بازار خودرو کشور این روزها یکی از راکدترین دوران خود را سپری می‌کند و با ورود به ششمین ماه سال همچنان این بخش از بازار با رکود تقاضا مواجه است؛ شرایطی که به‌دلیل وضعیت نامساعد اقتصادی، قدرت خرید پایین و ابهامات سیاسی، قیمت‌ انواع خودرو را نیز تا حدی کاهش داده است. البته بازار خودرو ایران پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، وارد فاز تازه‌ای از رکود شد؛ رکودی که به باور کارشناسان تنها متاثر از نوسانات ارزی یا تحولات سیاسی نیست؛ بلکه محصول یک ساختار اقتصادی نامتوازن و سیاست‌گزاری‌های ناکارآمد در حوزه‌های پولی و مالی است و بیش از پیش فضای روانی بازار خودرو را دچار تردید و بلاتکلیفی کرد.

وضعیت فعلی به اندازه کافی دست‌انداز ایجاد کرده و مردم و مصرف‌کنندگان واقعی بازار خودرو را دچار سردرگمی و بی‌اعتمادی کرده است و حالا در ماه‌های اخیر و با بروز بحران ناترازی انرژی، افزایش هزینه‌های تولید و واردات و همچنین نوسانات بازار ارز، شاهد تضعیف خودروسازان و از سوی دیگر کاهش قدرت خرید مردم نیز هستیم. اما در چنین شرایطی، خبر مصوبه جدید شورای‌رقابت مبنی بر واگذاری اختیار قیمت‌گذاری به خودروسازان نیز اعلام شد؛ تصمیمی که پس از ماه‌ها اختلاف نظر میان خودروسازان و وزارت صمت بر سر نحوه تعیین و محاسبه قیمت و تصویب فرمول «کاست پلاست» تا حدودی به چالش‌های موجود پایان داد و چراغ امید به‌بهبود وضعیت مالی خودروسازان و بازار خودرو را روشن کرد.

همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، این مصوبه با استقبال شرکت‌های خودروسازی روبه‌رو شد. سایپا که تا پیش از این سکوت اختیار کرده بود، بلافاصله طی نامه‌ای به‌بورس، از تصمیم خود برای افزایش قیمت محصولات خبر داد.

ایران‌خودرو نیز ضمن دفاع از اقدامات قبلی خود در تغییر قیمت، اعلام کرد که فرآیند قیمت‌گذاری جدید را مطابق با دستورالعمل شورای‌رقابت و با هماهنگی با سازمان حمایت دنبال خواهد کرد.

تغییر قیمت مطابق با دستورالعمل جدید شورای‌رقابت اگرچه حق قانونی خودروسازان است، اما به‌باور برخی فعالان بازار خودرو این تصمیم با رکود حاکم بر بازار خودرو به‌نوعی می‌تواند اثرات منفی داشته باشد. با این حال به‌نظر می‌رسد با توجه به چالش‌های مالی و زیان‌های سنگین، خودروسازان عزم‌شان را جزم کردند تا با توجه به مجوزی که در اختیار دارند، به‌زودی این کار را انجام داده و قیمت‌های جدید را اعلام کنند.

به اعتقاد کارشناسان، افزایش قیمت در شرایط فعلی رکود بازار، شاید به ضرر خودروسازان تمام شود و به رکود هرچه بیشتر تقاضا در بازار خودرو منجر شود.

از سویی برخی کارشناسان معتقدند با اصلاح قیمت‌های کارخانه، جذابیت ثبت‌نام در طرح‌های فروش برای دلالان از بین رفته و فرصتی برای مشتریان واقعی ایجاد می‌شود تا خودرو را بدون واسطه، با قیمت کارخانه و زیر قیمت بازار، خریداری کنند.

موضوعی که از نظر فعالان بازار و اقتصاددانان، بسیار زودتر از این باید اتفاق می‌افتاد تا بازار خودرو از التهابات چند سال اخیر فاصله بگیرد. البته سیاست‌های ارزی و بلاتکلیفی تعرفه‌ای و ارزی واردات خودرو نیز در وضعیت فعلی بازار خودرو بی‌تاثیر نبوده‌ است و این مساله نیز بلای جان بازار خودرو شده و بازار را در بلاتکلیفی قرار داده است. شرایطی که نه تولیدکننده و نه واردکننده نمی‌داند بر چه اساسی باید حرکت کند.

درحالی که نرخ ارز آزاد در مدار صعودی قرار دارد، تصمیمات متناقض درباره واردات خودرو موجب شده انتظارات بازار برای کاهش قیمت‌ها برآورده نشود. دولت از یک‌ سو وعده واردات خودروهای اقتصادی را مطرح کرده و از سوی دیگر، اجرای این سیاست‌ها را به‌دلایل گوناگون به تعویق انداخته است. همین بلاتکلیفی، انتظارات تورمی را در بازار بالا نگه داشته و خریداران را از تصمیم‌گیری قطعی بازداشته است.

با این وجود و به‌دنبال اخبار مربوط به آغاز واردات خودرو و همچنین تصمیمات جدید قیمتی خودروسازان باید منتظر ماند و دید سرانجام بازار خودرو ایران چه خواهد بود و مشتریان بالاخره با بازار خودرو آشتی می‌کنند یا عدم حضورشان در بازار، همچنان ادامه خواهد یافت؛ عدم حضوری که به باور کارشناسان، علت اصلی آن توان خرید پایین و بالا بودن هزینه نگهداری از خودرو است.

رشد قیمت خودرو در بازار

خودروهای داخلی در آخرین روز هفته گذشته رشد بهای ۲ تا ۹۰ میلیون‌تومان را تجربه کردند. جایی که کاپرا دو کابین (۱۴۰۴) با ۹۰ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۸۰۰ میلیون‌تومان، ری‌را (۱۴۰۴) با ۷۵ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۷۱۰ میلیون‌تومان، دنا اتومات آپشنال (۱۴۰۴) با ۵۵ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۲۴۲ میلیون‌تومان، تارا ۶ دنده V۱ پلاس (۱۴۰۴) با ۴۸ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۸ میلیون‌تومان، شاهین (بدون سانروف) (۱۴۰۴) با ۳۸ میلیون‌‎تومان افزایش ۹۰۹ میلیون‌تومان و اطلس (با سانروف) (۱۴۰۴) با ۲۷ میلیون‌تومان افزایش ۶۶۳ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شدند.

همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد رشد بهای ۱۰ تا ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که اکستریم VX (۱۴۰۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۵ ‌میلیارد و ۵۰ میلیون‌تومان، کی‌ام‌سی T۹ (۱۴۰۴) با ۴۰ میلیون‌تومان افزایش ۳ ‌میلیارد و ۱۰۰ میلیون‌تومان، فونیکس تیگو ۸ پرومکس اکسلنت (۱۴۰۴) با ۳۵ میلیون‌تومان افزایش ۳ ‌میلیارد و ۲۵۰ میلیون‌تومان، فیدلیتی پرستیژ ۵ نفره (۱۴۰۴) با ۲۵ میلیون‌تومان افزایش ۳ ‌میلیارد و ۲۴۰ میلیون‌تومان و کی‌ام‌سی X۵ (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۹۳۰ میلیون‌تومان خرید و فروش شدند.

در گروه خودروهای وارداتی نیز شاهد رشد بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که ارزش هیوندای توسان (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش به ۴ ‌میلیارد و ۶۰۰ میلیون‌تومان، نیسان ترا ۲۰۰۰ سی‌سی توربو (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش به ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون‌تومان، آئودی Q۵ e-tron (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش به ۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون‌تومان و جتا VS۷ (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش به ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون‌تومان رسید.