مساجد؛ از محراب عبادت تا سنگر همبستگی و بیداری
اقتصاد ایران: اصفهان – از مسجد قبا تا گنبدهای فیروزهای ایران، مساجد همواره فراتر از عبادت، قلب فرهنگ و اجتماع مسلمانان بوده و امروز نیز در جذب جوانان، مدیریت بحران و همبستگی اجتماعی نقشی بیبدیل دارند.
خبرگزاری مهر، گروه استانها- اعظم عبداللهی: مسجد واژهای که ریشهاش در سجده بهمعنای فروتنی و خشوع در برابر پروردگار نهفته است تنها یک بنای آجری یا سنگی نیست، بلکه قلب تپنده یک تمدن، کانون اصلی عبودیت و سنگری محکم برای اجتماع و فرهنگ اسلامی است.
از همان طلوع اسلام مسجد نهتنها مکانی برای اقامه نماز بلکه مرکزی برای هدایت، آموزش، قضاوت، همفکری و حتی سازماندهی امور اجتماعی بودهاست. این مکان مقدس در طول قرون همواره نقش محوری در زندگی فردی و جمعی مسلمانان ایفا کرده و میراثی غنی از حکمت و هویت را به نسلهای بعدی منتقل کردهاست.
از خانه رسول تا گنبدهای فیروزهای
از نخستین مسجد یعنی مسجد قبا و پساز آن مسجدالنبی در مدینه منوره که توسط پیامبر اکرم (ص) بنا شد، جلوهای بینظیر از معماری اسلامی را به نمایش گذاشتند.
از سادگی مساجد اولیه تا شکوه و جلال مساجد دوران اموی، عباسی، سلجوقی، صفوی و عثمانی با گنبدها و منارههای سر به فلک کشیده و کاشیکاریهای جذاب که هر کاشی در این بناها گویا داستانی از تاریخ و ایمان را بازگو میکند، این بناهای مقدس ستون فقرات جامعه و چراغی فروزان در مسیر تعالی و رستگاری بودهاند و نه تنها مکانی برای اقامه نماز بلکه مدرسهای برای تربیت، مرکزی برای همبستگی و پایگاهی برای بیداری و مقاومت هستند.
مسجد در همه شهر و روستاهای ایران و استان اصفهان جایگاهی ویژه دارد، پایگاهی برای شور و نشاط معنوی و در برخی از ایام سال این شور دوچندان میشود، نیز از چنین نعمتی برخوردار است.
از مدیریت نوین تا جذب جوانان
در این زمینه حجتالاسلام سید شجاعالدین ابطحی امام جمعه شهرستان فریدن با اشاره به ارتقای هیئت امنای مساجد و دانشافزایی ائمه جماعت در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: هیئت امنا و ائمه جماعت گامهایی مؤثر و اولیه در مسیر تحول و پویایی مساجد هستند.
ابطحی برای جذب هرچه بیشتر نسل جوان به مساجد بر نقش مؤثر خانوادهها و آموزش و پرورش تأکید کرد و افزود: فضای دلپذیر مسجد، متنوع بودن فعالیتهای مسجد و امام جماعتی که با جوانان انس بگیرد میتواند در جذب و فعالتر کردن آنها بسیار مفید باشد.
امام جمعه شهرستان فریدن همچنین از آمادگی مساجد برای ایفای نقش مؤثرتر در حوادث طبیعی و بحرانها خبر داد و تصریح کرد: موضوع آمادگی مساجد برای حوادث غیرمترقبه در دستور کار جلسه آینده شورای فرهنگ عمومی قرار گرفته است تا مساجد از هر نظر آمادگی لازم را داشته باشند. این نشان میدهد که مساجد در آینده نه تنها محلی برای عبادت بلکه مراکزی برای کمکرسانی و پناهگاه مردم در شرایط بحرانی خواهند بود.
همچنین امام جمعه فریدن در خصوص همکاری مساجد با سایر نهادهای فرهنگی و اجتماعی تاکید کرد: آموزش و پرورش و بسیج بازوان بسیار پرتوانی برای مساجد هستند و ارتباط مستمر با معاونین آموزش و پرورش و سرکشی به مدارس باعث افزایش این تعاملات خواهد شد.
حجتالاسلام والمسلمین ابطحی در مورد چشمانداز خود برای آینده مساجد اینگونه بیان کرد: باید مساجد مثل روحیه جوان، باطراوت باشند، محل عبادت و گرهگشایی باشند و به معضلات اجتماعی توجه داشته باشند.
ضرورت نوگرایی در مسجد
فرماندار شهرستان فریدن بر لزوم تقویت حضور جوانان در مساجد تاکید کرد و به خبرنگار مهر گفت: مساجد باید به مکانی پویا و جذاب برای جوانان تبدیل شوند و برگزاری برنامههای متنوع میتواند نقش مؤثری در جذب آنان داشته باشد.
بهرام خواجه سعیدی با اشاره به حضور پررنگ مردم در گذشته اظهار کرد: در زمان پیامبران و ائمه اطهار، مساجد نه تنها محل عبادت بلکه مرکز همفکری و حل اختلافات بودند. متأسفانه امروزه ما در مساجد برنامههای مؤثری برای جذب جوانان نداریم.
وی بر نیاز به استفاده از فضای مجازی به عنوان یک ابزار مؤثر در ارائه احکام و مفاهیم دینی به جوانان تأکید و اظهار کرد که باید با زبان روز احکام را در فضای مجازی منتشر کنیم تا دسترسی جوانان به این اطلاعات آسانتر شود.
خواجهسعیدی در ادامه به مسائل مالی مساجد اشاره و اظهار کرد که اگر مساجد بر اساس نیاز و سلیقه جوانان ساماندهی شوند مردم به صورت خودجوش به حل مشکلات مالی آنان کمک خواهند کرد.
او همچنین افزود که مساجد باید برنامههای جذاب و متنوعی را برگزار کنند و حتی اگر قصد بحث در مورد مسائل سیاسی وجود دارد باید این مسائل به روز و مرتبط با نیازهای جامعه باشد.
فرماندار بر اهمیت همکاری و همفکری جوانان با مسئولان تاکید و ابراز امیدواری کرد که با اجرای این برنامهها مساجد به جایگاه اصلی خود به عنوان مراکز فرهنگی و اجتماعی دست یابند.
مساجد فریدن امروز نهتنها سنگر عبادت که محور همبستگی، آموزش و مدیریت اجتماعیاند.
گفتوگو با امام جمعه و فرماندار نشان داد این خانههای نور با رویکردی نو، آماده جذب نسل جوان، ایفای نقش در بحرانها و تقویت همکاری با نهادهایی چون آموزش و پرورش و بسیج هستند.
از ترمیم هیئت امنای مساجد و دانشافزایی ائمه جماعت تا استفاده از فضای مجازی برای ارتباط با جوانان، همه نشانه عزم مسئولان برای بازگرداندن شکوه و کارکرد چندوجهی مسجد است؛ نقشی که از صدر اسلام تا امروز، ستون فقرات جامعه اسلامی را استوار نگه داشته است.