خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها؛ روز گذشته سالن شهید شهرانی شهرکرد صحنه گشایش نمایشگاه «سرّ نی» شامل ۳۰ تابلو از صفحات نخستین قرآن کتابت شده توسط حسین امیری کاکلکی بود.

این هنرمند خوشنویس چهارمحال و بختیاری توانسته در طی چهار سال نخستین قرآن کتابت شده در این استان را خلق کند که با ویژگی‌های منحصر بفردی چون بداهه‌نویسی یک اثر فاخر معنوی به‌شمار می‌رود. این اثر ارزشمند علاوه بر ارزش هنری زیبا وخوانا و کاملاً کاربردی بوده و قرار است به زودی از سوی انتشارات جهاد دانشگاهی استان به زیور طبع آراسته شود.

نمایشگاه سرّ نی تا پایان مردادماه در تالار شهید شهرانی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان از ساعت ۱۰ تا ۱۸ برای بازدید عموم دایر است.

برای آشنایی بیشتر با ویژگی‌های نخستین قرآن کتابت شده در استان چهارمحال و بختیاری گفتگویی با حسین امیری انجام شده است که با هم می‌خوانیم.

* لطفاً خودتان را بیشتر معرفی کنید.

بنده فعالیت خوشنویسی و خطاطی خود را از سال ۷۶ در سن ۱۳ سالگی آغاز کردم و در شهرکرد نزد استاد ریاحی به یادگیری خط نستعلیق و شکسته پرداختم. در دهه هشتاد نیز در قم، نزد استاد بنی‌رضی خط نسخ و ثلث را تمرین کردم که ماحصل این تلاش‌ها را توفیق امروزم در کتابت قرآن کریم مشاهده می‌کنم.

بنده از حدود ۳۰ سالگی مشق کتابت قرآن را انجام می‌دادم که اکنون در ۴۰ سالگی افتخار کتابت کل قرآن کریم را پیدا کردم.

* در خصوص نخستین قرآن کتابت شده در استان چهارمحال و بختیاری بیشتر توضیح بدهید.

این اثر چند ویژگی خاص و منحصر به فرد دارد نخست آنکه، بداهه است با این توضیح که باوجود دقت و اهتمام در رعایت نظم کادر و صفحات اما روند کارم این بود که صبح قلم به دست می‌گرفتم و بداهه نویسی را بدون اتود و ترکیب یا نظیره‌نویسی آغاز می‌کردم که خدا هم توفیق داد و سوره‌ها در صفحات به زیبایی چیده شد و اثری بداهه اما سالم از کار در آمد.

نکته دیگر این کتاب، نگارش به خط نسخ فارسی است که در این دهه اخیر کمرنگ شده است. این اثر طی بالغ بر چهار ماه با نظارت، حمایت و همکاری اساتید مبرز نسخ و ثلث و کاتبان قرآن در مجموعه دارالکتابه زیرمجموعه مرکز طبع و نشر قرآن کریم نگارش شده و اساتیدی در قم و تهران همچون استاد بخشی، استاد عبدالرزاقی، استاد رضائیان و قربانی نیز که ید طولایی در کتابت دارند، کار بنده را نظاره و تأیید کردند و جاهایی که باید اصلاح و کم و کاستی‌ها برطرف شد.

* در خصوص نکات فنی، خط و تذهیب این قرآن بیشتر بگویید.

این قرآن به خط نسخ ایرانی بوده که در ۲۰۰ سال اخیر بسیار پررنگ بود اما توجه به این خط در دهه اخیر رو به افول نهاد و کمرنگ شد که با همت دارالکتابه این سیر نزولی متوقف شده است و مجدداً شاهد رونق این خط هستیم. قرآنی که در خانه‌های اکثر مردم موجود است، به خط استاد احمد نیریزی است که بنده نیز مشخصاً از الگوی خط این استاد استفاده کردم و کتابم را نوشتم.

معمولاً قرآن‌های خطی ۱۲ خطی بوده و هر صفحه ختم به پایان آیه می‌شود این قرآن کتابت شده اما چون بداهه است ۱۴ خطی شامل ۵۵۰ برگ ۳۰ در ۴۲ سانتی‌متر و تک‌رو است و ختم به پایان آیه نمی‌شود. البته این بدان معنی نیست که سوره یا آیه در صفحات بشکند و گسسته شود بلکه هم بداهه است و هم انسجام سوره و ترکیب سالم حفظ شده است.

در خصوص تذهیب باید بگویم که این کتاب فعلاً خام است و علت اینکه کتاب را بدون تذهیب به نمایشگاه آوردم این بود تا به هنرمندانی که از رفتن به سمت قرآن‌نویسی ابا دارند کمک کنم تا ترسشان از بین برود زیرا بسیاری از هنرمندان قائلند باید ابتدا در خط به آخرین درجه کمال برسند و تا قبل از آن خودشان را مجاز به کتابت نمی‌دانند. تلاشم این بود که بگویم هنرمندان ترسی نداشته باشند و روی این مسائل و تشریفات متوقف نشوند.

* انگیزه خودتان را از کتابت کل قرآن کریم بگویید.

در کنار حظ و بهره معنوی و توفیق انس و الفت با آیات کلام وحی، با این کارم دوست داشتم این پیام را به آن دسته از اساتید بزرگ و هنرمندان خوشنویس انتقال دهم که بعد از سال‌ها و دهه‌ها کار هنوز موفق به کتابت قرآن نشدند و امروز افسوس می‌خورند که چرا ننوشتیم. با این کار خواستم ثابت کنم که بدون توقف در موارد فنی و مفردات و … می‌شود یک اثر هنری فاخر خلق کرد لذا از اساتید می‌خواهم که نیت و همت کنند و خدا هم توفیق عطا می‌کند.

برخی‌ها از قرآن یک سد بزرگ غیرقابل نفوذ در ذهن خود می‌سازند و این باعث می‌شود که به سمت آن نروند اما بنظرم باید به دل کار زد و این توهمات را در هم شکست. سخن استادم را فراموش نمی‌کنم که می‌گفت روزی یک غزل حافظ را کتابت کنید و پیش خودتان نگه دارید، بعد از مدتی خواهید دید که یک دیوان حافظ به خط خودتان در اختیار دارید.

در مورد کتابت قرآن نیز همین دیدگاه را باید داشته باشیم چرا که معتقدم این آثار در تاریخ می‌ماند همانطور که ما در استان قرآن‌های خطی مربوط به دو سده قبل یا کمتر یا بیشتر داریم که اثری از نویسنده و کاتب آنها نیست اما به عنوان نسخه خطی برایمان ارزش دارند و نگهداری می‌شوند. بنده هم حس شیرین و خوبی دارم که کل قرآن را با خط خودم کتابت کردم.

* این چهار سالی که مشغول کتابت بودید، چگونه گذشت؟

در این مدت، وقفه‌های چند روزه و حتی یک‌ماهه در کار اتفاق افتاد اما در کل باید بگویم که دوران خاصی را پشت سر گذاشتم، با کلام وحی ارتباط بیشتری گرفتم و در پیوندم با این کار معنوی، نشانه‌های فراوان را در زندگی روزمره دریافت کردم که حقیقتاً برایم ارزشمند است.

اتفاقی که به کرات در این مدت برایم افتاد ارتباط گرفتن با مفاهیم و معانی آیات و دریافت نشانه‌ها در امور جاری روزمره بود که موارد فراوان و متعددی برایم پیش آمد. مثلاً اینکه در شب قدر به کتابت آیه شریفه «وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَیٰ حُبِّهِ مِسْکِینًا وَیَتِیمًا وَأَسِیرًا» (انسان/۸) رسیدم که به عنوان مصداق انفاق و ایثار در شب قدر شناخته می‌شود؛ این نشانه‌ها را به کرات تجربه کردم.

* پیوند جامعه با قرآن کریم را چگونه ارزیابی می‌کنید.

کتاب آسمانی در نزد مردم عزیز و محترم و مقدس است اما متأسفانه در بسیاری از ساحت‌ها بر طبق آموزه‌های کاربردی آیات وحی رفتار و عمل نمی‌کنیم و گاه چه بسا عملکرد و گفتار و کردار ما شبیه قرآن نیست. ارتباط با قرآن را خداوند متعال برای ما آسان کرده و نیاز به آداب و ترتیبی ندارد، باید بدون ترس و ابا به سمت این کتاب زندگی برویم و دستورات الهی را در لایه‌های مختلف زندگی ساری و جاری سازیم. تلاشم با این کار رساندن همین پیام نه فقط به هنرمندان خوشنویس بلکه برای آحاد مردم جامعه بود.

* برای آینده در زمینه کتابت قرآن برنامه‌ای دارید؟

اگر خدا توفیق بدهد در نظر دارم کتابت قرآن دیگری را آغاز کنم اما این ‌بار با سرعت بیشتری کارم را به پیش ببرم و حداکثر طی ۲ سال بتوانم این اثر را به فضل الهی خلق کنم.

قرآن جدید را نیز همچون اثر نخست با خط نسخ می‌نویسم، استاد نیریزی ۱۱۰ قرآن را کتابت کرد و با اینکه همه کتاب‌ها از حیث فنی کاملاً مشابهند، اما هر یک از این ۱۱۰ کتاب یک مسیر خاص و ویژه و متفاوت از مسیر کتاب قبلی را پیش روی هنرمند گشوده و او را به کمال رسانده است، یعنی خط و ویژگی‌های فنی کارها یکی است اما حال و هوای هر کار متفاوت از دیگری و منحصر به خود اثر است؛ بنده هم به تأسی از استاد دوست دارم این مسیر معنوی را تجربه کنم.