معاون وزیر اقتصاد،‌هم اکنون میانمار وضعیت بهتری از ایران در لیست سیاه دارد و با توجه به تصویب نهایی پالرمو میتوان به کاهش اقدامات تقابلی علیه کشورمان دراجلاس پیش روی کارگروه اقدام مالی امیدوار بود.

وی افزود:کارگروه اقدام مالی عملکرد کشورها را در چارچوب اجرای قوانین داخلی مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم ارزیابی می‌کند. اغلب کشورها، توصیه‌های چهل‌گانه این نهاد را وارد نظام حقوقی خود کرده‌اند. در صورت مشاهده نواقص، کشورها ابتدا وارد فهرست خاکستری می‌شوند و در این مرحله، از آن‌ها خواسته می‌شود طی مدت مشخصی (معمولاً یک تا یک و نیم سال) نسبت به اصلاحات لازم اقدام کنند. در صورت عدم موفقیت، ممکن است وارد لیست سیاه شوند.

خانی تصریح کرد: تفاوت اساسی میان لیست خاکستری و لیست سیاه این است که در حالت اول، کشور هدف مستقیماً از سوی FATF مورد خطاب قرار گرفته و دعوت به اصلاح نواقص می‌شود، اما در لیست سیاه، از کلیه کشورهای عضو خواسته می‌شود که اقدامات تقابلی علیه کشور مورد نظر را در دستور کار قرار دهند.

او ادامه داد: هم‌اکنون بانک‌های خارجی برای ایرانی‌ها حساب باز می‌کنند، اما این فرآیند با نظارت‌های شدید همراه است. برای انتقال پول، سقف‌های محدود و فرآیندهای احراز هویت و تایید منشا پول به صورت سخت‌گیرانه‌ اعمال می‌شود تا اطمینان حاصل شود وجوه مربوط به اقدامات مجرمانه یا تروریستی نیست. برخلاف تصور عمومی، خدمات بانکی برای ایران قطع نشده، اما به‌شدت محدود شده است. این درحالی اس که هم اکنون برای کشور میانمار تنها احراز هویتی در دستور کار کشورها قرار گرفته است.

معاون وزیر اقتصاد با اشاره به شرایط دشوارتر کشوری  مانند کره شمالی گفت: برخلاف ایران، بانک‌ها و کارگزاری‌های مرتبط با اتباع کره شمالی به‌طور کامل از دسترسی به خدمات مالی جهانی محروم هستند. همچنین FATF به اعضای خود اجازه داده تا اقدامات تقابلی شدیدتری نسبت به کشورهای حاضر در لیست سیاه اتخاذ کنند، امری که در حال حاضر علیه ایران نیز به‌صورت پراکنده از سوی برخی کشورها اجرا می‌شود.

وی با اشاره به نشست آتی FATF که قرار است در اواخر شهریور یا اوایل مهرماه در مادرید برگزار شود، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های گذشته حسن نیت خود را با اصلاحات متعدد در قوانین و در نهایت تصویب کنوانسیون پالرمو نشان داده است. از این رو، حضور نمایندگان ایران در نشست مادرید فرصتی خواهد بود برای باز کردن باب تعامل و مذاکره، به‌ویژه برای کاهش سطح اقدامات تقابلی یا بازگشت به فهرست خاکستری.

خانی تأکید کرد: برنامه اقدام ایران حدود 8 سال پیش تصویب شد و با وجود انقضای مدت رسمی آن، هنوز پابرجاست. این در حالی است که FATF برای کشورهایی مانند کره شمالی، برنامه اقدام را ابطال  نموده  است. استمرار این همکاری نشانه تعامل ایران و پذیرش کلیات چارچوب FATF است. حتی ارزیابی‌های اخیر درباره ایران بر اساس نسخه‌های قدیمی توصیه‌ها صورت می‌گیرد، در حالی که سایر کشورها بر اساس عملکرد واقعی و اثبات اثربخشی قوانین ارزیابی می‌شوند.

*حزب الله در لیست سیاه قرار نگرفته است

رئیس مرکز اطلاعات مالی افزود: بسیاری از سوء‌برداشت‌هایی که در سال‌های گذشته درباره تعامل ایران با FATF مطرح شده، ناشی از تحریف یا نادیده‌ گرفتن متن کامل اسناد بوده است. برای مثال، ادعا شد که FATF  حزب‌الله  را تروریستی اعلام کرده، در حالی که در گزارش اخیر وب سایت کارگروه اقدام، تنها به ارجاعات خارجی مربوط به کمیته مرتبط با سازمان ملل اشاره شده و هیچ حمایتی از اظهارات کشورهایی  که این اتهامات را مطرح کرده اند نکرده است.

وی گفت: در واقع گزارش تهیه شده تحت راهبری اداره اجرایی کمیته مبارزه با تروریسم شورای امنیت سازمان ملل متحد ذیل قطعنامه 1373 توسط این نهاد منتشر شده است.  در صفحه اول و مقدمه این گزارش، کارگروه  تصریح نموده است که ارجاعات گزارش‌های نظام‌های منطقه‌ای یا ملی را در این گزارش  تأیید و حمایت نمی‌کند.

خانی خاطرنشان کرد: حضور در فهرست سیاه FATF منجر به فشار بر شهروندان ایرانی شده است. بانک‌ها و نهادهای مالی برخی کشورها  برای اثبات شفافیت خود، از تعامل با ایرانی‌ها پرهیز می‌کنند تا نشان دهند در حوزه مبارزه با پولشویی اعتبار دارند. بنابراین هر چه زودتر باید روند خروج از این فهرست پیگیری شود.

او در پایان گفت: تصویب کنوانسیون CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام گام ضروری برای بهبود وضعیت ایران در FATF است. بررسی‌های کارشناسی از مدت‌ها پیش انجام شده و تنها برگزاری جلسه نهایی و رأی‌گیری باقی مانده است. انتظار می‌رود این موضوع هرچه سریع‌تر در دستور کار قرار گیرد، چرا که ماندن در وضعیت فعلی تنها دست کشورهای مخالف ایران را برای اجرای مکانیزم‌های فشار بین‌المللی بازتر خواهد کرد.