قصه ۴۱ سال اسارت جورج عبدالله لبنانی، قدیمیترین زندانی سیاسی اروپا
اقتصاد ایران: قرار است جورج عبدالله مبارز دیرینه ضد صهیونیست لبنانی سرانجام پس از ۴۱ سال به زودی از زندان در فرانسه آزاد شود و به بیروت برگردد.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، «جورج عبدالله»، مبارز لبنانی، چهل سال در زندانهای فرانسه، با دستان بسته اما ارادهای آهنین، فریاد مقاومت در برابر امپریالیسم و صهیونیسم را زنده نگه داشته است. این معلم مبارز که روزی با قلم خود دانش میآموخت، امروز با خون دلش درس ایستادگی به جهان میدهد و در آستانه بازگشت پیروزمندانه به بیروت است.
روزی که تاریخ ورق خورد
در یکی از روزهای سرد اکتبر 1984 (آبان 1363) ، مردی با گذرنامه جعلی وارد ایستگاه پلیس لیون شد. جورج عبدالله، مبارز لبنانی، نه به دنبال سرپناه بود و نه تسلیم. او میخواست از تعقیب بیامان ماموران موساد در امان بماند. اما این تصمیم، او را به سفری چهلساله در زندانهای فرانسه کشاند؛ سفری که او را از یک معلم ساده به نمادی جهانی از مقاومت علیه امپریالیسم و صهیونیسم تبدیل کرد. حالا قرار است پس از 12 مرتبه کارشکنی، سرانجام در 25 جولای 2025، درهای زندان لانمیزان به روی او باز شود. این گزارش، قصهی مردی است که در برابر فشارهای سیاسی و قضایی تسلیم نشد و سرانجام پس از 41 سال به سوی «بیروت» پرواز خواهد کرد.
تولد یک مبارز؛ از عکار تا میدان نبرد
جورج ابراهیم عبدالله در دوم آوریل 1951 (12 فروردین 1330) در روستای «قبیات» عکار در شمال لبنان، در خانوادهای مسیحی مارونی به دنیا آمد. در 15 سالگی، وقتی بسیاری از همسن و سالانش مشغول بازیهای کودکانه بودند، او به آرمانهای قومی عربی و مطالبه حقوق فلسطینیها دل سپرد. پیوستن به «حزب قومی اجتماعی سوری»، اولین گام او در مسیری بود که بعدها خط زندگیاش را ترسیم کرد. جورج ابتدا راه معلمی را پیشه کرد و به نسل جدید کشورش علاوه بر آموزش، درس مبارزه میداد؛ اما در سال 1978 و در جریان تهاجم اسرائیل به جنوب لبنان طی یکی از درگیریها، زخمی شد. این حادثه او را از یک معلم مبارز به یکی از بنیانگذاران «گردانهای مسلح انقلابی لبنان» تبدیل کرد؛ گروهی مارکسیست که علیه اشغالگری و امپریالیسم مبارزه میکرد.
دستگیری و محاکمه به جای پناه
در اوایل دهه 1980، اروپا به میدان نبردی غیرمستقیم برای منازعات خاورمیانه بدل شده بود. جورج عبدالله، در آن زمان با نام مستعار «عبدالقادر السعدی» فعالیت میکرد و به اتهام مشارکت در عملیاتهایی علیه دیپلماتهای آمریکایی و اسرائیلی در پاریس، از جمله ترور «چارلز ری» و «یعقوب بارسیمانتوف» در سال 1982، تحت تعقیب قرار داشت. البته او بعدها این اتهامات را در دادگاه رد کرد و آنها را بخشی از مقاومت مشروع علیه اشغالگری دانست. اما این اتهامات، گرهای بود که زندگی او را برای دههها به بند کشید.
24 اکتبر 1984، لحظهای سرنوشتساز برای قهرمان قصه ما بود. جورج عبدالله، که از تعقیب موساد به ستوه آمده بود، به امید آنکه از شر مأموران موساد در امان بماند به ایستگاه پلیس لیون رفت. اما به جای پناه، دستگیر شد. اتهام اولیه ساده بود: داشتن پاسپورت جعلی الجزایری. اما بعد کشف اسلحه و مواد منفجره در آپارتمانی در پاریس، پرونده وی را پیچیده کرد. در سال 1986، او به اتهام توطئه جنایی و نگهداری سلاح به چهار سال زندان محکوم شد. اما این پایان ماجرا نبود؛ در سال 1987، دادگاه جنایی ویژه پاریس او را به اتهام «مشارکت در اقدامات تروریستی» و دستداشتن در ترور دو دیپلمات آمریکایی و اسرائیلی به حبس ابد محکوم کرد.
سیاست در برابر عدالت، زندانی تحت فشارهای جهانی
پرونده جورج عبدالله خیلی زود از یک محاکمه قضایی به یک نبرد سیاسی تبدیل شد تا او اکنون لقب قدیمیترین زندانی اروپا را به خود اختصاص داده باشد. «ژاک آتالی»، مشاور رئیسجمهور وقت فرانسه، بعدها اذعان کرد که جز پاسپورت جعلی، مدرک محکمهپسندی علیه جورج عبدالله وجود نداشت. او در دادگاه با صلابت گفت: «من مبارز هستم، نه جنایتکار. راهم پاسخی به نقض حقوق بشر علیه لبنان و فلسطین بود».
درست است که وی به حبس ابد محکوم شده بود اما حداقل یک بار طبق قوانین فرانسه در سال 1999 واجد شرایط آزادی مشروط شد، و 12 بار درخواست آزادی او به دلیل فشارهای آمریکا و اسرائیل رد شد. در سال 2013، نور امیدی درخشید. دادگاه اجرای احکام، آزادی مشروط او را با شرط اخراج به لبنان تصویب کرد. اما «مانوئل والس» وزیر کشور وقت، این تصمیم را اجرا نکرد.
اسناد فاششده توسط ویکیلیکس نشان داد که «هیلاری کلینتون» وزیر امور خارجه وقت آمریکا نیز، شخصاً در جلوگیری از آزادی او دخالت داشت. «روبر عبدالله» برادر جورج درباره وضعیت این خانواده به روزنامه لبنانی «الأخبار» گفت: «زندگی ما میان امید و ناامیدی معلق بود. هر بار که درهای آزادی باز میشد، سیاست آن را میبست».
روزی نیز به جورج عبدالله پیشنهاد شد تا غرامت خانوادههای دیپلماتهای کشتهشده را پرداخت کند، اما او هرگز حاضر به این کار نبود چرا که به قول خودش آن را اعتراف به جرمی میدانست که مرتکب نشده بود و در زندان ماند و ادامه حبس را پذیرفت اما زیر بار این ذلت نرفت.
به راستی پرونده جورج عبدالله که به نمادی از نقض سازمانیافته حقوق بشر تبدیل شده است، نشان میدهد که چگونه قدرتهای بزرگ میتوانند زمانی که مواضع سیاسی با اصول عدالت در تضاد قرار میگیرد، قانون را آنگونه که خود می خواهند تفسیر کنند.
خیزش همبستگی؛ از فراموشی به نماد مقاومت
در دهههای 1990 و 2000، عبدالله در محافل عمومی فرانسه تا حدی به فراموشی سپرده شده بود. اما در سالهای اخیر، موجی از همبستگی مردمی او را به نمادی از مبارزه علیه امپریالیسم تبدیل کرد. فعالان، روشنفکران و سازمانهای مردمنهاد در فرانسه و لبنان، با تظاهرات سالانه مقابل زندان لانمیزان، جورج را به قهرمانی جهانی بدل کردند. پس از عملیات 7 اکتبر 2023 در فلسطین نیز در همه راهپیماییها و اعتراضات علیه اسرائیل و آمریکا به ویژه در فرانسه تصاویر او در دست جوانان اروپایی به وفور دیده میشد.
جورج عبدالله از مردمی که در حمایت از او شعار دادند و آزادی وی را مطالبه کردند قدردانی کرده و در دیدار با «آندره تورینا»، نماینده چپگرای پارلمان فرانسه، گفت: «آزادی من نتیجهی راه افتادن یک بسیج مردمی است، نه مدت زندانیشدنم.» رئیس کمیته دفاع از او نیز تأکید کرد: «ایستادگی جورج، که 41 سال بدون تسلیم مقاومت کرد، الهامبخش هزاران نفر شد. او نمادی از مبارزه با منافع امپریالیستی فرانسه در خاورمیانه است.»
سرانجام، آزادی پس از 41 سال؟
نام جورج عبدالله، بیش از 40 سال است در دادگاههای فرانسه طنینانداز شده است، آن هم نه به عنوان یک متهم، بلکه به عنوان قربانی سازمانی قضایی که در برابر فشارهای سیاسی تسلیم شد. اما سرانجام در 17 جولای 2025 (26 تیر 1404)، دادگاه تجدیدنظر پاریس حکمی تاریخی صادر کرد: آزادی بدون قید و شرط جورج عبدالله در 25 جولای (3 مرداد)، با شرط خروج همیشگی از فرانسه و بازگشت به لبنان.
برخلاف تصمیمات قبلی که به مداخله مقامات اجرایی وابسته بود، این حکم قطعی به نظر میرسد. «ژانلویی شالانسیت»، وکیل مدافع جورج عبدالله، گفت: «قضات سرانجام تصمیم گرفتند که 41 سال زندان کافی است. آنها این بار دیگر تسلیم فشارهای آمریکا و اسرائیل نشدند».
به نقل از وکلای جورج «فضای عمومی این بار ممکن است مساعدتر باشد، اما تصمیم در وهله اول به وضعیت خاص جورج مربوط میشود». به نظر می رسد «مدت زمان محکومیت برای تصمیم اخیر دادگاه فرانسه نقش داشته ولی قضات بر این نکته تأکید کردند که «به هر حال او یک مبارز مارکسیست (مسیحی) است که نمیتوان او را با یک اسلامگرا یا "تروریست جهادی" اشتباه گرفت، (البته آنطور که آنها میگویند) و این نکته برای دادگاه مهم بود».
قانون قضایی یا تصمیم سیاسی برای یک مبارز عرب
دادگاه فرانسه به خوبی دانسته و این را صراحتاً تاکید کرده که اکنون پیرمرد 74 ساله خطری برای کسی ایجاد نمیکند. حتی بنا بر برخی گزارشها شنیده شده که در دادگاه، قاضی پیش از اعلان حکم جورج عبدالله گفته که «او بمب در مترو کار نخواهد گذاشت». اما به گفته وکیل جورج عبدالله، چیزی که میتوان تأیید کرد این است که دلیل واقعی تاخیر در آزادی او در تمام این مدت، «عرب بودن» اوست.
وکیل مدافع جورج گفت: «همه مبارزان غیرعرب فرانسوی که در پروندههای مشابهی محکوم شده بودند، از 15 سال پیش، از زندان آزاد شدهاند. همیشه این تصور وجود داشته که او یک «تروریست عرب» است و این موضوع در احکام دادگاه نیز ذکر شده بود».
روبر، برادر جورج نیز با شگفتی به «فرانس برس» گفت: «هرگز فکر نمیکردم روزی برسد که جورج آزاد شود. فرانسه برای یکبار از فشارهای خارجی رها شد».
وی در ادامه با بیان اینکه برادر من تروریست نیست بلکه یک مبارز در برابر اشغالگری است، به یکی از اظهارات وزیر خارجه پیشین فرانسه در سفر به بیروت اشاره کرده که گفته: «پدر او که با نازیها جنگید، در آرشیو اسناد آلمان نازی تروریست نامیده شده بود!» بنابراین هر مقاومتی در برابر اشغالگر، از نظر غربیها تروریسم است.
لکه ننگی بر پیشانی فرانسه، مدعی حقوق بشر و آزادی
حزبالله لبنان طی بیانیهای این آزادی را «پیروزی مقاومت» خواند، اما اسارت طولانیمدت جورج عبدالله را «لکهی ننگی» بر پیشانی نظام قضایی و سیاسی فرانسه دانست.
حزبالله در این بیانیه که پنج شنبه 26 تیرماه منتشر شد، بیان داشت: 41 سالی که جورج عبدالله مبارز، در زندانهای فرانسه سپری کرد، محکومیت قطعی برای کشوری است که مدعی قانون، عدالت، آزادی و حمایت از حقوق بشر است و زشتی صداقت و بیطرفی را آشکار ساخت. بیعدالتی بزرگی که متوجه مقاوم شرافتمند، جورج عبدالله شده و زندانی شدن او علیرغم پایان دوره قانونی محکومیتش، لکه ننگی در سوابق نظام قضایی و سیاسی فرانسه باقی خواهد گذاشت.
در ادامه بیانیه آمده است: این بیانصافی و اجحاف انسانی و قانونی نشان میدهد که معیارهای دموکراسی و حفظ آزادیها در فرانسه صرفاً ظاهری و در مواقع نیاز است، که این امر آن را از هرگونه منطق عدالت و درستی سیاسی خارج کرده و به جانبداری کورکورانه از امیال و خواستههای واشنگتن و تلآویو و تحمیل آنها بر تصمیمگیرندگان وادار ساخته است.
حزبالله ضمن تبریک «این نشان افتخار والا که وی با ثبات، صلابت و پایبندی به اصول خود در دفاع از حق و یاری مظلومان، که در طول دوران اسارتش از آنها دست نکشید، کسب کرد»، بر این باور است که او امروز «نماد هر اسیر، مبارز، مقاوم و شرافتمندی است که پرچم عزت و کرامت را در برابر ستمگران و در دفاع از انسان، حق او، سرزمینش و اصولش برافراشته است.»
البته حزبالله ابراز امیدواری کرد که «این تصمیم راه طبیعی خود را به سوی اجرای فوری طی کند و تحت فشار سیاسی تنگنظرانه فرانسه، یا تسلیم مجدد به فشارهای صهیونیستی و آمریکایی که پیشتر مانع آزادی وی به بهانههای واهی، ظلم و کینه نسبت به هر مقاوم و مبارزی در جهان که جورج عبدالله نماینده آنهاست، شده بود، عقیم نگردد.»
بازگشت به بیروت چرا حالا؟
قرار است روز جمعه پیش رو یعنی 25 جولای 2025 (3 مرداد)، جورج عبدالله 74 ساله، پس از 40 سال و 9 ماه و یک روز زندان، با لقب «قدیمیترین زندانی سیاسی اروپا» به بیروت بازگردد. «زیاد طعان» کاردار لبنان در پاریس، به «فرانس برس» گفت: «ما منتظر او بودیم. دولت لبنان تمام تمهیدات را برای بازگشت او فراهم کرده است.» این بازگشت، نه تنها پایان یک حبس، بلکه آغازی برای بازتعریف جایگاه عبدالله بهعنوان نماد مقاومت است.
اما به راستی چرا پس از 41 سال، فرانسه تصمیم به آزادی عبدالله گرفت؟ «فداء عبدالفتاح» وکیل مدافع، معتقد است که پروندهی عبدالله به «باری حقوقی و اخلاقی» برای فرانسه تبدیل شده بود. تحلیلگران نیز کاهش نفوذ فرانسه در لبنان و فشار افکار عمومی را از عوامل کلیدی میدانند. از سوی دیگر رئیس کمیته دفاع از عبدالله گفت: «با راه افتادن بسیج مطالبه مردمی و فشارهای بینالمللی، هزینه نگهداری جورج در زندان، بیش از هزینه آزادی او شد».
قصهای که پایان ندارد
داستان جورج عبدالله، قصه یک مرد نیست؛ قصه مقاومتی است که سیاستهای امپریالیستی و صهیونیستی را به چالش کشید. او که هرگز از آرمانهایش دست نکشید، بهعنوان قهرمان به لبنان بازمیگردد. اما این پایان راه مبارزات او نیست. رئیس کمیته دفاع از جورج عبدالله گفت: «آزادی جورج، بخشی از مبارزهی بزرگتر برای آزادی همهی زندانیان فلسطینی و تحقق عدالت است».
سوم مرداد ماه 1404 روزی است که جورج عبدالله با مو و ریشی سپیدشده و قامتی نسبتاً خمیده به وطنش لبنان بازمیگردد. اما پرسشی در ذهن باقی میماند: آیا این آزادی، پایان یک ظلم تاریخی است یا فصلی جدید در مبارزهای طولانیتر؟ خانوادهی عبدالله، حامیانش و همهی کسانی که به عدالت ایمان دارند، منتظر پاسخاند.
انتهای پیام/