همان‌طور که موتور خودرو و اجزای ‌آن باید به صورت دوره‌ای مورد بررسی قرار گرفته و اقلام مصرفی این بخش‌ها تعویض شوند، لاستیک‌های خودرو نیز احتیاج به بررسی مرتب و در صورت نیاز، تعمیر یا تعویض دارند. در ادامه این موضوع را بررسی می‌کنیم.

انتخاب لاستیک، متناسب با نوع و وزن خودرو

کیفیت لاستیک‌ها نقش مهمی در ایمنی رانندگی دارد و می‌تواند خطرات تصادفات رانندگی را تا حد زیادی کاهش دهد. لاستیک‌های با کیفیت خودرو، ویژگی‌هایی نظیر بهبود چسبندگی، کاهش فاصله ترمزگیری، افزایش پایداری و کنترل خودرو، مقاومت در برابر سایش و خرابی، کاهش مصرف سوخت و افزایش راحتی و کاهش صدا دارند و می‌توانند تاثیر قابل توجهی در کاهش حوادث رانندگی و افزایش ایمنی سرنشینان یک خودرو داشته باشند. انتخاب لاستیک‌های مناسب و با کیفیت یکی از عوامل مهم در حفظ ایمنی رانندگی است.

در همین رابطه، سرهنگ علی‌اصغر شریفی، رئیس اداره اطلاع‌رسانی پلیس راهور تهران بزرگ با اشاره به نقش حیاتی لاستیک در ایمنی خودرو اظهار کرد: «لاستیک‌ها تنها بخش‌هایی از خودرو هستند که به‌طور مستقیم با سطح آسفالت تماس پیدا می‌کنند. این چهار نقطه اتصال، تعیین‌کننده عملکرد خودرو در شرایط مختلف جاده‌ای هستند. حتی اگر ایمن‌ترین و پیشرفته‌ترین خودرو را در اختیار داشته باشیم، اما از لاستیک‌هایی استفاده کنیم که با نوع خودرو هم‌خوانی ندارند یا استانداردهای لازم را ندارند، در زمان وقوع حادثه، هیچ‌یک از سیستم‌های ایمنی خودرو نمی‌توانند عملکرد موثری داشته باشند. پایداری خودرو، ترمزگیری، فرمان‌پذیری و کنترل در پیچ‌ها، همگی وابسته به کیفیت و سلامت لاستیک است.»

رئیس اطلاع‌رسانی پلیس راهور تهران بزرگ همچنین بر استفاده از مثلث خطر در مواقع توقف اضطراری تاکید کرد و افزود: «اگر خودرویی در مسیر متوقف شود و راننده از مثلث خطر استفاده نکند، در صورت وقوع حادثه، خودرو متوقف‌شده نیز در بروز تصادف سهم تقصیر خواهد داشت.»

سرهنگ شریفی همچنین اظهار کرد: «لاستیک خودرو یکی از مهم‌ترین اجزای ایمنی وسیله‌نقلیه است و باید به‌صورت منظم مورد بررسی قرار گیرد. رانندگان موظف‌ هستند حداقل هر دو هفته یک‌بار وضعیت لاستیک‌های خودرو را از نظر سلامت، عمق آج، ترک‌خوردگی و فشار باد کنترل کنند.»

رئیس اطلاع‌رسانی پلیس راهور تهران بزرگ در ادامه افزود: «انتخاب لاستیک باید متناسب با نوع و وزن خودرو باشد. استفاده از لاستیک‌های غیر استاندارد یا نامتناسب با مشخصات فنی خودرو، خطرات جدی در کنترل وسیله‌نقلیه ایجاد می‌کند و در شرایط خاص مانند بارندگی یا سرعت بالا، احتمال وقوع حادثه را افزایش می‌دهد.»

وی در ادامه تاکید کرد: «در آستانه سفرهای پایان تابستان، رانندگان باید پیش از حرکت، وضعیت فنی خودرو را بررسی کنند. مراجعه به‌تعمیرگاه و کنترل بخش‌های اصلی خودرو از جمله موتور، سطح روغن، آب رادیاتور، باتری، آب داخل مخزن شیشه‌شوی، عملکرد برف‌پاکن‌ها، چراغ‌های جلو، چراغ‌های راهنما و چراغ ترمز، از الزامات پیش از سفر است. در صورت نقص فنی در هر یک از این بخش‌ها، احتمال بروز حادثه در مسیر افزایش می‌یابد. بررسی دقیق این موارد پیش از حرکت، نقش مهمی در کاهش خطرات و حفظ ایمنی رانندگان و سرنشینان دارد.»

نکات مهم در انتخاب لاستیک

کارشناسان سازمان استاندارد بر منع استفاده از لاستیک‌هایی که از تاریخ تولید آن‌ها بیش از 3 سال می‌گذرد، تاکید دارند و می‌گویند که لاستیک‌های ایرانی باید دارای علامت استاندارد باشند.

به‌گفته این کارشناسان، کلیه لاستیک‌ها دارای تاریخ ساخت در جداره بیرونی خود هستند که به‌صورت یک عدد چهار رقمی درج شده است و این عدد بر اساس سال تولید و تعداد هفته است؛ دو رقم اول تعداد هفته و دو رقم آخر سال تولید را نشان می‌دهد. همچنین برای جلوگیری از کاهش عمر لاستیک باید اندازه تایرهایی که روی یک محور قرار می‌گیرند، مشابه باشند و از به کار بردن تایر نو با یک تایر کهنه روی یک محور نیز باید پرهیز شود. همچنین برای تمیز یا براق کردن تایرها توصیه می‌شود از مواد شوینده یا براق‌کننده که دارای مواد شیمیایی یا مشتقات نفتی هستند، استفاده نشود.

چرا لاستیک‌های نو باید در محور عقب خودرو نصب شوند؟

چندی پیش، رئیس پلیس راهور گلبهار در پاسخ به این سوال که بهتر است لاستیک نو روی محور جلو خودرو استفاده شود یا محور عقب؟ گفت: «عقیده منسوخ و متاسفانه رایجی در بین اکثر مکانیک‌ها، لاستیک‌فروش‌ها و رانندگان اتوبوس و کامیون وجود دارد مبنی بر این‌که لاستیک‌های نو روی رینگ‌های چرخ جلو نصب شود و لاستیک‌های قدیمی‌تر در رینگ‌های چرخ عقب مورد استفاده قرار گیرد. اما بررسی‌های مختلف کارشناسی و اظهار نظر کارشناسان شرکت‌های لاستیک‌سازی نشان می‌دهد لاستیک‌های نو باید در محور عقب خودرو قرار گیرند.»

سرهنگ صادق مقیمی‌زاده در ادامه اظهار کرد: «برای بررسی صحت این موضوع خودروهایی که به دلیل ترکیدن لاستیک منحرف شدند، مورد بررسی کارشناسی قرار گرفتند و در بررسی‌های صورت‌گرفته، اکثر رانندگان اعلام کردند انحراف خودرو بر اثر ترکیدن لاستیک عقب صورت گرفته و خودروهایی که لاستیک جلو آن‌ها ترکیده، راننده توانسته خودرو را مهار کند.»

این مقام پلیس راهور گفت: «در هنگام ترکیدن لاستیک عقب خودرو، حالت سرخوردگی روی چرخ‌های عقب اتفاق می‌افتد. در این حالت، خودرو نا خودآگاه به سمتی که لاستیک ترکیده، کشیده می‌شود و چون راننده هیچ کنترلی روی چرخ‌های عقب ندارد، به هر میزان که با ترمز،فرمان و گاز خودرو را هدایت کند، فقط وضعیت رو بدتر کرده و درنتیجه انحراف خودرو از مسیر و ایجاد حادثه‌ای دلخراش دور از انتظار نیست.»

وی افزود: «حال اگر تصور کنیم یکی از لاستیک‌های جلو بترکد، باز هم خودرو به سمت لاستیک ترکیده منحرف می‌شود، اما این بار فرمان در دست راننده بوده و با کمی فشار بیشتر در خلاف جهت و کاهش سرعت، در بیشتر موارد می‌تواند کنترل خودرو را به دست گیرد و مانع بروز حادثه شود.»