‌خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ طاهره طهرانی: در مقدمه کتابش نوشته است «رعایت حال ضعفا بیش از پیش طرف توجه قرار داشت. مردم در حقوق و مزایا مساوی بودند، قوی نمی‌توانست به ضعیف اجحاف کند. علی علیه السلام همیشه توصیه می‌فرمود که «هر گاه ستمکشی را بینی بر ضد ستمگر یاری‌اش کن» و عقیده داشت که بهترین شیوه عدل یاری مظلوم است. این نیز از فرموده‌های اوست: خداوند به سه کس چشم رحمت نیفکند: «کسی که به بیداد و ستم کار کند کسی که بیدادگر را مدد نماید و کسی که به بیداد رضا دهد.» به حکام خود مکرر سفارش می‌کرد که با مردم در نهایت خوشروئی و مهربانی رفتار کنند، سود مردم را از سود خود برتر شمارند و در رفع نیاز آنان بکوشند. در خدمت به مردم شکیبا باشند، راه تعدی نپیمایند و کاری نکنند که میان مردم و آنان فاصله‌ای افتد. در طرز کار کارکنان خود دقیق باشند و هر کسی را پیش از آنکه بکاری گمارند نیک بیازمایند که آیا شایسته آن کار هست یا نه می‌فرمود: «به روی کار آوردن نااهلان و فرومایگان، مایه نیستی مملکت است.»

این جملات، مقدمه کتابی است به نام «شکوفه‌های خرد»، نوشته ابوالقاسم حالت.

ابوالقاسم حالت (ملقب به ابوالعینک) شاعر، مترجم، محقق و طنزپرداز توانای معاصر ایرانی است که در سال ۱۲۹۸ (یا ۱۲۹۳ یا ۱۲۹۲، اختلاف اندکی در منابع وجود دارد) در تهران به دنیا آمد. او از کودکی به موسیقی، نقاشی، شعر و نویسندگی علاقه‌مند بود و در نهایت به شعر و نویسندگی روی آورد و در این زمینه پیشرفت چشمگیری داشت.

حالت از سال ۱۳۱۴ به سرایش شعر پرداخت و در قالب‌های کهن شعری مانند مثنوی، قصیده، غزل و رباعی فعالیت کرد. دیوان شعر او شامل قطعات ادبی متنوعی است که نشان‌دهنده عمق دانش ادبی و تسلط او بر زبان و شعر است. وی به زبان‌های عربی، انگلیسی و فرانسه مسلط بود و آثار متعددی را از این زبان‌ها به فارسی ترجمه کرد، از جمله ترجمه بخشی از تاریخ ابن اثیر.

او از سال ۱۳۱۷ همکاری خود را با مجله طنز «توفیق» آغاز کرد و اشعار طنز و بحر طویل‌های خود را با نام‌های مستعار «خروس لاری»، «هدهد میرزا»، «شوخ»، «فاضل ماب» و «ابوالعینک» منتشر می‌کرد. علاقه‌اش به مسائل دینی باعث شد از سال ۱۳۲۳ رباعی‌های جدی و ترجمه‌هایی از کلمات قصار علی بن ابی‌طالب (ع) را در مجله «آئین اسلام» چاپ کند. همچنین در زمینه موسیقی اصیل ایرانی فعالیت داشت و سراینده نخستین سرود جمهوری اسلامی ایران بود.

حالت پس از تحصیلات مقدماتی و متوسطه، به استخدام شرکت ملی نفت ایران درآمد و تا زمان بازنشستگی در این سازمان خدمت کرد. او در دوران پس از انقلاب اسلامی نیز با مجله «گل‌آقا» همکاری داشت. او سرانجام در سوم آبان ۱۳۷۱ بر اثر سکته قلبی در تهران درگذشت.

ابوالقاسم حالت یکی از چهره‌های ادبی و فرهنگی ایران در قرن بیستم بود که آثار متنوعی در شعر، طنز، ترجمه و موسیقی از خود به یادگار گذاشت؛ باور او به حقیقت امیرالمومنین علی بن ابیطالب (ع)، در نوشتن این کتاب و اقدام برای ترجمه و سرایش رباعی برای هر عبارت آشکار است.

نمونه‌هایی از ترجمه و اشعار ابوالقاسم حالت:

«ابدء السائِلَ بِالنَّوالِ قبل السؤالِ فَانکَ ان احوجته إلی سوالک أَخَذَتَ من حر وجهه اکثر مما اعطیته

پیش از آن که سائل از تو چیزی خواهد به بخشش پرداز زیرا اگر مجال دهی که لب به سوال کاید پیش از آنچه بار می‌بخشی آبرویش را می‌ریزی.

Make your donation before the needy man asks for it;if you let him utter his needs, you take more from his self respect than what you give to him.

خواهی چو فقیر را ببخشی زر و مال

مگذار که او دهان گشاید به سوآل

ورنه چو کند سوآل چندانکه دهیش

ز آن بیشتر آبروش کرده پامال

*

ابلغ ناصح لک الدنیا لو انتصحت

گیتی برای توشیواترین پندآموز است، اگر پند پذیر باشی.

The world is your most eloquent counsellor, if you

are susceptible to counsel.

دوران زمانه پند چون قند دهد

و آن پند به مردم خردمند دهد

باشی تو اگر بجان و دل پند پذیر

هر لحظه ترا زمانه صد پند دهد»

در پایان مقدمه کتاب، باز از مناقب امیرالمؤمنین (ع) می‌نویسد:

«بسیار نیکو سخن می‌گفت آثارش که هوشیاری و خردمندی و نکته پایی او را می‌رساند و همه در حد اعلای شیوائی و رسایی است، او را مظهر حقیقت معرفی می‌کند.

تنظیم علم نحو را به علی ابن ابیطالب نسبت می‌دهند. او از فنون فصاحت و بلاغت به خوبی آگاه بود و گفتارهای خود را به صورت مطلوبی در آورد که بهترین اسلوب انشای عربی گردید و مورد ستایش همه صاحبان ذوق واقع شد و بسیاری از ارباب قلم از شیوه سخن او پیروی کردند.

گفتارهایش همه پرمغز و در عین حال به قدری ساده است که درک آن برای همه کس آسان می‌باشد خود او می‌فرماید: «بهترین سخن آنست که به زیور نظم و ترتیب آراسته و برای خاص و عام قابل فهم باشد.

نهج البلاغه که مجموعه گفتارها و آئینه اندیشه‌های او شناخته شده، شامل سخنانی است بسیار شیوا، دارای معانی بلند و نکاتی دقیق که عظمت فکر و کمال عقل او را بخوبی نمودار می‌سازد. در عصر و محیطی که هنوز از تاریکی نادانی چشم خرد را توان بینش نبوده، اینگونه روشن‌بینی به راستی شگفت‌انگیز و اعجازآمیز می‌نماید و گوینده چنین سخنانی در خور آنست که نابغه عصر خود شمرده شود. امید است مطالب این کتاب که از نهج البلاغه انتخاب شده و قسمتی از اندرزهای گرانبهای علی (ع) است چراغ هدایتی باشد برای کسانیکه می‌خواهند از تعالیم و تجربیات بزرگان سود برند.

ابوالقاسم حالت»