به گزارش سلامت نیوز به نقل از washingtonpost، آیا تاکنون درد یا گزگز در دست‌ها یا پاهایتان احساس کرده‌اید؟ به گفته دکتر اوا فلدمن، استاد عصب‌شناسی در دانشکده پزشکی دانشگاه میشیگان در آن‌آربور:« اینها می‌توانند از علائم نوروپاتی باشند. اصطلاحی کلی برای اختلال عملکرد عصب‌ها در اندام‌هایتان»

چرا نوروپاتی شایع‌تر می‌شود؟

با افزایش سن، تعداد سلول‌های عصبی در بدن کاهش می‌یابد و آنهایی که باقی می‌مانند، عملکرد کمتری دارند. به گفته دکتر آن لوئیس اوکلندر، دانشیار عصب‌شناسی در دانشکده پزشکی هاروارد، اگر این عصب‌ها به دلیل آسیب یا بیماری زمینه‌ای دچار آسیب شوند، بهبود آنها دشوارتر می‌شود.

به گفته کلینیک مایو، عوامل دیگری هم می‌توانند باعث نوروپاتی شوند: بیماری‌های مزمنی مانند دیابت، بیماری‌های خودایمنی یا درمان‌هایی مثل برخی از داروهای شیمی‌درمانی. کم‌کاری طولانی‌مدت تیروئید، بیماری کلیوی و چاقی نیز خطر را افزایش می‌دهند. به گفته دکتر کونال دسای، دانشیار عصب‌شناسی در دانشکده پزشکی دانشگاه ییل:«کمبود ویتامین B12 هم می‌تواند عامل نوروپاتی باشد. مشکلی که تصور می‌شود حداقل ۲۰ درصد از افراد بالای ۶۰ سال را درگیر می‌کند.»

چگونه علائم را بشناسیم؟

علائم اصلی عبارتند از احساس گزگز یا درد در دست‌ها یا پاها. فلدمن می‌گوید: «بیماران اغلب می‌گویند انگار مورچه روی پاهایشان راه می‌رود یا مثل سوزن‌سوزن شدن یا سوزش است.»بی‌حسی در دست‌ها یا پاها، که باعث احساس عدم تعادل می‌شود، علامت هشداردهنده دیگری است.

اگر هر یک از این علائم را داشتید، به‌ویژه اگر بیماری مزمنی مانند دیابت نوع ۲ دارید یا در حال شیمی‌درمانی هستید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص نوروپاتی

پزشک عمومی‌تان دست و پاهایتان را برای ترک یا زخم بررسی می‌کند و رفلکس‌هایتان را آزمایش می‌کند. ممکن است از یک دیاپازون برای بررسی احساس لرزش یا از سوزن برای سنجش درد استفاده کند. همچنین قدرت دست و پاهایتان را می‌سنجد.

اگر نتایج غیرعادی باشد، ممکن است آزمایش عصب انجام شود و در صورت تایید، آزمایش خون برای یافتن بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت نوع ۲ صورت گیرد.
اگر نوروپاتی فقط در یک سمت بدن باشد یا یک سمت شدیدتر باشد، فلدمن می‌گوید باید به عصب‌شناس مراجعه کنید تا بیماری‌های جدی‌تری مانند اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) را رد کند.

راه‌های درمان نوروپاتی

نحوه درمان نوروپاتی به علت آن بستگی دارد. فلدمن می‌گوید: اگر علت دیابت نوع ۲ باشد، ورزش و کاهش وزن (در صورت نیاز) می‌تواند به بهبود علائم کمک کند. نوروپاتی ناشی از بیماری خودایمنی، کم‌کاری تیروئید یا کمبود ویتامین B12 معمولاً با اصلاح عامل زمینه‌ای بهتر می‌شود. در مورد نوروپاتی ناشی از شیمی‌درمانی، پزشک ممکن است رژیم درمانی را تغییر دهد یا استراحت درمانی را پیشنهاد کند.

اگر این روش‌ها کافی نباشند، دارو می‌تواند کمک‌کننده باشد. به گفته انجمن عصب‌شناسی آمریکا، مصرف داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای مانند آمی‌تریپتیلین، داروهای بازجذب‌کننده سروتونین و نوراپی‌نفرین مانند دولوکستین (Cymbalta) و ونلافاکسین (Effexor ER)، یا گاباپنتینوئیدها مانند گاباپنتین (Neurontin و داروهای مشابه) توصیه می‌شود.
همچنین پچ موضعی کپسایسین (به شکل نسخه‌ای) می‌تواند کمک کند، هرچند ممکن است باعث راش یا سوزش شود.

اگر نوروپاتی در پاها دارید، باید چند بار در سال به پزشک پا (پودیاتریست) مراجعه کنید تا پاهایتان از نظر زخم، اولسر یا عفونت بررسی شود. همچنین هر روز خودتان پاهایتان را معاینه کنید.

واکسن زونا برای پیشگیری

کارشناسان می‌گویند اگر ۵۰ سال یا بیشتر دارید، حتما واکسن زونا (Shingrix) را دریافت کنید. زونا می‌تواند باعث ایجاد بیماری دردناکی به نام نورالژی پس‌هرپتیک شود که علائمی مشابه نوروپاتی دارد. به گفته فلدمن، Shingrix در بیش از ۹۰ درصد موارد در پیشگیری از آن موثر است.