حجت الاسلام دکتر محمدعلی لیالی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، در گفت‌وگو با گروه حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، به تبیین ابعاد شخصیتی و مدیریتی شهید رئیسی پرداخت و گفت:‌ او یک نماد است؛ به عنوان یک روحانی و مسئول از دورانی که در مدرسه حقانی بود، بعد جذب قوه قضاییه شد و این مراتب را در دستگاه قضایی طی کرد، از مکتب شهید بهشتی برخوردار بود تا ریاست قوه قضاییه و خادمی آستان قدس رضوی  و بعد هم خادم ملت به عنوان رئیس جمهور مملکت.

وی افزود: شخصیت آقای رئیسی فراتر از دولت است. آنچه که ما به آن نیاز داریم، شخصیت شهید رئیسی است. شخصیتی که از اسوه به آن تعبیر می‌کنم. مدیریت و دولت ایشان را هم دولت تراز انقلاب اسلامی می‌دانم. چه کرد که در تمام دولت‌های پس از انقلاب بتواند یک وجهه مثبتی از حکمرانی مطلوب از خودش ارائه بدهد. شاید مهم‌ترین رازش این باشد که از دل مردم برخاست، با مردم بود، در خدمت مردم بود و برای مردم بود. دولت آقای رئیسی مستعجل بود و به سه سال نکشید؛ چنانچه دولت شهید رجایی به چهل روز هم نکشید. چرا شهید رجایی در دل مردم باقی ماند، به همان دلیل شهید رئیسی هم باقی ماند. مردم آقای رئیسی را بعد از شهادت شناختند؛ مظلومانه زیست و مظلومانه از دنیا رفت. راز موفقیت و محبوبیت شهید رئیسی  این بود که در خدمت مردم بود، خستگی نمی‌شناخت و پرکار بود.

استاد حوزه و دانشگاه درباره اینکه چرا شهید رئیسی اهل راه انداختن جنگ روانی علیه رقبا نبود، خاطرنشان کرد: شهید رئیسی آدم متخلق و نجیب و کتومی بود. با اینکه می‌دانست و در رأس قوه قضاییه بود و نقاط قوت و ضعف همه نامزدها در دستش بود؛ اما هیچگاه بد اخلاقی نکرد؛ نه تنها بد احلاقی نکرد که بد اخلاقی‌های رقیبان را با جان و دل خرید و جواب نداد. دلم سوخت؛ به آقای رئیسی گفتند شش کلاس سواد ندارد. هیچگاه ایشان مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری که همه هم  دانشگاهی است، مطرح نکرد. هیچگاه نگفت که استاد راهنمایش دکتر سید مصطفی محقق داماد بود. اگر می‌گفت، جریان اصلاحات می‌دانست که چه کسی است. هیچگاه از این‌ها استفاده نکرد. این به شخصیت ساخته شده در سیستم ارزش‌های اخلاقی بر می‌گردد.

وی با اشاره به خودساختگی شهید رئیسی گفت: اکثر رقیبان آقای رئیسی بعد از شهادت ایشان گفتند اشتباه کردیم. همان مظلومیتی که برای شهید بهشتی اتفاق افتاد برای او هم اتفاق افتاد. هیچگاه اخلاق را رها نکرد. وقتی به قدرت رسید هیچ نگفت که کشور را گرفتیم در حالی که ویرانه‌ای بود و با کار جواب داد. ایشان بدهکارترین دولت‌های پس از انقلاب را تحویل گرفت. هیچگاه نگذاشت مشکلات کشور به مردم انتقال پیدا کند. امید داشت، پر تلاش بود، خدا هم امداد رساند مشکلات را حل کرد.  باور به «ما می‌توانیم» و توانایی‌های ملت سبب شد که در همین دوره کوتاه سه ساله کارنامه موفقی را نشان بدهد.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه درباره چگونگی ادامه دادن مکتب شهید رئیسی گفت: شهید رئیسی فرزند حوزه، دانشگاه، نظام، امام و رهبری بود و مظهر و  نمادی از موفقیت در تمام عرصه‌ها بود. اگر بتوانیم مؤلفه‌های موفقیت شهید رئیسی را بیان کنیم، ایشان شیوه حکمرانی مطلوب یک دولت اسلامی را نشان داد. شهید رئیسی چگونه در اوج مشکلات و سختی‌ها کشور را آرام مدیریت کرد؟ امروز این هماهنگی که در سه قوه وجود دارد زمان آقای رئیسی وجود نداشت. گاهی اوقات یک وزیر را نمی‌توانست راحت جابه‌جا کند. مظلومیت شهید رئیسی این بود که اهل بازی رسانه‌ای نبود. آنچه که شهید رئیسی را شهید رئیسی کرد، کار و تلاش و پیگری مداوم و امید به آینده بود. عنایات الهی هم بود.

لیالی ادامه داد: آقای رئیسی زود از دست ما رفت. نمی‌دانم آیا می‌توانیم مکتبی را به نام مکتب شهید رئیسی ایجاد کنیم و آیا کسانی هستند که بتوانند مؤلفه‌های دولت او را تدوین کنند؛ اما نام شهید رئیسی ماندگار شد و ماندگار خواهد شد. خداوند نشان داد که در هر عصری کسانی هستند که امید الهی در جامعه هستند و می‌توانند مشکلات بزرگ را از سر راه بردارند. البته اگر ما قدردان باشیم. نمی‌دانم شاید قدرنشناس بودیم و خداوند او را زود از دست ما گرفت. شهید رئیسی تازه در دولت اول زیرساخت‌های موفقیت کشور را داشت ایجاد می‌کرد؛ بسیاری از نتایج در دولت دوم باید مشخص می‌شد. اما خداوند به هر دلیلی او را از ما گرفت.

چرا کارهای زیرساختی شهید رئیسی دیده نشد؟

استاد حوزه درباره چرایی دیده‌نشدن کارهای زیرساختی شهید رئیسی، با توجه به عملکرد منفی دولت قبلی گفت: شهید رئیسی در وضعیت بسیار سختی دولت را تحویل گرفت. اشتباه دولت قبل  بزرگ این بود که تمام تخم مرغ‌هایش را در سبد برجام گذاشت. غربی‌ها هم می‌دانستند که نقطه ضعف روحانی اینجاست. در اولین مصاحبه‌ای که در صدمین روز دولت انجام داد، اعتراف تلخی کرد و اعلام کرد خزانه خالی است.  در این صورت دشمن مذاکره می‌کند یا فشارها را بیشتر می‌کند؟ شهید رئیسی وقتی آمد این حرف‌ها را نزد، دل مردم را خالی نکرد. فرمود ما می‌توانیم. امید را برگرداند. مردم امیدوار شدند.

وی یاد‌آور شد: دولت روحانی نارضاریتی‌های زیادی را ایجاد کرد، در چنین فضایی شهید رئیسی بر آمد، امید و اعتماد را برگرداند. ممکن است در برخی عرصه‌ها موفق نبوده است؛ اما اینکه ما می‌توانیم و مردم امیدوار باشند کار بزرگی بود. فقرا و اقشار فقیر جامعه  امیدوار شدند و شکاف طبقاتی را کم کرد. آقای رئیسی دستور داد به روستاها و شهرها بروید و فقرا را دریابید. کار بزرگی بود، امید مستضعفان شد؛ اما چرا این فعالیت‌های آقای رئیسی مطرح نمی‌شد؟ شخصیت ایشان اخلاقی بود و تمایلی به گزارشات نداشت. رهبر انقلاب هم انتقاد کرد که این خدمات را به مردم بگویید. جریان انقلابی‌ رسانه وپیوست رسانه نداشت و ندارد. جریان رقیب رسانه دارد و صدایش کلفت است. مردم هم نمی‌دانستند شهید رئیسی چه خدماتی ارائه می‌دهد. این دو نکته مهم است.

وی درباره برخی از کارهایی که که در زمان شهید رئیسی صورت گرفت، گفت: در همین دولت مستعجل و کوتاه کارهای بسیار بزرگی انجام شد. جایگاه ایران را در عرصه تحولات داخلی و منطقه‌ای ترقی بخشید؛ گرچه ما 15 سال در پیویستن به شانگهای و بیریکس مذاکرات داشتیم، شخص آقای رئیسی  خودش وارد  قضایا شد. ارتباط  با همسایگان را حل کرد و  توانستیم مقداری از نگاه غربگرایی فاصله بیندازیم و نگاه به شرق داشته باشیم. برای اولین  بار در دولت شهید رئیسی موفق شدیم ترانزیت  شمال به جنوب را درست کنیم.

حجت‌الاسلام لیالی درباره تفاوت سبک مدیریتی شهید رئیسی با سایر رئیس جمهورها در دهه‌های گذشته گفت: یکی از مدیران می‌گفت آدم که دیوانه نیست وسط سیل بایستد. یک شهید رئیسی هم  داشتیم می‌گفت آدم باید وسط سیل بایستد. در آنجا بحران سیل را مدیریت کند. اینها تفاوت سبک مدیریتی است که شما در میان مردم باشید، با مردم باشید. شهید رئیسی همه سبک‌های مدیریتی را شکاند.

او درباره جریانی که به شهادت آقای رئیسی منجر شد، اظهار داشت: در ماجرای شهید رئیسی گفته می‌شود یکی از دلایل این حادثه این بود که ایشان اصرار کرد نماز را با مردم روستا بخواند. بعد از نماز در میان مردم رفت و این باعث شد برنامه حرکت آقای رئیسی دیرتر اتفاق بیفتد. خیلی جاها محافظین مخالفت می‌کردند، آقای رئیسی می‌گفت بایستید.

مدیریت ماندگار شهید رئیسی

لیالی با اشاره به خاطره‌ای از شهید جمهور گفت: جلسه‌ای خدمت ایشان رسیدیم. برای ما عجیب بود که غذا آوردند، همین‌طوری دور دادند، همان غذایی که جلوی ما گذاشتند آقای رئیسی هم از همان غذا برداشت. شخصیتی بود، رئیس قوه قضاییه بود، غذایش باید جدا باشد، شاید سیستم‌های امنیتی بگویند باید غذا جدا باشد و شاید هم درست باشد. این مدیریت، مدیریت ماندگاری خواهد شد. تفاوت آقای رئیسی این بود. ممکن است از ایشان باسواد‌تر و فرهنگی‌تر بیشتر باشند. آقای رئیسی مردمی بود، از دل مردم، از جنس مردم، برای مردم بود و آخر هم برای مردم در ورزقان به شهادت رسید.

وی یاد‌آور شد: تقریبا چند جلسه ارتباط مستقیمی با شهید رئیسی داشتم. در تمام این جلسات جز تواضع و ادب از این مرد ندیدم. ما محتاج این تواضع و ادب هستیم. من از مخالفان شهید رئیسی می‌خواهم که انصاف داشته باشند. چرا رهبر انقلاب گفت دلم برای رئیسی سوخت؟ مدیر پر تلاشی که در عرض یک هفته مازنداران برود، بعدش قم و بعد سفر  ورزقان. کار سختی است. بدن آدم کم می‌آورد. این نیست جز امداد الهی که شامل حال شهید رئیسی شد.

استاد حوزه علمیه در پایان گفت: اگر شهید رئیسی می‌مرد ضایعه برای او و ما بود. شهادت پاداش خوبی برای مجاهدت‌های او بود. کسی که هم خادم امام رضا باشد و هم خادم مردم باشد. دولتی که خودش را خدمتگزار مردم بداند و به تعبیر امام مردم را ولی نعمت خود بداند، از مردم طلبکار نباشد، دل مردم را بفهمد و دردگشای مردم باشد.

گفت و گو: بابک شکورزاده

انتهای پیام/