیم داشت و نه نمازی"، گفت: نان همواره در طول تاریخ نماد اقتصاد و معیشت بوده است. یکی از مسائل مشترک میان کشور ما و دیگر کشورها، یارانه نان است؛ این که یارانه چگونه تعیین شود، چقدر منطقی و اصولی باشد و قیمت نان اساساً باید چگونه تنظیم شود، از موضوعات مهم بخش نان محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه آمار دقیق و معتبری از میزان ضایعات نان در کشور وجود ندارد، اظهار کرد: برآوردها نشان می‌دهد این ضایعات بین 10 تا 20 درصد و حتی بیشتر است. این مسئله همه اقشار جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ از خانوارها تا هتل‌ها، رستوران‌ها و انواع واحدهای نانوایی.

رئیس انجمن بهره‌وری ایران محور نخست بررسی بهره‌وری در صنعت نان را "قیمت و یارانه" عنوان کرد و افزود: باید مشخص شود آیا قیمت نان آزاد شود و یارانه به نانوا و شبکه تولید پرداخت شود یا به مصرف‌کننده نهایی اختصاص یابد. محور دوم، "فناوری و تجهیزات" است که از کمباین‌های برداشت گندم تا آسیاب‌ها و کیفیت تولید آرد و همچنین تجهیزات نانوایی‌های سنتی و صنعتی را شامل می‌شود. کیفیت سیستم‌های پخت، تنور، خمیرگیری و سنسورهای کنترل دما و تخمیر نیز در این حوزه اهمیت دارد.

وی محور سوم را "کیفیت مواد اولیه و زنجیره تأمین" دانست و گفت: کیفیت گندم در استان‌های مختلف متفاوت است و ترکیب گندم‌ها در کیفیت آرد و نان نقش اصلی دارد. همچنین مدیریت، مهارت و رعایت استانداردها در واحدهای نانوایی به‌طور مستقیم کیفیت محصول را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در برخی نانوایی‌ها با کمترین امکانات، محصول باکیفیتی تولید می‌شود و در برخی دیگر این کیفیت پایین‌تر است.

کلانتری همچنین "مصرف انرژی" را یکی از محورهای بحرانی صنعت نان ذکر کرد و افزود: ده‌ها هزار نانوایی در کشور فعال‌اند و انرژی قابل توجهی مصرف می‌کنند. ارزیابی بهره‌وری انرژی از مرحله تولید تا فرایند پخت و عرضه باید به صورت مستقل انجام گیرد.

وی با اشاره به پیشنهاد اولیه یکی از مدیران خلاق و نوآور صنعت نان، گفت: موضوع استفاده از آنزیم‌هایی که موجب افزایش ماندگاری و کیفیت نان می‌شود، محور مهمی برای بررسی است. پیشنهاد شد این بحث با حضور دست‌اندرکاران صنعت نان در نشست‌های تخصصی نقد و بررسی شود.

کلانتری در پایان تأکید کرد: هدف این جلسات نباید صرفاً ارائه چند نکته مثبت و پایان کار باشد، بلکه باید به جمع‌بندی اجرایی برای ارائه به وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان غله و وزارت اقتصاد برسیم تا تصمیم‌گیری درباره یارانه نان بر مبنای یک اجماع منطقی و کارشناسی انجام شود. انجمن بهره‌وری ایران ظرفیت پیگیری و رساندن این جمع‌بندی به مسئولان ذی‌ربط را دارد.

محمود یوسفی؛ مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان تهران، در ادامه این نشست، در سخنانی با اشاره به ضرورت اصلاح قیمت نان، گفت: اگر بخواهم به‌طور مختصر به موضوع بپردازم، بحث قیمت نان و یارانه آن همچنان یکی از مهم‌ترین مسائل این حوزه است و با ساختار موجود، این نگرانی‌ها برطرف نخواهد شد.

وی با بیان اینکه "بهترین دوران تولید گندم و مدیریت مصرف آب در کشور" را مربوط به سال‌های 1390 و 1391 می‌داند، افزود: در سال 1389 هدفمندی یارانه‌ها اجرا شد و برای هر نفر 4500 تومان در نظر گرفته شد. در آن زمان قیمت نان جهانی شد و یک رقابت سالم میان نانوایی‌ها، به‌ویژه در بخش خصوصی، شکل گرفت. ما صرفاً ذخایر استراتژیک گندم را مدیریت می‌کردیم و کارخانه‌ها در پی ارتقای تجهیزات خود بودند.

یوسفی ادامه داد: در آن مقطع حدود 40 کارخانه آرد در سطح کشور تعطیل شد و فقط در استان سیستان‌وبلوچستان که بنده مسئولیت آن را بر عهده داشتم 350 نانوایی بسته شد. این نانوایی‌ها بیشتر در کوچه‌ها و صرفاً برای فروش آرد فعال بودند و تولید واقعی نداشتند. با حذف سهمیه‌ها، نانوایی‌هایی که در خیابان‌های اصلی و محل تردد مردم قرار داشتند، فعال ماندند و بازار رقابتی شکل گرفت.

به گفته مدیرکل غله تهران، در همان دوره شرکت‌های سازنده تجهیزات نانوایی نزدیک به هزار دستگاه جدید وارد سیستان‌وبلوچستان کردند و بسیاری از واحدها سیستم‌های پخت خود را تغییر دادند.

وی تأکید کرد: رقابت سالم حاکم بود و فساد یا رانت جایگاهی نداشت. واقعیت اقتصاد این است که هرجا رانت باشد، فساد هم وجود دارد و این موضوع قابل انکار نیست. برای کاهش رانت باید مدیریت کارآمد اعمال شود.

یوسفی با اشاره به بودجه یارانه نان گفت: حذف یارانه و واقعی‌شدن قیمت نان ضروری است. آن 260 هزار میلیارد تومان یارانه‌ای که اکنون به این حوزه پرداخت می‌شود، باید به مصرف‌کننده واقعی برسد تا وضعیت از شرایط فعلی خارج شود. در غیر این صورت، چه در کیفیت گندم، چه در فرآیند آسیابانی و چه در عرضه نان، همچنان با چالش مواجه خواهیم بود.

وی با بیان اینکه دو دهه است در حوزه گندم فعالیت می‌کنم خاطرنشان کرد: تا زمانی که یارانه به‌طور مستقیم به مصرف‌کننده پرداخت نشود، این مشکلات ادامه خواهد یافت و بحث‌های کارشناسی به نتیجه عملی نخواهد رسید. در استان تهران جلسات کارشناسی متعددی برگزار کرده‌ایم، اما تا زمانی که تصمیمات نهایی ابلاغ نشود، اصلاح قیمت نان محقق نخواهد شد.

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان تهران تاکید کرد: امیدوارم تجربه سال 1389، که قیمت نان به نرخ واقعی رسید و بهترین دوران این حوزه رقم خورد، تکرار شود. در آن سال‌ها قیمت داخلی گندم با قیمت جهانی برابر شد، گندم باکیفیت از کشورهایی مانند استرالیا و کانادا وارد می‌شد و با اختلاط مناسب در آسیاب‌ها، کیفیت نان به شکل قابل توجهی ارتقا یافت.

وی در پایان یادآور شد: با افزایش نرخ ارز و ثبات قیمت نان پس از سال 1392، ارزش واقعی نان کاهش یافت و قیمت خرید گندم رو به افزایش گذاشت، در حالی که نرخ نان ثابت ماند. این شکاف قیمتی هر سال بیشتر شد و امروز به یکی از چالش‌های اصلی صنعت نان تبدیل شده است.

انتهای پیام/