تنها عامل محدودکننده بازار خودرو تحریم‌ها و تصمیمات نادرست نبوده‌اند؛ بلکه مجموعه‌ای از عوامل به‌ویژه ممنوعیت واردات خودرو طی ۵ سال و تشدید سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری، بازار خودرو را با بحران عمیق‌تری روبه‌رو ساخته و در این میان، هم تولیدکنندگان و هم مصرف‌کنندگان بیشترین آسیب را دیده‌اند.درعین حال نوسان نرخ ارز نیز سبب فراز و فرود قیمت انواع خودرو در بازار شده که تصمیم‌گیری برای خرید خودرو را سخت کرده است.

به‌رغم این‌که گفته می‌شد واردات خودرو می‌توانست سرکوب قیمتی در بازار ایجاد کند، اما شاهد رشد نرخ انواع خودرو در بازار فعلی هستیم. البته یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در بازار فعلی خودرو سیاست‌های جدید عرضه و تقاضا است. کاهش عرضه برخی مدل‌های پرتقاضا به‌دلیل مشکلات تولید یا محدودیت‌های وارداتی، تعادل بازار را برهم زده و زمینه را برای افزایش قیمت‌ها فراهم کرده است.

در واقع طی یک سال گذشته، بازار خودرو به نوعی به سقف قیمتی خود نزدیک شد؛ تا جایی که حالا ارزان‌ترین خودرو سواری نو در بازار یعنی ساینای دنده‌ای، بهایی معادل نیم میلیارد تومان دارد. این در شرایطی است که قدرت خرید در طرف تقاضا، به‌شدت کاهش یافته است.

بررسی روند بازار خودرو و مراجعه خریداران نشان می‌دهد تقریبا از دهه ۹۰ تاکنون قدرت خرید خودرو به‌شدت کاهش یافته و همین موضوع موجب کاهش تقاضای واقعی در این سال‌ها شده است. بنابراین، این روزها بازار خودرو یکی از مبهم‌ترین مقاطع خود را سپری می‌کند و علاوه‌بر این‌که سکوت معاملات و افت تقاضا، چشم‌انداز آن را بیشتر از همیشه به تحولات سیاسی و اقتصادی وابسته کرده است، رشد هزینه واردات و سیاست‌های تعرفه‌ای و بحران در تامین قطعات، پیش‌بینی مسیر قیمت‌ها را به امری پیچیده بدل کرده و آن را به تصمیم‌های آتی سیاست‌گزاران گره زده است.

اما در مورد چرایی وضعیت کنونی بازار خودرو یک کارشناس بازار خودرو، مذاکرات سیاسی را یکی از فاکتورهای مهم و تاثیرگذار بر بازار خودرو می‌داند و معتقد است به‌دلیل ابهام و بلاتکلیفی در مورد سرانجام مذاکرات، بسیاری از خریداران از تصمیم خود منصرف شده‌اند.

سعید موتمنی با اشاره به‌تبدیل خودرو به کالای سرمایه‌ای در یک دهه اخیر افزود: «این‌که همچنان از نگاه مصرف‌کنندگان خودرو کالای سرمایه‌ای است سبب شده که همچنان خریداران چشم به‌تاثیر تحولات بر بازار و قیمت‌ها بدوزند و بنابراین وقتی آن‌ها حس کنند ممکن است نتایج مذاکرات مثبت باشد، خریدشان را به‌تاخیر می‌اندازند تا شاید قیمت‌ها کاهش یابد.» به‌گفته وی وجود چنین شرایطی سبب شده است بازار خودرو در رکود مطلق به‌سر ببرد و نه عرضه‌ای به شکل قابل قبول وجود دارد و نه خرید و فروشی که نشان از جنب‌ و جوش داشته باشد.

این کارشناس بازار خودرو همچنین به‌تاثیر عرضه بیشتر در تغییر وضعیت کنونی بازار خودرو و کاهش قیمت‌ها اشاره کرد و گفت: «مسلما افزایش عرضه می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند؛ چراکه هرچه عرضه بیشتر باشد، فاصله قیمتی بین بازار و کارخانه کاهش خواهد یافت. اما باید توجه داشت که در حال حاضر تقاضای کاذب در بازار وجود ندارد و تعداد خریداران واقعی کم است. درحالی که قیمت‌ها هم بسیار بالاست و قدرت خرید مردم پایین آمده است؛ بنابراین افزایش عرضه به تنهایی نمی‌تواند بازار را از وضعیت فعلی خارج کند و نجات‌بخش باشد.»

این درحالی است که در روز گذشته برخی از شرکت‌های مونتاژی به یک‌باره قیمت محصولات خود را افزایش دادند و این خودروها قطعا به‌زودی در بازار خودرو با تغییرات قیمتی همراه می‌شوند. شرکت‌های مونتاژی این افزایش قیمت را با توجه به افزایش نرخ حقوق و عوارض دولتی مصوب سال ۱۴۰۴ اعمال کردند. هزینه‌های تولید، واردات قطعات و همچنین هزینه‌های مرتبط با عوارض دولتی از جمله عوامل تاثیرگذار بر قیمت نهایی خودروها هستند.

ریزش قیمت دوباره محصولات داخلی

خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای ۲ تا ۱۷ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که کوییک اتومات R (سفید مشکی) (۱۴۰۳) با ۱۷ میلیون‌تومان کاهش ۶۷۳ میلیون‌تومان، کوییک اتومات (۱۴۰۳) با ۱۱ میلیون‌تومان کاهش ۶۶۵ میلیون‌تومان، ری را (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۶۱۵ میلیون‌تومان، نیسان آپشنال (دریچه‌برقی) (۱۴۰۴) با ۹ میلیون‌تومان کاهش ۷۳۶ میلیون‌تومان، وانت کارا دو کابین (۱۴۰۳) با ۸ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۸۲ میلیون‌تومان و پژو ۲۰۷ اتومات (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۶ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیاردتومان قیمت‌گذاری شدند.

همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد افت بهای ۵ تا ۲۰ میلیون‌تومانی و رشد قیمت ۱۰ میلیون‌تومان بودیم. جایی که ارزش فیدلیتی پرستیژ ۵ نفره (۱۴۰۴) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ ‌میلیارد و ۱۳۰ میلیون‌تومان، کی‌ام‌سی J۷ (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۹۴۰ میلیون‌تومان و هایما S۵ (۱۴۰۴) با ۵ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۶۲۵ میلیون‌تومان رسید. از طرفی هایما S۷ پرو (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۸۷۰ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شد.

در میان خودروهای وارداتی نیز شاهد افت بهای ۵۰ و ۱۰۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که کیا K۵ توربو (۲۰۲۴) با ۱۰۰ میلیون‌تومان کاهش ۶ ‌میلیارد و ۱۰۰ میلیون‌تومان و جی‌ای‌سی امکو (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۲ میلیارد و ۹۵۰ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شدند.