خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - امیرماهان محمدی یکتا: در روزهای اخیر، بحث لغو مدیریت یکپارچه حریم شهر تهران به یکی از موضوعات داغ میان مدیران شهری و استانی تبدیل شده است، این تصمیم، که با انتقادات گسترده‌ای از سوی مقامات شهری همراه بوده، نگرانی‌هایی درباره افزایش زمین‌خواری و تخریب منابع طبیعی به دنبال داشته است.

چندی پیش علیرضا زاکانی، شهردار تهران، در نشست خبری خود با اشاره به تخلفات گسترده در حریم پایتخت، از تغییر غیرقانونی کاربری ۲۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی در حاشیه منطقه ۱۸ توسط یک خودروساز خبر داد و نسبت به پیامدهای این اقدامات هشدار داد. این موضوع، زنگ خطر را برای حفاظت از «ریه‌های تنفسی» تهران به صدا درآورده است.

استانداری: هر شهری موظف است در محدوده بخش و شهرستان خود عمل کند

در این میان، زهرا احمدی، مشاور استاندار تهران در امور حریم و محدوده‌های شهری، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر به تشریح مواضع استانداری پرداخت و با تأکید بر ضرورت رعایت حدود قانونی، اظهار داشت: مبحث حریم در نقاطی مانند اسلامشهر و یا شهر قدس و. … که با حریم تهران تداخل دارد، بر اساس خطوط و مرزهای مشخص هر شهر تعریف می‌شود.

وی گفت: هر شهری موظف است در محدوده بخش و شهرستان خود عمل کند و در صورت عبور از این حدود، مرتکب تخلف قانونی خواهد شد. بارگذاری جمعیت در این محدوده‌ها توسط شهرداری‌ها، در صورت مغایرت با قوانین، امکان‌پذیر نیست. لذا، شهرها در چارچوب بخش و شهرستان خود محدود شده‌اند و هرگونه مغایرت باید از طریق کمیسیون‌های مربوطه در کارگروه‌های مختلف بررسی و به وجاهت قانونی نزدیک شود. در غیر این صورت، این اقدامات فاقد اعتبار قانونی خواهند بود.

استانداری مجاز به لغو مصوبه مدیریت یکپارچه حریم تهران نیست

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که پرویز سروری، نایب‌رئیس شورای شهر تهران، لغو مدیریت یکپارچه حریم را عامل اصلی هرج‌ومرج در استان دانسته و خواستار بازنگری فوری شده است، احمد صادقی، دیگر عضو شورای شهر و رئیس شورای استان تهران، نیز در تذکری صریح تأکید کرد: این اقدام استانداری به نابودی منابع طبیعی منجر شده و زمینه سوءاستفاده زمین‌خواران و سودجویان را فراهم کرده است. تعیین تکلیف این موضوع باید هرچه سریع‌تر انجام شود.

پیش از این، در تاریخ ۳۰ اردیبهشت، رضا محمدی، شهردار منطقه ۱۸ تهران، با انتقاد از تصمیم استانداری، اعلام کرده بود: استانداری مجاز به لغو مصوبه مدیریت یکپارچه حریم تهران نیست، این اقدام خارج از حدود اختیارات قانونی آن نهاد است و اکنون به تسریع ساخت‌وسازهای غیرمجاز و تشدید بحران در حریم منجر شده است. حریم تهران ریه‌های تنفسی این شهر محسوب می‌شود و ما موظف به تعیین تکالیفی برای حفظ آن هستیم. با لغو این مصوبه، ممکن است با بحرانی جدی مواجه شویم.

وی گفته بود: بر اساس قانون تشکیل شورای عالی معماری و شهرسازی، منطقه‌بندی و تعیین کاربری اراضی در صلاحیت این شورا است و مصوبات آن پس از تأیید هیئت دولت اجرایی می‌شود. لغو این مصوبات نیز صرفاً در حوزه اختیارات دیوان عدالت اداری قرار دارد و هیچ مرجع دیگری، از جمله استانداری، چنین صلاحیتی ندارد.

مشاور استاندار تهران: در پی ایجاد چارچوبی قانونی هستیم

این جنجال، زوایای پیچیده‌ای از مدیریت شهری و استانی را آشکار کرده است. از یک سو، استانداری تهران بر لزوم بازنگری و تطبیق حریم با قوانین تأکید دارد و از سوی دیگر، مدیران شهری هشدار می‌دهند که این تصمیم می‌تواند به نابودی زیست‌محیطی و افزایش تخلفات دامن بزند.

زهرا احمدی مشاور استاندار تهران در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگار مهر افزود: ما به دنبال ایجاد چارچوبی قانونی هستیم که از سوءاستفاده جلوگیری کند و در عین حال، نیازهای توسعه‌ای شهر را تأمین نماید. همکاری با شهرداری‌ها و کارگروه‌های تخصصی در این مسیر ضروری است.

با این حال، انتقادات نشان می‌دهد که اعتماد میان نهادهای مسئول به شدت کاهش یافته است. شهردار منطقه ۱۸ تأکید کرد: لغو یکپارچه‌سازی حریم بدون جایگزین مشخص، تنها به آشوب بیشتر منجر خواهد شد.

این اظهارات، نگرانی‌ها را درباره آینده حریم تهران، که نقش حیاتی در حفظ تعادل زیست‌محیطی پایتخت دارد، افزایش داده است.

تکلیف تداخلات حرائم شهری چه می‌شود

در این میان، برخی کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند که شورای عالی معماری و شهرسازی باید با برگزاری جلسه‌ای اضطراری، این موضوع را مورد بررسی قرار دهد و راه‌حلی جامع ارائه کند. تا زمانی که این اختلافات حل نشود، حریم تهران همچنان در معرض تهدید باقی خواهد ماند.

زاکانی در پایان نشست خبری خود اظهار داشته بود: ما از همه نهادها می‌خواهیم با همکاری، از تخریب بیشتر این منطقه جلوگیری کنند، در غیر این صورت، مسئولیت عواقب بر عهده تصمیم‌گیرندگان خواهد بود.

با این حال محمدصادق معتمدیان استاندار تهران در سفر اخیر خود به بخش آفتاب شهرستان تهران در جمع مردم در مسجد جامع روستای خلازیر که از نظر شهری در منطقه ۱۹ تهران واقع است، گفته است: هر گونه ساخت و ساز خارج از طرح هادی و حریم غیرمجاز است و وظیفه همه مسئولان نظارت و جلوگیری از این کار است.

نماینده عالی دولت تاکید کرد: شهر تهران بالغ بر ۲۸ شهر تداخل حریم دارد و مصمم هستیم با ساز و کارهای لازم بر ساخت و سازها نظارت کنیم، مرکز رصد و پایش بر ساخت و ساز در حال راه اندازی است تا به طور جدی بتوانیم ورود کنیم و این مشکل را رفع کنیم، مجموعه دستگاه‌هایی که قبلاً باید نظارت می‌کردند، ترک فعل کردند و نتیجه‌اش شرایط امروز شده است. نیاز به تغییر رویکرد و استفاده از فناوری‌های جدید داریم و امیدواریم همه مسئولان و دستگاه‌ها بتوانند به وظایف ذاتی خودشان عمل کنند؛ آموزش‌ها و نظارت با همکاری و تعامل باید بیشتر شود.

این مناقشه، تنها یک اختلاف اداری نیست، بلکه نبردی برای حفظ هویت و سلامت زیست‌محیطی تهران است. با ادامه انتقادات و هشدارها، چشم‌ها به تصمیم‌گیری‌های آینده دوخته شده است. آیا نهادها می‌توانند توافقی پایدار بیابند یا این بحران، گامی به سوی نابودی حریم پایتخت خواهد بود؟ پاسخ این سوال، آینده‌ای نامعلوم را پیش روی ساکنان این کلان‌شهر قرار داده است.