در دیپلماسی اسلامی برقراری عدالت یک مسئولیت اساسی است
اقتصاد ایران: معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه گفت: دیپلماسی اسلامی ما بر این باور استوار است که برقراری عدالت یک مسئولیت اساسی است.
به گزارش خبرگزاری مهر، «کاظم غریبآبادی» در چهارمین اجلاس اتحادیه آمبودزمان های کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، برگزاری این اجلاس و حضور رئیس قوه قضائیه ایران و دیگر نمایندگان کشورهای اسلامی را نمادی از عزم مشترک برای تحقق حکمرانی عادلانه، وحدت اسلامی و دفاع از حقوق مظلومان دانست و گفت: مایلم از میزبانی و تلاشهای بیوقفه دستاندرکاران این اجلاس تشکر و قدردانی کنم و امید دارم که بحثهای امروز و همفکریهای صورت گرفته، زمینهساز پیشرفتهای شایسته در راستای تقویت نهادهای نظارتی و آمبودزمانها در کشورهای اسلامی باشد.
معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه آمبودزمانها را نهادهای مستقل نظارتی توصیف کرد و گفت: این نهادها نقشی بیبدیل در تضمین رعایت حقوق بشر، جلوگیری از فساد، و ایجاد شفافیت در فعالیتهای دولتی دارند. این نهادها، که از قدرتهای اجرایی مستقل عمل میکنند، میتوانند بهطور مؤثر در کشف ناهنجاریها، رسیدگی به شکایات مردم، و جلب پاسخگویی از سوی مقامات دولتی نقشآفرینی کنند. در جهان اسلام، که پیوندهای عمیقتری میان دین و دولت وجود دارد، آمبودزمانها میتوانند بهطور خاص در ترویج اخلاق اسلامی، تحقق عدالت اجتماعی، و دفاع از حقوق بشر مؤثر باشند.
غریب آبادی افزود: نهادهای آمبودزمان بهعنوان بازوی نظارتی مستقل، نقشی محوری در تحقق حکمرانی خوب، پاسخگویی دولتها، و صیانت از حقوق شهروندان ایفا میکنند. در شرایطی که جهان شاهد چالشهای پیچیدهای از جمله نابرابری، تبعیض، و نقض حقوق بشر است، با تقویت این نهادها، میتوان فضایی برای پاسخگویی، شفافیت و مبارزه با فساد و ارتقای عدالت و برابری، اعتماد عمومی و حاکمیت قانون ایجاد کنیم تا عدالت نهتنها در سطح ملی، بلکه در گستره جهان اسلام نهادینه شود.
وی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره بر ارزشهای مشترک اسلامی تأکید داشته و دارد؛ گفت: بر اساس اصول اسلامی، عدالت و رعایت حقوق انسانها باید بهعنوان اصول بنیادین در نظامهای حکومتی مورد احترام قرار گیرد. دیپلماسی اسلامی ما بر این باور استوار است که برقراری عدالت یک مسئولیت اساسی است. در این راستا، ما معتقدیم که ایجاد و تقویت نهادهای نظارتی، نظیر آمبودزمانها، بهعنوان یکی از ابزارهای اصلی تحقق عدالت، بهویژه در جوامع اسلامی، اهمیت فراوان دارد.
این دیپلمات ارشد با بیان اینکه آمبودزمانها در کشورهای اسلامی باید همافزایی کرده و تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند، توضیح داد: ما در جمهوری اسلامی ایران آماده هستیم تا از تجربیات و دستاوردهای موفق خود در زمینه تقویت نهادهای نظارتی و حمایت از حقوق شهروندی را با سایر کشورهای اسلامی به اشتراک بگذاریم. همکاریهای دوجانبه و چندجانبه در این زمینه میتواند به بهبود کیفیت خدمات دولتی و تقویت پاسخگویی در برابر مردم کمک شایانی کند. ایجاد شبکهای از آمبودزمانهای کشورهای اسلامی، با هدف تسهیل تبادل اطلاعات، بهویژه در زمینه مبارزه با فساد و نقض حقوق بشر، میتواند به توسعه پایدار در کشورهای اسلامی کمک کند.
غریبآبادی با اشاره به اینکه امروز، کشورهای اسلامی با چالشهای متعددی مواجه هستند؛ پیشنهاد کرد: در چنین شرایطی، آمبودزمانها میتوانند بهعنوان نهادهایی مستقل و بیطرف، در برطرف کردن شکایات و مشکلات مردم، نظارت بر عملکرد نهادهای دولتی، و حفظ حقوق بشر نقش بسزایی ایفا کنند. در دنیای امروز که شفافیت و پاسخگویی، بهویژه در امور دولتی، جز ملزومات توسعه پایدار است، آمبودزمانها میتوانند بهعنوان ابزارهای حیاتی در تقویت اعتماد عمومی عمل کنند. این نهادها قادرند با برقراری کانالهای ارتباطی بین مردم و نهادهای دولتی، از سوءاستفادههای احتمالی جلوگیری کنند و در عین حال، موجب افزایش مشارکت عمومی در فرآیندهای سیاسی و اجتماعی شوند.
وی افزود: اجلاس امروز، فرصت مغتنمی برای همگان است تا در کنار یکدیگر بهدنبال راهکارهای نوین برای تقویت نهادهای نظارتی در کشورهای اسلامی باشیم. تقویت آمبودزمانها و دیگر نهادهای مشابه، نهتنها میتواند به بهبود حکمرانی و دفاع از حقوق بشر کمک کند، بلکه به تحقق اهداف توسعه پایدار در کشورهای اسلامی نیز میانجامد. جمهوری اسلامی ایران با تمام توان در این راستا آماده همکاری با دیگر کشورهای اسلامی است.
معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره بر اهمیت عدالت محوری و حقوق بشر مبتنی بر ارزشهای دینی و فرهنگی تأکید داشته و دارد؛ گفت: ما معتقدیم که نهادهای آمبودزمان میتوانند با تکیه بر اصول اسلامی همچون انصاف، مساوات، و امانتداری، سازوکارهای مؤثری برای پیشگیری از فساد و تضمین حقوق آحاد جامعه ایجاد کنند.
غریبآبادی در این راستا، پیشنهاداتی را به شرح زیر برای تقویت همکاریها ارائه کرد:
- تدوین سند راهبردی به منظور ایجاد چارچوبی برای همکاریهای عملیاتی بین نهادهای آمبودزمان کشورهای عضو بهویژه در حوزههای مبارزه با فساد، و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات؛
- ظرفیتسازی و آموزش از طریق برگزاری دورههای مشترک آموزشی و کارگاههای تخصصی برای ارتقای توانمندی نهادهای آمبودزمانی کشورهای عضو؛
- ترویج گفتمان حقوقی اسلامی از طریق تبادل تجربیات در زمینه تطبیق سازوکارهای نظارتی با موازین اسلامی و مقابله با چالشهای مشترک.
امروز، بیش از هر زمان دیگری، وحدت جهان اسلام یک ضرورت است. ما باید از ظرفیت نهادهای آمبودزمان برای هماهنگی هرچه بیشتر بین کشورهای اسلامی استفاده کنیم تا در برابر چالشهای مشترک، واکنشی یکپارچه و منسجم داشته باشیم.
عصر فن آوری های نوظهور و دیجیتال، فرصتی برای دسترسی عادلانهتر مردم به خدمات نظارتی میباشد. بر این اساس، راهاندازی سامانههای شکایت آنلاین برای افزایش مشارکت مردمی و استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی سریعتر موارد فساد را پیشنهاد میکنم.
وی با تاکید بر اینکه این اجلاس نمیتواند جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی، بویژه در فلسطین و لبنان، را نادیده بگیرد، تصریح کرد: ما کشتار غیرنظامیان، ارتکاب نسلکشی، جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل زدایی توسط رژیم اشغالگر صهیونیستی را محکوم میکنیم و از جامعه بین المللی میخواهیم تا عاملان این جنایات را به دست عدالت بسپرند.
غریبآبادی در پایان، به آیهای از قرآن کریم که میفرماید: إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ» (سوره نحل: ۹۰)، اشاره کرد و گفت: عدالت و احسان، دو اصل کلیدی در تعاملات انسانی و حکمرانی هستند، و این اجلاس فرصتی است تا با همفکری، گامهای عملی برای تحقق این آرمانها برداریم.