زبان طراحی «کودو» شرکت مزدا که برای نخستین‌بار در سال ۲۰۱۰ معرفی شد، ترکیبی از انرژی، ریتم و حیات را در اشکالی ارائه می‌دهد که به‌وضوح ریشه در ظرافت و سبک ژاپنی دارند. این زبان که با عنوان روح حرکت (Soul of Motion) نیز شناخته می‌شود، به‌نوعی بازتاب‌دهنده این مفهوم ژاپنی است که «کمتر، بیشتر است». رویکردی که سادگی را به شکلی زیبا در ورق‌های فلزی خودروهای کانسپت مزدا به‌نمایش می‌گذارد و سپس به تولید انبوه منتقل می‌شود.

به‌گفته ایکوئو مائدا، مدیر طراحی مزدا، «برای ما، خودرو صرفا یک وسیله‌نقلیه یا توده‌ای از فلز نیست؛ بلکه باید حضوری پویا در زندگی مردم داشته باشد؛ مانند یک دوست یا عضو خانواده. به‌همین دلیل، فلسفه طراحی کودو بر احیای حیات در شکل ظاهری خودروهای ما متمرکز است.» این مقاله به بررسی این زبان طراحی و تاثیر آن بر نسل خودروهای جاودانه می‌پردازد.

روحی در حرکت

زبان طراحی کودو مزدا از سال ۲۰۱۰ با معرفی کانسپت «شیناری» آغاز شد و از آن زمان، در نمایشگاه‌های خودرویی مختلف جهان به‌نمایش گذاشته شده است. یکی از برجسته‌ترین نمونه‌ها، کانسپت «RX-Vision» است که در سی‌ویکمین دوره جشنواره بین‌المللی خودرو پاریس در سال ۲۰۱۶، عنوان «زیباترین خودرو کانسپت سال» را کسب کرد.

پس از آن، دو کانسپت دیگر، یعنی «مزدا کای کانسپت» و «مزدا ویژن کوپه»، در اکتبر ۲۰۱۷ در نمایشگاه خودرو توکیو رونمایی شدند. چند سال بعد، در اواخر سال ۲۰۲۳، کانسپت مزدا آیکونیک SP (یک خودرو اسپرت کامپکت) در نمایشگاه توکیو موبیلیتی به‌نمایش درآمد. مدل‌هایی مانند RX-8 و میاتا RF مزدا هم‌اکنون به‌عنوان کلاسیک‌های آینده شناخته می‌شوند و نشان‌دهنده تاثیر عمیق این زبان طراحی هستند.

ایده‌هایی در ذهن و بازار

برخی کانسپت‌های مزدا، مانند RX-Vision، به انواعی از خودروها اشاره دارند که احتمال ساخت آن‌ها کم است؛ اما بازگشت موتورهای دورانی را پیش‌بینی می‌کنند. با این حال، برخی دیگر، مانند آیکونیک SP، مسیر آینده محصولات مزدا را منعکس می‌کنند.

این کانسپت می‌تواند تکامل منطقی طراحی نسل پنجم میاتا MX-5 باشد. طراحان مزدا همچنین اصول زبان کودو را در بازطراحی مدل‌های موجود به‌کار گرفته‌اند؛ به‌عنوان مثال، در به‌روزرسانی نسل دوم CX-5 در سال ۲۰۲۲. کانسپت‌های دیگر مزدا نیز مستقیما بازتاب‌دهنده خودروهای تولیدی آینده بوده‌اند. کانسپت «میناگی» در سال ۲۰۱۱، شباهت شگفت‌انگیزی به مدل اولیه CX-5 داشت.

کانسپت «تاکری» از همان سال، به‌طور قابل‌توجهی شبیه به سدان مزدا ۶ بود که پس از آن عرضه شد. کانسپت «کای» نیز که در نوامبر ۲۰۱۸ در نمایشگاه خودرو لس‌آنجلس رونمایی شد، تقریبا یکسان با هاچ‌بک مزدا ۳ بود. بد نیست بدانید برخی کارشناسان ما این مزدا ۳ را یادآوری ‌کننده ارزش‌های اصیل طراحی یافته‌اند. هرچند خودرو برقی MX-30 مزدا به دلیل برد بسیار محدود خود در بازار ناکام ماند، اما زبان کودو را به‌سمت کاربردی‌تری هدایت کرد. مزدا همچنین طراحان خود را به خلق اشیای غیر خودرویی با الهام از کودو تشویق کرده که منجر به تولید اشیایی برنده جایزه مانند کاسه، لباس، صندلی و حتی عطر شده است.

مسیری برای آینده

زبان طراحی کودو مزدا، با تاکید بر سادگی، حیات و هویت ژاپنی، نه‌تنها بر زیبایی‌شناسی خودروهای این برند تاثیر گذاشته، بلکه نسل جدیدی از خودروهای جاودانه را شکل داده است. از کانسپت‌های پیشگام مانند RX-Vision تا مدل‌های تولیدی مانند مزدا ۳ و CX-5، این زبان طراحی نشان داده که چگونه می‌توان با حفظ اصالت، به نوآوری‌های آینده‌نگرانه دست یافت.

حتی شکست‌هایی مانند MX-30 نیز به‌عنوان فرصتی برای گسترش این فلسفه به حوزه‌های جدید عمل کرده‌اند. این رویکرد، مزدا را به برندی تبدیل کرده که نه‌تنها در صنعت خودروسازی، بلکه در خلق آثار هنری نیز پیشگام است و میراثی جاودانه برای نسل‌های آینده به‌جا می‌گذارد. زبان طراحی «کودو» مزدا، که از سال ۲۰۱۰ با شعار «روح حرکت» معرفی شد، جایگاهی ویژه در میان جریان‌های طراحی خودروسازی جهان یافته است. برخلاف بسیاری از زبان‌های طراحی غربی که بر خطوط تیز، حجم‌سازی اغراق‌آمیز یا جلوه‌های پیچیده تمرکز دارند، کودو بر سادگی مینیمالیستی و انتقال حس حیات از دل فرم‌های نرم و پیوسته تاکید دارد.

این رویکرد، ریشه‌دار در زیبایی‌شناسی ژاپنی و فلسفه «کمتر، بیشتر است»، مزدا را از رقبایی چون «Sensuous Sportiness» هیوندای یا «L-Finesse» لکسوس متمایز می‌کند؛ جایی که اولی به بازی با حجم‌های پویا و دومی به ظرافت هندسی و تناسبات دقیق متمایل است. در قیاس با زبان «Dynamic Shield» میتسوبیشی یا «Bayerische Präzision» ب‌ام‌و، کودو کمتر به جلوه‌های تهاجمی وابسته بوده و بیشتر بر ایجاد ارتباط احساسی با مخاطب متمرکز است؛ ارتباطی که حتی در بازطراحی مدل‌های اقتصادی نیز حفظ می‌شود.

این ویژگی سبب شده است آثار مزدا در گذر زمان کمتر آسیب ببینند و کانسپت‌هایی چون RX-Vision یا Vision Coupe به‌عنوان الگوهای ماندگار شناخته شوند. کودو نه صرفا یک سبک بصری، بلکه بیانی شاعرانه از حرکت و زندگی است که مزدا با آن، پلی میان نوآوری معاصر و میراث فرهنگی خود ساخته و در رقابت جهانی، امضایی یکتا برای محصولاتش ثبت کرده است.