به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ،علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با تأکید بر اهمیت مسئله جمعیت، گفت: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کشور این است که در حالی به سمت سالمند شدن پیش می‌رویم که هنوز توسعه‌یافته نشده‌ایم. این تفاوت بزرگی با کشورهای غربی است که در شرایط رفاه و توسعه وارد دوران سالمندی جمعیت شده‌اند.

وی افزود: در کشورهای توسعه‌یافته، نیروی کار از کشورهای دیگر جذب می‌شود تا از سالمندان مراقبت کند. اما در ایران، با کاهش نرخ زاد و ولد و بدون زیرساخت‌های لازم، با آینده‌ای مواجه خواهیم شد که نه تنها نیروی کار کافی نداریم، بلکه بار سنگینی بر دوش نسل‌های جوان گذاشته خواهد شد.

کاهش شدید نرخ باروری در ایران

رئیسی با اشاره به روند نگران‌کننده افت نرخ باروری گفت: در سال ۱۳۶۵، از ۱۰ میلیون زن در سن بارداری، دو میلیون کودک متولد شدند. اما در سال ۱۴۰۰، با وجود ۱۶ میلیون زن در سن بارداری، فقط یک میلیون تولد ثبت شد. این آمار نشان می‌دهد که در حال از دست دادن «پنجره جمعیتی» هستیم، فرصتی که فقط یک بار در تاریخ هر کشور رخ می‌دهد و نقش تعیین‌کننده‌ای در رشد اقتصادی و توسعه دارد.

وی ادامه داد: در حالی که کاهش نرخ باروری در کشورهای غربی طی ۶۰ تا ۷۰ سال رخ داد، در ایران این اتفاق تنها در یک دهه افتاد. این سرعت نگران‌کننده است.

وضعیت هشداردهنده استان‌ها در نرخ جایگزینی جمعیت

معاون وزیر بهداشت درباره وضعیت جمعیتی استان‌ها نیز توضیح داد: تنها چند استان مانند خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خوزستان هنوز بالای نرخ جایگزینی قرار دارند. در حالی‌که اغلب استان‌های مرکزی و شمالی کشور مانند گیلان، مازندران، البرز، تهران، اصفهان، مشهد و آذربایجان شرقی از نرخ جایگزینی فاصله گرفته‌اند.

او تأکید کرد: حتی در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان نیز، با حرکت از مناطق حاشیه‌ای به مرکز شهرها، نرخ باروری به‌شدت کاهش یافته است.

آینده‌ای که شوخی نیست

رئیسی در پایان با اشاره به نمونه‌هایی از وضعیت جمعیتی در کشورهای دیگر گفت: در ژاپن، شرکت‌هایی تأسیس شده‌اند که برای مراسم‌هایی مثل تولد و ازدواج، خانواده اجاره می‌دهند! این یک شوخی نیست، بلکه پیامد مستقیم سال‌ها کاهش نرخ زاد و ولد و بحران جمعیتی است.

مسئله جمعیت فقط به آمار تولد مربوط نمی‌شود؛ موضوعی پیچیده و چندبعدی است که ابعاد اقتصادی، فرهنگی و روانی آن باید همزمان مورد توجه قرار گیرد. ایران اگر همزمان با سالمند شدن، توسعه پیدا نکند، با بحران‌های اجتماعی عمیقی روبه‌رو خواهد شد.