خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: آموزش رایگان اصلی است که در کشور ایران همواره بر آن تاکید شده است اما، شاهد هستیم که مدارس دولتی تحت عنوان کمک یا مشارکت‌های مردمی برای رفع امور مدرسه وجهی دریافت می‌شود که اشکالی هم ندارد، اما موضوع زمانی مشکل می‌شود که اجباری در کار باشد و در صورت مشارکت نکردن در پرداخت، دانش‌آموز در پایه بالاتر ثبت‌نام نشود یا از حضور او در جلسه امتحان یا کلاس درس ممانعت شود، مسأله‌ای که گرچه متولیان آموزش و پرورش فارس آن را تکذیب می‌کنند اما به صورت عینی در بسیاری از مدارس دولتی قابل مشاهده است.

از دیگر سو، ثبت‌نام در مدارس غیردولتی نیز چالش‌های بسیاری به همراه دارد و شهریه‌های سرسام‌آور با توجیه‌هایی چون کلاس‌های فوق برنامه و امکانات جانبی، والدین را وادار به پرداخت وجوه درخواستی می‌کند.

تحصیل رایگانی که این روزها پولی است

موضوع مدارس دولتی مقداری متفاوت است به طوری که مدارس دولتی تنها باید هزینه کتاب و بیمه را از دانش آموزان دریافت کنند اما این روزها شاهد اعتراض از سوی والدین و مدیران مدارس برای پرداخت هزینه‌هایی با عنوان شهریه هستیم.

والدین دانش آموزان در این روزها علاوه بر پیدا کردن مدرسه برای فرزندان خود با مشکل تقاضای وجه نیز روبه‌رو هستند که مشکلات آنها را دوچندان کرده زیرا بعضی خانواده‌ها دارای چند فرزند هستند و تأمین وجه اجباری برای آنان مشکلاتی ایجاد کرده است.

مدیران مدارس با شگردها و راهکارهای مختلف، اخذ وجه از خانواده‌ها را دور می‌زنند. یک روز پول در قالب هزینه برنامه‌های کمک آموزشی و فوق برنامه و روز دیگر کمک داوطلبانه مطرح است و این روند در طول سال هم ادامه دارد.

با وجود اعلام آموزش و پرورش فارس مبنی بر اینکه دریافت شهریه در هنگام ثبت نام ممنوع است اما مدارس چه به صورت رسمی و یا در هنگام تحویل کارنامه و پرونده تحصیلی دانش آموزان، اقدام به دریافت وجه می‌کنند.

تهدید به اخراج در صورت عدم پرداخت وجه

طبق بررسی و تحقیقات میدانی انجام شده تقریباً در تمامی مدارس با توجه به شرایط و نوع منطقه و محله هر دانش آموز، والدین باید مبلغی را به عنوان کمک به مدرسه تقدیم کنند که در تعداد قابل توجهی از مدارس در صورت عدم پرداخت وجه درخواستی دانش‌آموزان حتی تهدید به تنبیه شده اند.

این در حالی است که آئین‌نامه‌ای با عنوان کمک اجباری به مدرسه اجباری از سوی آموزش و پرورش ابلاغ نشده است.

لاکچری بازی مدارس غیرانتفاعی بدون خروجی مطلوب

موضوع شهریه مدارس غیرانتفاعی چالش مهمی برای اولیا ایجاد کرده است.

در اصل فلسفه ایجاد مدارس غیرانتفاعی علاوه بر برداشتن بخشی از بار ایجاد مدرسه از بخش دولتی، ارائه خدمات آموزشی بهتر و باکیفیت‌تر به مردم بوده است اما متأسفانه دیده می‌شود که حتی در برخی از مدارس معروف غیرانتفاعی که شهریه بالایی هم دریافت می‌کنند؛ لزوماً آموزش با کیفیت تری ارائه نمی‌شود.

جدا از بحث‌های تکراری شهریه و نظارت بر دریافت آن، کارکرد مدارس غیردولتی، نفع یا ضررش، موضوعی است که این روزها بیشتر خودنمایی می‌کند، توسعه مدارس و خدمات عجیب و غریب لاکچری برخی مدارس غیردولتی سر و صدای زیادی به پا کرده است تا آنجا که مفهوم عدالت آموزشی را هم خدشه‌دار می‌کند و حتی فلسفه وجودی این مدارس را هم زیر سوال می‌برد و اینجاست که سوالات متعددی از قبیل ضرورت توسعه مدارس، فلسفه وجودی تشکیل آن، نظارت بر عملکرد مدارس و مواردی از این دست مطرح است.

نکته قابل‌تامل اینکه مدیران مدارس غیرانتفاعی، افزایش قابل‌توجه اجاره و هزینه‌ها را دلیل اصلی افزایش شهریه‌ها اعلام می‌کنند. این در حالی است که رقم اعلامی آنها بیش از دوبرابر نرخ تورم سالانه است. گفتگو با اولیای دانش‌آموزان هم نشان می‌دهد اغلب مدیران مدارس غیرانتفاعی در شیراز به شهریه مصوب وزارت آموزش و پرورش توجهی نمی‌کنند و با شگردهای خاص قانون را دور می‌زنند.

شهریه مدرسه جدا و کمک به مدرسه هم جدا دریافت می‌شود

یکی از والدین دانش آموزان در گفتگو با خبرنگار مهر با انتقاد شدید از شهریه‌های اضافی مدارس گفت: علاوه بر هزینه‌ای که به دلیل امکانات بیشتر به شهریه اضافه می‌شود، در طول سال نیز هزینه جشن‌ها، اردو، سینما و هر برنامه جانبی را باید خودمان پرداخت کنیم، پس این افزایش شهریه و خدمات مطلوبی که از آن صحبت می‌شود کجا هزینه می‌شود؟

وی ادامه داد: خرج مدارس خیلی زیاد شده و اصلاً هزینه کرد این شهریه‌ها در مدرسه مشخص نیست

آقای جواد پور یکی دیگر از والدین دانش آموزان نیز با گلایه شدید از آموزش و پرورش فارس گفت: مدرسه دولتی باید تحصیل در آن رایگان باشد ولی به عناوین مختلف از خانواده دانش آموزان پول دریافت می‌شود و اگر اعتراض کنیم تهدید به اخراج دانش آموز از مدرسه می‌کنند.

وی تصریح کرد: الان وضعیت طوری شده که از نظر هزینه تفاوت زیادی بین مدرسه دولتی و غیر دولتی وجود ندارد.

اغلب فضای مدارس غیرانتفاعی استیجاری و کلاس‌ها بسیار کوچک است

خانم ارزاقی مادر یکی از دختران دانش آموز در مقطع متوسطه شیراز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه مدرسه فرزندم به دلیل داشتن کلاس‌های کارگاه‌های مدرسه به عناوین مختلف اعم از کلاس‌های فوق برنامه و اردو درخواست وجه کرده است، گفت: با حقوق کارمندی و با این نیت که تحصیل در مدرسه دولتی هزینه زیادی ندارد، فرزندم را در مدرسه دولتی گذاشتم ولی انگار فرقی نمی‌کند.

یکی دیگر از والدین دانش آموزان هم در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: اواسط سال تحصیلی گذشته به اولیای یک مدرسه غیرانتفاعی در شیراز گفته شد که آموزش و پرورش در اعلام شاخص‌های مدرسه اشتباه کرده و باید مبلغ بیشتری بپردازند که این مساله تا چند ماه دغدغه والدین شده بود که درنهایت با اعتراض‌های اولیا این موضوع خاتمه یافت اما این مدرسه برای سال تحصیلی آینده شهریه با افزایش ۴۰ درصدی اعلام کرد.

پدر پارسا هم به نرخ‌های متفاوت شهریه در مدارس غیرانتفاعی شیراز اشاره و گفت: اغلب فضای مدارس غیرانتفاعی استیجاری است و کلاس‌ها کوچک و در برخی مدارس ابتدایی معلمان و مدیران کم تجربه و تازه کار هستند و مهارت رفتار با دانش آموزان امروزی را نمی‌دانند.

خدمات مدارس یکسان نیست

محسن کلاری مدیرکل آموزش و پرورش فارس در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تنوع قیمت در شهریه مدارس گفت: با توجه به آیتم‌های آموزشی، تربیتی، فضای آموزشی، کتابخانه و امکاناتی از این قبیل، خدمات مدارس یکسان نیست و لذا میزان شهریه‌ها نیز شناور است.

وی ادامه داد: مثلاً مجتمع‌های آموزشی در سطح شیراز داریم که خدماتشان خیلی خوب است، از کلاس‌های هوشمند برخوردار هستند، در بخش‌های مختلف تربیتی و آموزشی برنامه دارند و طبیعتاً از یک مدرسه عادی شهریه بیشتری می‌گیرند، ضمن اینکه همین مجتمع هم از نرخی که وزارت‌خانه مشخص شده نباید ریالی بیشتر بگیرد.

مدیرکل آموزش و پرورش فارس افزود: وزارتخانه بر حسب سطح مدارس شهریه‌هایی را مشخص کرده و ما امسال برای پیشگیری از دریافت شهریه‌های بیشتر از حد مشخص شده نظارت را افزایش داده‌ایم و با تخلفات برخورد می‌کنیم.

کلاری تصریح کرد: امسال با پیش بینی‌های صورت گرفته مردم به سهولت می‌توانند شکایات خود در خصوص شهریه‌های مدارس به این اداره کل اعلام کنند و به سرعت که آن رسیدگی خواهد شد.