تاریخ شفاهی حج_۱/یک قرن پخت غذا؛از پشتبام تا آشپزخانه مستقل
اقتصاد ایران: دهههای ۱۳۱۰، ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ شمسی کاروانها کمی بهتر از گذشته مشرف میشدند، اغلب غذای ایرانی توسط خود مدیران کاروان از ایران تهیه میشد. آشپز، کمکآشپز و دیگ و همه وسایل از اینجا تهیه میشد و به مکه و مدینه میبردند و در شرایط سخت غذا میپختند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، حجتالاسلام احمد نجفی کارشناس مسائل حج، درباره اینکه غذای 85 هزار زائر ایرانی در حج تمتع و همچنین دهها هزار زائر ایرانی در سفر عمره به چه صورت تهیه میشود؟ گفت: در این بخش کوتاه سعی میکنم خلاصهای از آنچه که دستاندرکاران تهیه این برنامه بسیار مهم، در قالب برنامههای مختلف تاریخ شفاهی حج ارائه دادهاند را خدمت شما عرض کنم.
غذای زائران ایرانی یک تاریخچه بسیار جالب و طولانی دارد. در دهههای 1310، 1320 و 1330 شمسی که کاروانها کمی بهتر از گذشته مشرف میشدند، اغلب غذای ایرانی توسط خود مدیران کاروان از ایران تهیه میشد. آشپز، کمکآشپز و به اصطلاح خودشان، دیگ و همه وسایل از اینجا تهیه میشد و به مکه و مدینه میبردند و در شرایط سختی تهیه میکردند.
در زمان پیش از انقلاب نیز شرایط به همین صورت بود. گاهی اوقات مدیران کاروانها وقتی برای حج جدید و شروع برنامه مراجعه میکردند، انبارهایی که در مدینه یا مکه داشتند، وسایلشان از بین رفته بود. شرایط بسیار سختی بود و باید گروهی از خدمتگزاران از ایران اعزام میشدند. غذاها در مهمانسراها، در پشت بام، در زیر زمین و در جاهای سختی تهیه میشد. اتفاقات ناگواری نظیر آتشسوزی و مسائل مختلف رخ میداد و این شرایط بسیار سختی بود.
مدیران حج جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب به این فکر افتادند که چه برنامهای را تدوین کنند تا فرآیند تهیه غذای زائران ایرانی برای بیش از 80 هزار نفر، به صورت برنامهای منسجم و متمرکز درآید. از حدود اوایل دهه 1380 شمسی، مسئولان حج جمهوری اسلامی ایران به فکر ایجاد آشپزخانههای متمرکز افتادند تا بتوانند این فرآیند را به خوبی آغاز کنند. آنها از آشپزخانههای کارخانههای بسیار بزرگی در نقاط مختلف دنیا بازدید کردند، شرایط تهیه و طبخ غذا و مسائل مختلف را از نزدیک دیدند و تلاش کردند که در شهرهای مکه و مدینه آشپزخانههای متمرکزی ایجاد کنند.
ویژگی غذای ایرانی، سلیقه و ذائقه غذای ایرانی نیز منحصر به خود ایرانیها بود. اینکه غذا باید گرم به هتلها برسد و شرایط حمل و نقل پس از طبخ نیز بسیار حائز اهمیت بود. خوشبختانه حدوداً از اوایل دهه 1380 شمسی، آشپزخانههای متمرکز در شهرهای مکه و مدینه ایجاد شد. غذاها به صورت متمرکز در این آشپزخانهها برای ناهار و شام طبخ میشد و آشپزها به صورت گزینشی در آنجا حضور پیدا میکردند و متصدیان امر تلاش میکردند رویه واحدی برای غذای ایرانی در آنجا ایجاد شود.
یکی از ویژگیهای این برنامه نیز این بود که از جهت بهداشتی، نظارت بسیار دقیقی صورت میگرفت. خوشبختانه با این برنامهریزی که جمهوری اسلامی ایران برای حجاج ایجاد کرد، توانست به عنوان نخستین کشور در بین کشورهای مختلفی که برنامه حج را دارند و مدیریت میکنند، برنامه آشپزخانه متمرکز را ایجاد کند. اکنون حجاج مشرف میشوند، غذایشان به صورت کاملاً منظم در اختیارشان قرار میگیرد و برنامههای مختلفی دارند. همه اینها محصول زحمات دستاندرکارانی است که در سالهای گذشته این فرآیند طبخ غذا به صورت سنتی را تبدیل به آشپزخانههای متمرکز کردهاند و این خدمتی بزرگ برای حجاج ایرانی است که شاهد آن هستیم.
انتهای پیام/