خبرگزاری تسنیم ـ علیرضا استادیان خانی؛ امام خمینی، آقا سید روح الله، آیت الله خمینی ... نامی آشنا که به هویت ایران انقلابی الصاق شده است. نام امام خمینی(ره) برای هر ایرانی و هر مسلمان آشنا است. او نه‌تنها یکی از بزرگ‌ترین رهبرانی بود که تاریخ معاصر ایران به خود دیده، بلکه شخصیت ایشان نامی فراتر از زمان و مکان است. او تجسمی از عزم و اراده، علم و بصیرت، و محبت و صداقت بود. بعد از گذشت سی و اندی سال از ارتحال آن مرد سفر کرده، اثرات اندیشه و عمل این بزرگ‌مرد هنوز در کلام و رفتار ما وجود دارد. او با تأکید بر دو عنصر کلیدی «ایمان» و «امید»، توانست تحولات شگرفی به‌وجود آورد.

امام خمینی(ره) را نمی‌توان در چارچوب رهبران معمولی تاریخ قرار داد. او نه‌تنها بر اساس اصول دینی بلکه با بهره‌گیری از عقلانیت و تجربه‌های سیاسی و اجتماعی، به رهبری انقلاب اسلامی پرداخت. او با تکیه بر جهان بینی اسلامی، تأسیس نظام جمهوری اسلامی را به‌عنوان یک الگوی جدی برای کشورها مطرح کرد.

امام خمینی (ره) در مراحل مختلف زندگی خود، از جوانی تا رهبری انقلاب اسلامی، به‌سمت تحقق هرچه بیشتر دین در ساحت زندگی اجتماعی و سیاسی جامعه حرکت کرد. او در دوران تبعید و فشارهای سیاسی، همواره به ایمان خود به خدا و آرمان‌های اسلامی پایبند بود. این پیوند عمیق به او قدرتی ویژه می‌دهد تا در برابر چالش‌ها و ناکامی‌ها، استقامت کند و موانع را پشت سر بگذارد. ایمانی که سرچشمه آن تربیت در خانواده ای ایمانی، درس آموزی در مکتب عالمان و فقیهان بزرگ، مشق عرفان نظری و عملی در مکتب بزرگ اساتید روزگار، برگرفته از منش فلسفی صدرایی و اعتقاد به حرکت و جهاد و وظیفه شناسی در مسیر تحقق آرمان مهدوی(ع) است.

چهار ایمانِ امام؛ از باور به مردم تا توکل بر خدا

امام خمینی (ره) در مسیر فکری خود، بر مبنای ایمان حرکت می کرد که او را در تحقق اهدافش یاری می‌کرد. استاد شهید مرتضی مطهری در این باره می گوید: من که قریب دوازده سال در خدمت این مرد بزرگ تحصیل کرده‌ام، باز وقتی که در سفر اخیر به پاریس به ملاقات و زیارت ایشان رفتم، چیزهایی از روحیه او درک کردم که نه فقط بر حیرت من، بلکه بر ایمانم نیز اضافه کرد. وقتی برگشتم،‌ دوستانم گفتند: «چه دیدی؟».گفتم چهارتا «آمن» دیدیم. آمن به هدف- به هدفش ایمان دارد. دنیا اگر جمع بشود،‌ نمی‌تواند او را از هدفش منصرف کند.«آمن بسبیله» به راهی که انتخاب کرده، ایمان دارد. امکان ندارد بتوان او را از این راه منصرف کرد. شبیه همان ایمانی که پیغمبر به هدفش و به راهش داشت. آمن بقوله - در میان همه رفقا و دوستانی که سراغ دارم، احدی مثل ایشان به روحیه مردم ایران ایمان ندارد. به ایشان نصیحت می‌کنند که: «آقا! کمی یواشتر. مردم دارند سرد می‌شوند، مردم دارند از پای در می‌آیند.» می‌گوید: «نه مردم این جور نیستند که شما می‌گویید. من مردم را بهتر می‌شناسم. و ما می‌بینیم که روز به روز صحت سخن ایشان بهتر آشکار می‌شود. بالاخره، بالاتر از همه؛ آمن بربه- در یک جلسه خصوصی، ایشان به من گفت: «فلانی! این ما نیستیم که چنین می‌کنیم. من دست خدا را به وضوح حس می‌کنم.»

امام خمینی(ره)؛ احیاگر معنویت در دنیای مادی‌گرا

امام راحل ایمان عمیقی به هدف نهایی انقلاب داشت که تحقق نظام اسلامی و احیای ارزش‌های اسلامی در جامعه بود. این ایمان او را در مواقع سخت، به‌خصوص در برابر سرکوب‌های رژیم شاه، تشویق به حرکت و تلاش می‌کرد. امام خمینی بر این باور بود که مبارزه در راه خدا و برای مردم، یکی از الزامات تحقق اهداف اسلامی است. او این ایمان را در تاریخ معاصر ایران با سعی و کوشش خود به نمایش گذاشت و به دیگران نیز آموخت که هیچ‌گاه از مبارزه برای آزادی و عدالت دست نکشند. او به مردم ایمان داشت و به توانایی‌های آنان باور داشت. این ایمان او را قادر ساخت تا حرکت مردمی را به رهبری خود جلب کند و همواره بر خواست مردم تأکید می‌کرد. امام خمینی(ره) همواره محور اصلی مبارزه با طاغوت را بر پایه‌ی مشارکت مردمی استوار می‌کردند. ایشان معتقد بودند باید با آگاهی‌بخشی و روشنگری، ظرفیت عظیم ملت را برای پیشبرد نهضت بسیج کرد. این رویکرد حتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز تداوم یافت.

اگرچه حمایت گسترده‌ی مردم از نهضت ضداستکباری امام بارها در راهپیمایی‌های میلیونی علیه رژیم پهلوی به نمایش درآمده بود، اما امامِ امت اصرار داشتند حتی تغییر نظام حکومتی به جمهوری اسلامی باید با رأی مستقیم مردم محقق شود. به همین دلیل، کمتر از سه ماه پس از پیروزی انقلاب، اولین همه‌پرسی تاریخ ایران برگزار شد که در آن بیش از 98 درصد شرکت‌کنندگان با رأی «آری» خود، نظام جمهوری اسلامی را تأیید کردند. رهبر انقلاب اسلامی در این باره بیان داشته اند: «انقلاب که پیروز شد، امام میتوانست اعلان کند که نظام ما، یک نظام جمهوری اسلامی است؛ از مردم هم هیچ نظری نخواهد؛ هیچکس هم اعتراضی نمیکرد؛ اما این کار را نکرد. درباره اصل و کیفیت نظام، رفراندم راه انداخت و از مردم نظر خواست؛ مردم هم گفتند «جمهوری اسلامی»؛ و این نظام تحکیم شد.» 1378/03/14

ایمان امام خمینی(ره) به خدا که این ایمان، ریشه‌دارترین عنصر در شخصیت امام خمینی(ره) بود. او را همواره بر این باور بود که در هر شرایطی، مدد الهی و قدرت خداوند حامی او و مردم خواهد بود. او که شاگرد مکتب عرفانی استاد خویش آیت‌الله میرزا محمدعلی حسین‌آبادی معروف به شاه‌آبادی بود، رمز و راز ایمان بالله را درس گرفته بود و در صحنه مبارزه با طاغوت، عرفان عملی خویش را امتداد بخشید.

در زمانی که جهان به سمت مادی‌گرایی حرکت می‌کرد و معنویت به حاشیه رانده می‌شد، امام راحل خدا را به مرکز سیاست و زندگی انسان‌ها بازگرداند و معنویت را به‌عنوان یکی از پایدارترین پایه‌های شکل‌گیری جامعه معرفی کرد. او که روزگاری در کوچه و پس کوچه های نجف، در درس خارج خود در جمع طلاب ملای نجف ، مبحث ولایت فقیه را تدریس می کرد، در مدار بسته حجره و مدرس و گعده طلاب نماند و با ایده پردازی سیاسی فقهی خود، روزنه گشایی کرد. او از روزگار خود آگاه بود و تجربه های مشروطیت در ایران و داستان ناتمام آزادی و قانون خواهی مردم ایران را که به تلاش عالمان شیعه و همراهی مردم آغاز شد اما با نقشه های استعماری و منورالفکری غرب زدگان به ناکجا آباد رفته بود را خوب می دانست، او مشی آیت‌الله کاشانی و شهید مدرس را دیده بود و موانع پیش روی حرکت انقلابی خویش را خوب می‌شناخت؛ زمان آگاه بود و مردم را گام به گام در مسیر مبارزه با طاغوت راهبری می کرد.

بدون شک در بررسی شخصیت امام خمینی(ره)، دو عنصر ایمان و امید برجسته است. این دو عنصر در شخصیت او نه‌تنها مکمل یکدیگر بودند، بلکه در تحقق اهداف انقلاب اسلامی نقش کلیدی داشتند.

ایمان، به‌عنوان نیرویی درونی، او را در مقابل سختی‌ها و ناملایمت‌ها مقاوم می‌ساخت. او هرگز از ایمان خود به خدا ناامید نشد. او می‌دانست که برای رساندن جامعه به اهداف مورد نظر نیاز به تلاش و کار سخت دارد و این ایمان به او کمک می‌کرد تا در اسفندماه‌های سخت، ادامه دهد و پیش برود تا در بهمن ماه، درخت بهار آزادی را غرس کند.

امید، به‌عنوان نیرویی متعالی، روحیه‌ای در میان مردم ایجاد می‌کرد. امام خمینی(ره) با تکیه بر امید به پیروزی، توانست روح مبارزه را در دل مردم زنده نگه‌دارد. این امید به ملت، انگیزه و قدرتی برای مشارکت در مبارزه و تحقق آرزوهای آنان فراهم می‌آورد. رهبر انقلاب اسلامی این گونه امید امام را به شیرینی روایت می‌کنند: « امید در دل امام یک عنصر دائمی بود. امید، موتور حرکت امام بزرگوار بود. این امید در رفتار امام، در گفتار امام به وضوح دیده می‌شود. امام در دهه‌ی 20، در آن نوشته‌ی معروف، از قیام لله سخن میگوید؛ آیه‌ی «اَن تَقوموا لِلّهِ مَثنی وَ فُرادی»(سوره‌ی سبأ، بخشی از آیه‌ی 46) را [نوشته است]. آن نوشته‌ای که به خطّ خود امام است و امروز در کتابخانه‌ی مرحوم وزیری در یزد حفظ می‌شود، مال دهه‌ی 20 است. در دهه‌ی 40، این قیام را به طور عملی خودش انجام داد و وارد میدان قیام شد.»( 1402/03/14)

«ما می‌توانیم»؛ پیام امام برای عبور از چالش‌ها با تکیه بر ایمان و امید

سیره و روش و منش امام خمینی همواره می تواند راهگشای ما در تنگناهای پیش رو باشد؛ حضرت آیت الله خامنه ای در این باره بیان داشته اند: (درس بزرگ امام عزیز ما به ما و به همه‌ی ملت این بود که به نیروی خودتان ایمان داشته باشید و به خدای متعال و وعده‌ی الهی اطمینان داشته باشید.) 1389/07/27

امروز دشمن در تلاش است تا با بزرگ‌نمایی مشکلات و بحران‌ها، ملت‌ها را از آینده ناامید کند. اما واقعیت این است که حضور ایمان و امید در دل و جان مردم، به آن‌ها قدرت و اراده‌ای می‌دهد تا با تمام قوا در برابر توطئه‌ها بایستند. امام خمینی(ره) بر این اصل تاکید داشت که هیچ‌گاه نباید به مشکلات و موانع نگاهی یأس‌آور داشت، بلکه می‌بایست با ایمان و امید، به سوی پیروزی و رفع مشکلات حرکت کرد.

این پیام، در سرتاسر دوره رهبری امام به‌طرز واضحی مشهود بود. او تأکید داشت که ایمان به خدا و امید به پیروزی، سلاحی است که می‌تواند بر سختی‌ها و بحران‌ها غلبه کند. از این رو، باید به این دو عنصر تا آخرین نفس پایبند بود. او همچنین بر این باور بود که با اتکا به توانایی‌های داخلی و تلاش‌های مردمی، می‌توان بر مشکلات فائق آمد.

امام خمینی(ره) با وجود تمامی چالش‌ها و بحران‌ها، نه‌تنها به ایمان و امید اعتقاد داشت، بلکه آن‌ها را به عنوان عناصر کلیدی رهبری و پیشرفت جامعه معرفی کرد. او با تکیه بر این دو عنصر، راه را برای ملت و آیندگان روشن کرد. آثار و اندیشه‌های او همچنان منبع الهام برای کسانی است که به دنبال تحقق آرمان‌های انسانی و اسلامی هستند.

انتهای پیام/