به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در بخش پیشین، به این اشاره شد که گزارش نهاد امنیتی ترکیه درباره جنگ 12 روزه بین ایران و رژیم صهیونیستی، توجه کارشناسان را جلب کرده و انتقادات فراوانی به دنبال آورده است.

همچنان که در بخش نخست اشاره شد، پروفسور طلعت کوسه رئیس دانشکده سرویس اطلاعاتی میت ترکیه، نویسنده یک گزارش 52 صفحه‌ای است که حتی به باور کارشناسان داخلی این کشور، محتوایی سوگیرانه دارد و در مورد ارزیابی توان تهاجمی – تدافعی ایران، میزان تاب آوری نیروهای مسلح ما و همچنین تسلیحات و تجهیزات موشکی و جنگ الکترونیک، نگرش منصفانه‌ای ندارد و همه چیز را به نفع رژیم صهیونیستی تحلیل می‌کند.

دامنه انتقادات از گزارش پروفسور کوسه به حدی بود که روزنامه آیدنلک چاپ آنکارا، در تیتر و عکس صفحه نخست، این نگرش را برخلاف منافع ملی ترکیه قلمداد کرد.

در بخش پایانی مطلب، به این موضوع می‌پردازیم که طلعت کوسه و به عبارتی دیگر نهاد امنیتی ترکیه، چه نگرشی به پسزمینه‌های بروز جنگ ایران و رژیم صهیونیستی دارد و در این موضوع، چه درس‌هایی برای نظام سیاسی ترکیه می‌بیند.

عدم اشاره به نقش آمریکا

روزنامه آیدنلک، به درستی به این اشاره کرده که در گزارش مزبور، دلایل پسزمینه جنگ به درستی مورد ارزیابی قرار نگرفته و متن به گونه‌ای تنظیم شده که گویی، ایران آغاز کننده و مقصر اصلی جنگ است! 

آیدنلک در انتقاد از گزارش دانشکده سرویس اطلاعاتی میت ترکیه نوشته است: «نویسنده، به راحتی ایران را عنوان مقصر جلوه داده ولی هیچ اشاره‌ای به خروج یکجانبه ترامپ از توافق هسته‌ای و اقدامات مغرضانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نکرده است. این در حالی است که یک جستجوی ساده اینترنتی می‌تواند نشان دهد که اطلاعات نادرست آژانس، یکی از مهمترین بهانه‌ها برای حمله به ایران بود. اما ایراد و اشکال متن مزبور فقط در این سطح نیست و در بخش نتیجه‌گیری و گام‌هایی که ترکیه باید بردارد، حقیقتاً پیشنهادهای غیرمنطقی و توصیه‌های وخیمی گنجانده شده است. به عنوان مثال، طوری ترکیه را به همراهی با آمریکا و ناتو تشویق کرده که گویی ناتو عبارت از یک چتر امنیتی ضروری و حیاتی برای ترکیه است!»

مقام امنیتی ترکیه، برای توجیه اقدام تجاوزکارانه اسرائیل و بررسی پسزمینه جنگ می‌گوید: «تضعیف بستر مذاکره در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای ایران، منجر به همگرایی پویایی‌های جهانی و منطقه‌ای شده و به طور دقیق‌تر، آمریکا و اسرائیل در حمله نظامی علیه ایران همگرا شده‌اند. بنابراین، عدم توجه ایران به ظرافت‌ها و همسو کردن اسرائیل و آمریکا در مورد تهدید ناشی از برنامه هسته‌ای‌اش، عواقب بسیار دردناکی برای تهران داشته است!» 

در این فراز، کوسه دقیقاً مانند مقامات صهیونیستی و آمریکایی اظهارنظر کرده و ادعاهای توخالی آنان درباره دفاع پیشدستانه و حس تهدید از جانب ایران را صحیح دانسته است! ولی او فقط به بیان این موضوع اکتفا نکرده و در ادامه نشان داده که از منظر او، موضوعاتی همچون حقوق مشروع، حفظ جان غیرنظامیان، ائتلاف شرافتمندانه و توجه به ظرفیت کشورهای خارج از بلوک غرب، اهمیتی ندارد.

او درباره این موضوعات نوشته است: «یکی از درس‌های مهم این جنگ، مربوط به اهمیت اتحادها است. اسرائیل، حمایت تسلیحاتی، اطلاعاتی و لجستیکی از ائتلاف غرب دریافت کرد، ولی ایران، حمایت قابل توجهی از شرق دریافت نکرد. در سال‌های اخیر، مشخص شده که تشکل‌های سیاسی که اغلب در محافل دیپلماتیک مورد بحث قرار می‌گیرند، مانند بریکس یا سازمان همکاری شانگهای، که ایران انتظارات بالایی از آنها دارد، هنوز مکانیسم‌های امنیتی مشخصی ندارند. به همین ترتیب، توافق‌نامه‌های همکاری استراتژیک دوجانبه که توسط ایران با چین و روسیه امضا شده، منجر به اقدامات عملی توسط دو کشور در زمان جنگ نشده است».

کوسه در ادامه می‌گوید: «در فضایی که استفاده از زور و حمله به غیرنظامیان در سطح بین‌المللی عادی شده، کشورهایی که سعی در بی‌طرف ماندن دارند، به نوعی تنها مانده و به راحتی هدف قرار می‌گیرند. در این راستا، گام‌های اخیر ترکیه برای ترمیم روابط اتحاد سنتی، که همزمان با جنگ داخلی سوریه دچار فرسایش شده بود، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. بهبود اخیر روابط ترکیه با آمریکا در روابط آن با ناتو نیز منعکس شده است و ادامه این روند مفید تلقی می‌شود. علاوه بر این، جنگ مذکور اهمیت گام‌های ترکیه برای ایجاد اتحادهای امنیتی خود با برخی از کشورهای منطقه مانند پاکستان، سوریه، قطر و آذربایجان را نیز نشان داده است. جنگ 12 روزه نشان داد دفاع یک تلاش جمعی است و نمی‌توان صرفاً از طریق سلاح و اقدامات نظامی به آن دست یافت».

روزنامه آیدنلک، در این بخش نیز به سخنان مقام امنیتی ترکیه انتقاد کرده و نوشته است: «تمجید مداوم از اتحادهای غربی و وارد کردن اتهام ناکارآمدی به سازمان همکاری شانگهای و بریکس، از هیچ منطق علمی خاصی پیروی نمی‌کند و صرفاً راهکار کارشناسانی است که می‌خواهند ترکیه و همه منطقه را به سمت غرب سوق دهند». 

کوسه درباره پیش‌بینی مقاطع آینده و احتمال بروز مجدد جنگ نوشته است: «این امکان وجود دارد که ایران، با کمک کشورهای میانجی، مذاکرات جدی‌تری را با آمریکا آغاز کند. با توجه به اینکه غنی‌سازی اورانیوم در پنج دور قبلی مذاکرات یک موضوع کلیدی بود، حل این مسئله هدف اصلی خواهد بود. انتظار نمی‌رود ایران از حق خود برای غنی‌سازی اورانیوم کوتاه بیاید. از سوی دیگر، با توجه به اصرار دولت دونالد ترامپ بر غنی‌سازی صفر، ممکن است طرفین بتوانند به یک راه حل میانه دست یابند. بر این اساس، ایران می‌تواند در چارچوب اقدامات اعتمادسازی، داوطلبانه اعلام کند که غنی‌سازی اورانیوم را برای پنج سال آینده به طور کامل کنار گذاشته است. این امر نه تنها از حق قانونی ایران محافظت می‌کند، بلکه پیروزی برای ترامپ نیز محسوب می‌شود. با این حال، اگر ترامپ در مذاکرات رویکردی حداکثری اتخاذ کند، به عنوان مثال، بر توقف دائمی غنی‌سازی اورانیوم اصرار ورزد یا تلاش کند موشک‌های بالستیک ایران را در مذاکرات بگنجاند، مذاکرات می‌تواند بار دیگر به بن‌بست برسد. با توجه به اینکه موشک‌های ایران تهدیدی بزرگ برای اسرائیل هستند، ممکن است اختلاف منافع بین نتانیاهو و ترامپ در این مورد ایجاد شود. ایران ممکن است تمام تلاش خود را برای جلوگیری از اجماع مجدد بین دو کشور انجام دهد و در صورت لزوم، امتیازات بیشتری ارائه دهد. اگر چنین توافقی حاصل شود، از تبدیل شدن مسئله ایران به یک بحران منطقه‌ای بزرگتر در آینده نزدیک جلوگیری خواهد شد. ولی اگر مذاکرات ایران و آمریکا به بن‌بست برسد و اسرائیل و آمریکا دوباره حمله‌ای همه‌جانبه علیه ایران آغاز کنند، منطقه دوباره وارد یک بحران جدی خواهد شد. این درگیری احتمالاً طولانی‌تر و خونین‌تر از درگیری اول خواهد بود و طرفین تمام نیروهای خود را برای دستیابی به دستاوردهای استراتژیک از جنگ بسیج می‌کنند. در صورت وقوع یک جنگ فراگیر، ایران می‌تواند تهدید به بستن تنگه هرمز کند که پیامدهای قابل توجهی برای قیمت جهانی انرژی و حتی توازن ژئوپلیتیکی بین‌المللی خواهد داشت».

یکی دیگر از تحلیلگرانی که به محتوای گزارش دانشکده سرویس اطلاعاتی میت ترکیه درباره جنگ 12 روزه انتقاد کرده، آلپتکین دورسون‌اوغلو، سردبیر خبرگزاری «نیر ایست نیوز» است.

او درباره این گزارش می‌گوید: «در بخش پایانی این گزارش، ظاهراً قرار است درس‌های عبرت برای ترکیه ذکر شود. ولی حتی یک جمله در مورد موشک‌های ایرانی که به پدافند هوایی هشت لایه اسرائیل نفوذ کرده و دقیقاً به تمام اهداف مورد نظر اصابت کردند، اشاره‌ای نمی‌کند. درباره این مساله نیز اظهار نظر نکرده که چرا موشک‌های پدافند هوایی اسرائیل در جریان حملات ایران نتوانستند به اهداف خود اصابت کنند. همه ما دیدیم که هر 20 موشکی که ایران به پایگاه هوایی عدید آمریکا در قطر و نیز به سمت بئر سبع شلیک کرد، به اهداف خود اصابت کردند. ولی به این مساله مهم نیز هیچ اشاره‌ای ندارد. اگر قدرت موشک‌های ایران نبود، واقعاً چه دلیلی وجود داشت که رژیم‌های اسرائیل و آمریکا خواستار آتش‌بس باشند؟ می‌خواهم بگویم: گزارشی که حرف و هدف نهایی آن فقط توصیه به تقویت روابط با اسرائیل باشد، چه درس آموختنی مفیدی برای ترکیه دارد؟!»
انتهای پیام/