به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام احمد نجمی از کارشناسان حوزه حج، درباره اقدامات زیرساختی صورت گرفته برای انجام بهتر مدیریت حج ده‌ها هزار ایرانی، در قالب «تاریخ شفاهی حج» نکاتی را مطرح می‌کند که در این قسمت به بررسی تحول در سیستم حمل و نقل حجاج ایرانی در عربستان پرداخته است.

نجمی درباره سیر تحول حمل و نقل زائران ایرانی در مکه و مدینه گفت: 

حجاج ایرانی در شهرهای مدینه منوره و مکه مکرمه، به ویژه در ایام حج تمتع که شاهد ازدحام جمعیت بسیار زیادی هستیم، به راحتی می‌توانند از سیستم حمل و نقل متمرکز و منظم استفاده کنند. اتوبوس‌ها از مقابل هتل‌ها در ساعات مشخصی حرکت کرده و به یک مرکز مشخص می‌رسند؛ از آنجا زائران که در نزدیکی مسجدالحرام قرار دارند، می‌توانند به راحتی به مسجدالحرام مشرف شوند.

اما این اتفاق به این سادگی رخ نداده و دارای سابقه و تاریخی است که در این مطلب کوتاه، به اختصار و گذرا خدمت شما عرض می‌کنم. پیش از این، بسیاری از زائران و حجاج ایرانی برای تشرف به حرمین شریفه، به ویژه در مکه مکرمه به دلیل ویژگی‌ها و جغرافیای خاص این شهر، شرایط بسیار دشواری را تجربه می‌کردند. این وضعیت مربوط به پیش از انقلاب و حدوداً دو دهه نخست پس از انقلاب است.

در آن دوران، حجاج مجبور بودند از محل اقامت خود (منزل یا هتل) برای رسیدن به حرم، از طریق کرایه کردن ماشین‌های دربست یا دسته‌جمعی و پرداخت هزینه، اقدام کنند. تصور کنید که اگر چند هزار زائر بخواهند برای نماز مشرف شوند، این امر هم از جهت ترافیکی و هم از جهات دیگر چه سختی‌هایی به همراه داشت. گاهی اوقات برخی از حجاج به دلیل همین دشواری‌های تشرف، توفیق زیارت هر روزه حرم را نمی‌یافتند.

.

در گام نخست، مسئولان جمهوری اسلامی ایران برنامه‌ای را تدوین کردند که طی آن، برای هر یک از حجاج مبلغی به عنوان هزینه کرایه حمل و نقل به صورت ریال سعودی پرداخت می‌شد تا بتوانند از طریق آن، ماشین‌هایی را به صورت دربست یا دسته‌جمعی کرایه کرده و به حرم مشرف شوند و بازگردند. با این حال، مشکل اصلی همچنان پابرجا بود؛ به دلیل شرایط خاص شهر مکه، حمل و نقل بسیار دشوار بود و حجاج نمی‌توانستند به راحتی هر روز به حرم مشرف شوند.

از اوایل دهه 80 شمسی بود که مسئولان جمهوری اسلامی ایران به فکر ایجاد یک سیستم منظم حمل و نقل برای حجاج ایرانی افتادند. این موضوع با مقامات سعودی مطرح شد. مسئولان ایرانی پس از بررسی و گفت‌وگو با شرکت‌های سعودی ارائه‌دهنده خدمات به حجاج، متوجه شدند این کار بسیار دشوار است و طرف سعودی قادر به پیاده‌سازی و طراحی منظم چنین سیستم متمرکزی نیست.

در نتیجه، خود مسئولان جمهوری اسلامی ایران این برنامه‌ریزی را انجام دادند. آن‌ها هتل‌ها و خیابان‌ها را شناسایی کردند که کاری بسیار سخت و دشوار بود. در ابتدا، طرحی را ایجاد کرده و آن را به طرف سعودی ارائه دادند و فقط درخواست کردند در زمان‌های مشخص شده، اتوبوس‌ها مقابل اماکن معین حضور داشته باشند، زائران را منتقل کنند و سپس آن‌ها را بازگردانند.

این اقدام کاری بسیار سخت و دشوار بود که از نظر برخی، اصلاً امکان تحقق آن وجود نداشت. اما خداوند متعال یاری رساند؛ چرا که نیت خدمتگزاران بسیار خالص بود و دغدغه‌شان این بود که حجاج بتوانند به حرم مشرف شوند و اوقات نماز را در حرم باشند. به این ترتیب، با کمک الهی، سیستم حمل و نقل منظم و متمرکز حجاج ایرانی در مکه مکرمه آغاز به کار کرد. در همان روزهای نخست، به لطف خدا، این فرایند منظم حمل و نقل به خوبی نتیجه داد و حجاج ایرانی بسیار منظم و بدون دغدغه به حرم مشرف می‌شدند و از آن بازمی‌گشتند.

پس از مدتی، سایر کشورها نیز این فرایند را آغاز کردند و آن را تجربه کردند و نهایتاً، پس از گذشت چند سال، خود دولت سعودی اقدام به ایجاد مجموعه‌ای از اتوبوس‌ها، ترمینال‌ها و مراکز حمل و نقل کرد که تقریباً تمام حجاج کشورهای مختلف از جمله هند، آسیای شرقی، آفریقا و کشورهای عربی اکنون از این سیستم استفاده می‌کنند.

ما به جرأت می‌توانیم بگوییم که این اقدام یکی از ابتکارات جمهوری اسلامی ایران در حوزه حج بود که خوشبختانه اکنون بسیاری از حجاج کشورهای مختلف از این خدمات ایجاد شده بهره‌مند هستند. وضعیتی که حجاج ایرانی چه در سال‌های گذشته و چه امسال مشاهده کرده و خواهند کرد، چنین سابقه‌ای را پشت سر گذاشته است. به لطف خداوند متعال، به این شرایط مطلوب رسیده‌ایم و خوشبختانه زائران می‌توانند با کمترین دغدغه، هر روز و هر زمانی که خواستند (البته به جز سه چهار روزی که دولت سعودی به صورت کلی حمل و نقل را محدود می‌کند) به حرم مشرف شوند.

امید است که خداوند متعال توفیق بیشتری به مسئولان عنایت فرماید تا خدمات بیشتری به حجاج ارائه دهند.

انتهای پیام/