خبرگزاری مهر_ گروه سیاست؛ رامین عبدالله شاهی: نشست و گفتگوی صمیمانه مسعود پزشکیان، رئیس جمهور کشورمان، با سه تن از شخصیت‌های سیاسی و رسانه‌ای کشورمان، ابتکار جدید و خلاقانه‌ای بود که در روز پنجشنبه ۷ شهریور برگزار، ضبط و فردای آن در روز جمعه بعد از خبر ساعت ۲۱ شبکه اول سیما پخش شد.

این گفتگوی صمیمانه و بدور از پروتکل‌های سنتی و مرسوم، ابتکار خلاقانه‌ای بود که، تلاش کرد تا وحدت، انسجام، اعتماد و سرمایه‌های اجتماعی را فزونی بخشد و در جهت بیشتر کردن قدرت اقناعی مردم، دامنه وفاق را تا دل‌های مردم و منازل آنها گسترش دهد.

هرچند برخلاف بسیاری از دولت‌ها، آخرین بار که مسئولین رسانه‌های مهم و اثرگذار کشورمان با رئیس قوه اجرایی کشور اینگونه به این صورت شکلی، وارد گفتگو و صحبت صمیمانه شده و در خصوص مسائل مهم کشور نظرات خود را مطرح کرده بودند، به دولت مرحوم هاشمی بازمی‌گردد. بعد از آن، عموماً رؤسای جمهور طبق قاب مورد نظر صدا و سیما و پروتکل‌های مرسوم، عموماً پاسخگوی سوالات مجری‌های صدا و سیما بودند و یا اینکه در نشست‌های خبری به سوالات خبرنگاران از رسانه‌های داخلی و خارجی توضیحاتی مختصر می‌دانند که به دلیل محدودیت‌های زمانی و کثرت و کمیت بالای پرسش‌هایی که در نشست‌های خبری پرسیده می‌شود، متأسفانه سوالات و پاسخ‌ها چالشی و عمیق و تخصصی نبودند.

گفتگوی شیشه‌ای بدور از پروتکل‌های مرسوم

قابل توجه است که به گفته برخی از شرکت‌کنندگان هیچ بخشی از آن نه تنها حذف یا سانسور نشده بود، بلکه حتی قبل از شروع این نشست، به هیچکدام از سه مهمان شرکت کننده، خط فکری و یا طرح محورها و سوالاتی خاص القا یا گوشزد نشده و فقط از آنها خواسته شده بود که از پروتکل‌های مرسوم فاصله بگیرند و صمیمانه گفتگو کنند، لذا آنان آزادانه هر آنچه که مد نظرشان بوده است را از پزشکیان پرسیده و با او در میان گذاشته بودند. در واقع این نکته بسیار قابل تأمل است که دولت خود را بی‌واهمه در اتاق و قاب شیشه‌ای قرار داده و بدور از تعارفات و پروتکل‌های مرسوم، سعی کرد پاسخگوی مسائل مهم و کلان کشور باشد.

هرچند کمبود زمان و نیز خلع عدم حضور یک خانم فرهیخته به نمایندگی از جامعه زنان کشور که نیمی از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند و یا عدم حضور کارشناسی اقتصادی به عنوان کسی که مهم‌ترین مسائل مبتلا به این حوزه مهم و راهبردی را مطرح کند، در این برنامه دیده شد. از سویی به نظر می‌آید بتوان این گونه نشست‌های صمیمانه را با گروه‌های هدف و تخصصی‌تر مانند اساتید دانشگاهی، فعالین اقتصادی، زنان، جوانان ورزشکاران و هنرمندان در آینده تکرار کرد، زیرا برگزاری نشست‌های این‌گونه به دور از مراسم تشریفاتی و رسمی کمک می‌کند تا کمی عمیق‌تر و تخصصی‌تر در خصوص مسائل مهم مبتلا به کشور به گفتگو پرداخت زیرا اینگونه مردم بیشتر اعتماد کرده و اقناع می‌شوند.

حضور عبدالله گنجی، فعال سیاسی اصولگرا و مدیر مسئول سابق روزنامه همشهری که نمایندگی این طیف و جریان سیاسی کشور را بر عهده دارد؛ همچنین حضور حجت‌الاسلام سید محمدعلی ابطحی، مسئول دفتر رئیس جمهور دوره اصلاحات و فعال سیاسی اصلاح‌طلب، و نیز علیرضا معزی، صاحب امتیاز و مدیر خبرگزاری خبر آنلاین و معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس جمهور در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، به عنوان نماینده جناح سیاسی میانه‌رو کشور، نشان از آن داشت که تلاش شده بود تا از همه گروه‌های فکری نماینده‌ای در این نشست صمیمانه حضور داشته باشد تا صداهای مختلف مطرح و شنیده شود.

هر چند طرح برخی مسائل از طرف مهمانان که شائبه جناحی شدن گفتگو ها را داشت خالی از لطف نبود و اتفاقاً نشان داد که جامعه ما در عین انسجام، متکثر است، اما مدیریت رئیس جمهور برای آنکه بی‌طرف بماند و اجازه نداد این مباحث در چنین جلسه‌ای اوج بگیر و این از نقاط قوت رئیس دولت وفاق بود. هرچند باید تاکید کرد همانطور که مقام معظم رهبری بارها بر وجود کرسی‌های آزاد اندیشی تاکید کردند، نباید صداهای مختلف را حذف کرد، اما طرح برخی مسائل و طعنه‌ها، در چنین جلساتی جایز نیست، به خصوص آنکه رهبری انقلاب اتحاد مقدس را که ثمره مقاومت و دفاع ۱۲ روزه ملت و کشور در برابر رژیم صهیونیستی فرمودند و دفاع از آن را بسیار ضروری می‌دانند. رئیس جمهور هم در سخنان خود حفظ اتحاد و کاهش اختلافات را حتی از تحریم‌های شدید کشورهای غربی یا بازگشت اسنپ بک، مهم‌تر می‌داند.

دوری از دعواهای جناحی

در عین حال رئیس جمهور در این برنامه نشان داد که به وفاق پایبند است و فراتر از همه دعواها و اختلافات کوچک جناحی، هوشمندانه به مسائل کلان کشور توجه دارد و حل مسائل کشور را برخلاف شعارهای انتخاباتی نیازمند اجماع با سایر گروه‌های سیاسی و وفاق با آنها و نیز حمایت‌های مردمی می‌داند. اینکه گام بزرگی بدون این دو عامل برداشته شود قطعاً نوعی عقب گرد و بی‌برنامگیست و موجب می‌شود که عملاً کشور دچار چالش شده و بازخوردهای منفی و بی ثمر، از برداشتن آن گام تولید می‌شود. مثلاً آنجایی که برخلاف شعارهایی که در زمان انتخابات در خصوص رفع فیلترینگ داده بود، هرگونه رفع فیلترینگ را منوط به ایجاد اجماع و وفاق با سایر جناح‌های منتقد دولت می‌داند، زیرا بدون حفظ اتحاد، ضررهای جبران‌ناپذیری برای کشور ایجاد می‌شود؛ در حالی که گام‌های کوچک در برخی موضوعات مورد اختلاف جناح‌ها و حرکت به تدریج اما سرشار از اجماع و حفظ انسجام و اتحاد قطعاً ماندگارتر و اثربخش‌تر است.

هرچند نبود یک مجری محاسن زیادی داشت و وجود شخصیت خود مسعود پزشکیان که ذاتاً پروتکل‌گریز است، به صمیمیت جلسه می‌افزود، اما بهتر بود خود مهمانان در تنظیم زمان و اینکه همه به عدالت صحبت کنند، توجه بیشتری می‌کردند. قطعاً همگان اطلاع دارند که مسئولیت ریاست جمهوری بسیار سخت است؛ بازدیدها و برگزاری جلسات و از آن مهم‌تر تمرکز بر تصمیم‌گیری‌ها بسیار سخت و انرژی‌بر است، اما ریزبینانه که نگاه کنیم، رئیس جمهور در معدود سوالاتی کمی خسته و بی‌حوصله نشان داد که ان‌شاءالله در برنامه‌های بعدی شاهد انرژی همیشگی او باشیم، زیرا با توجه به شناختی که از رئیس جمهور داریم، ایشان شخصیتی خونگرم، صمیمی و متواضع و خستگی ناپذیر دارند.

در عین حال برخی معتقدند که دولت در مواجهه با انتقادات به جای ارائه پاسخ شفاف به دفاع از عملکرد خود پرداخته و از پاسخگویی مستقیم به مسائل اساسی خودداری می‌کند، از سویی نگرانی عمومی موضوعی است که فعالان سیاسی به آن هشدار دادند و این نوع نشست‌ها در مجموع می‌تواند بخشی از این بی‌اعتمادی‌ها را جبران کند. حل ناترازی‌های کشور نیازمند اجماع، حمایت و پشتیبانی مردم است و همه آنها نیازمند افزایش سرمایه‌های اجتماعی کشور در جامعه است.

بخش‌های مهم سخنان رئیس جمهور به شرح زیر است:

_توجه به وحدت و انسجام داخلی به عنوان مانع جهت طمع‌ورزی بیگانگان به کشور

_طرح این موضوع که ایران برای دسته خاص نیست.

_ما جنگ‌طلب نیستیم اما با قدرت مقابل متجاوز می‌ایستیم.

_پشت چهره زیبای آمریکا شیطان است و دشمن دست از دشمنی برنمی‌دارد.

_سیاست‌های کلان کشور دانشگاه، دولت و مجمع مصلحت نظام و کارشناسی کردند و باید به آنها اهمیت داد و توجه کرد.

_حذف برخی دستگاه‌های موازی

_دلیل حل نشدن مشکلات نگاه‌های جناحی است.

_صداهای وحدت‌شکن در داخل کشور از اسنپ‌بک خطرناک‌تر است.

_حفظ انسجام داخلی از موشک و جنگ واجب‌تر است، دولت هرگز از اسنپ‌بک استقبال نمی‌کند.

_در عین حال بیشترین مشکلات خیلی زاییده تحریم است، اینکه فیلترینگ هیچ مشکلی را حل نمی‌کند و قرار بود سایر پلتفرم‌ها هم رفع فیلتر شود اما جنگ ۱۲ روزه مانع آن شد.

_رفع فیلترینگ نیازمند تعامل سایر دستگاه‌هاست و رفع فیلترینگ بدون برنامه وضعیت را بدتر می‌کند.

_سپردن پست‌های مدیریتی به افراد فاقد تخصص ساختار اداری کشور را بر هم می‌زند.

_اجرای قانون حجاب جنگی را در کشور راه می‌انداخت که نمی‌شد آن را جمع کرد و ثمره وفاق را در جنگ ۱۲ روزه دیدیم.

_دعوت از دانشگاهیان برای رفع مشکلات کمبود آب و محیط زیست برای اینکه به میدان بیایند.

_رسیدن به زبان مشترک نیازمند زمان است.

_نمی‌توانیم با همه مردم به یک روش برخورد کنیم.

_ساخت بیش از ۲۰۰۰ مدرسه در شش ماه گذشته.

_به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری گفتم هر کدام بیاید یک گوشه کار را بگیرید.

_ دست هر کس که مشکل مردم را حل کند می‌بوسم.

هیچ تحمیلی در طرح سوالات به ما نشده بود

عبدالله گنجی، فعال سیاسی اصولگرا و مدیر مسئول روزنامه همشهری و یکی از سه مهمان نشست صمیمانه با رئیس جمهور، در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص این برنامه، اظهار کرد: این برنامه دو ویژگی متمایز و خلاقانه داشت. نخست اینکه کلیشه‌های مرسوم را دنبال نمی‌کرد، زیرا سال‌ها بود که رئیس جمهور در قالبی کلیشه‌ای و با سوالات از پیش تعیین‌شده از سوی کارشناسان یا مجریان صدا و سیما پاسخگو بود که مردم نیز این فضا را مصنوعی می‌دیدند.

وی افزود: ویژگی دوم این بود که هیچ‌کس از اطرافیان رئیس جمهور به ما نگفت که چه سوالی بپرسیم یا نپرسیم، یعنی واقعاً آنچه که خودمان می‌خواستیم، طرح کردیم و هیچ تحمیلی به ما صورت نگرفت. این به نظر من یک گام رو به جلو بود باید این فضا تمرین شود.

هیچ بخشی از نشست سانسور نشده بود

این فعال سیاسی اصولگرا تصریح کرد: محتوای جلسه شامل مسائل کلان دولت، شعارهای رئیس جمهور در انتخابات، موضوعات خیابانی، سیاست خارجی، انسجام ملی و مأموریت‌های دولت بود. ترکیب حاضران نیز به گونه‌ای بود که از رنگ مناظره به سمت مصاحبه با رئیس جمهور حرکت کرد و هرچند جنبه تضاد هم داشت، اما هدف برگزاری مصاحبه‌ای صمیمانه بود. نکته مهم دیگر این بود که هیچ بخشی از مصاحبه حذف یا سانسور نشد و آنچه از صدا و سیما پخش شد، همان چیزی بود که در نشست مطرح شده بود، لذا از لحاظ شکلی این مسئله برای اولین بار بسیار حائز اهمیت بود.

وی افزود: پاسخ‌های رئیس جمهور به نظر من حقیقی و بدون ریاکاری بود؛ او آنچه را می‌فهمید و باور داشت، بیان کرد. ممکن است برخی بگویند این روش با شأن رئیس جمهوری همخوانی ندارد، اما به هر حال، آنچه رئیس جمهور در این مصاحبه نشان داد، حقیقت و روش شخصی خود او بود.

نشست را عالی ارزیابی می‌کنم

حجت‌الاسلام سید محمد علی ابطحی فعال سیاسی اصلاح طلب و رئیس دفتر رییس جمهور دولت اصلاحالت و یکی از سه مهمان نشست صمیمانه با رئیس جمهور، در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص این برنامه، گفت: سال‌هاست که تأکید دارم باید از فضای رسمی خارج شویم. من تقریباً ۲۰ سال پیش اولین بار تصویری متفاوت از وزرا را از قاب رسانه‌ها دیده‌ام که برای مردم جذاب بود و تفاوت ایجاد کرد.

وی افزود: با این حال، به‌طور شخصی معتقدم حضور یک خانم در آن جمع کم بود و همچنین نماینده‌ای از حوزه اقتصاد نیز لازم بود. اما به‌عنوان نماینده مجموعه رسانه‌ای، وظیفه داشتیم به مسائل اقتصادی در مصاحبه بپردازیم.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب اظهار کرد: نکته دیگر این بود که فضای گفتگو بسیار بی‌ریا و صمیمانه بود. حداقل من خودم در مواجهه با آقای پزشکیان چنین احساس کردم و درباره موضوعاتی مانند: رفاه و سیاست خارجی صحبت کردم. البته برخی دوستان نیز موضوعات دیگری مطرح کردند.

حجت‌الاسلام ابطحی تصریح کرد: انتظار داشتم آقای پزشکیان پاسخ‌ها را کمی کوتاه‌تر ارائه کنند، اما در مجموع این نشست را بسیار عالی ارزیابی می‌کنم.

در این نشست از پروتکل‌های مرسوم رییس جمهور ها فاصله گرفتیم

علیرضا معزی صاحب امتیاز و مدیر خبرگزاری خبر آنلاین، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس جمهور در دولت‌های یازدهم و دوازدهم و یکی از سه مهمان نشست صمیمانه با رئیس جمهور، در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص این برنامه، گفت: در خصوص تاریخچه برگزاری نشست‌هایی این گونه باید گفت به جز آقای هاشمی، آقای خاتمی نیز با کارشناسان به صورت نخصصی چنین نشستی را برگزار کردند که آن زمان آقای نهاوندیان، آقای جواد لاریجانی و سایر کارشناسان حضور داشتند، اما می‌توان گفت که در تاریخ روسای جمهور کشورمان، گفتگوهایی اینگونه به زمان آقای هاشمی برمی‌گردد و پس از آن دیگر تکرار نشده بود.

وی افزود: معمولاً با توجه به عادتی که در مصاحبه‌های رئیس جمهورها وجود دارد، آنها با مجریان تلویزیونی این مصاحبه‌ها را انجام می‌دهند، اما این نوآوری و ابتکار بسیار خوبی بود، لذا زحمتی که معاونت رئیس جمهور و رئیس جمهور کشیدند، قابل تقدیر است. هرچند اساساً هیچ کاری و هیچ گفتگویی خالی از اشکال نیست و می‌توانست این مصاحبه خیلی بهتر شود، ولی به عنوان یک ابتکار اولیه، اتفاق خوبی بود که افتاد. اگر وقت بیشتری داشتیم، می‌توانستیم سوالات بیشتری مطرح کنیم و پاسخ‌های دقیق‌تری دریافت کنیم.

معزی با اشاره به پشت صحنه‌های این نشست صمیمانه، بیان کرد: دوستان اصرار داشتند ما به عنوان کسانی که گفتگو می‌کنیم، گپ و گفتی صمیمانه باشد، لذا همه تلاش کردیم تا برنامه غیررسمی باشد؛ البته با توجه به اخلاق و خلق و خوی دکتر پزشکیان، طبیعتاً به این سمت حرکت می‌کردیم. همچنین وقتی هم که این کار انجام شد، مشخص شد که خیلی از پروتکل‌های رسمی که از رئیس جمهورها سراغ داریم، فاصله گرفته بودیم.

وی افزود: آنچه که بسیار مهم است این است که ببینیم در چنین فضایی واقعاً آن تأثیری که می‌خواهیم، یعنی قدرت اغنا و رضایتمندی، آرامش‌بخشی و اطمینان خاطری که باید ایجاد شود، در میان مردم را داشته است یا خیر، لذا باید ارزیابی کنیم آیا این گونه برنامه‌ها تأثیر خود را دارد.

این فعال سیاسی اظهار کرد: این ارزیابی بسیار مهم است که باید از سوی معاونت اطلاع رسانی رئیس جمهور و نیز رسانه‌ها صورت بپذیرد، زیرا در شرایط کنونی مردمان نیازمند آرامش هستند و باید پیام‌ها و سیگنال‌هایی از سوی مسئولین به مردم برسد تا آنها ضمن داشتن اطلاعات دقیق و اقناع، به آرامش کافی و رضایتمندی برسند، زیرا عدم پاسخ مناسب در میان مردم، همه تلاش‌ها را بی‌اثر می‌کند.