خبرگزاری مهر-گروه استان‌ها؛ هر ساله با فرارسیدن فصل بهار، عشایر چهارمحال و بختیاری سفر سنتی خود از مناطق گرمسیری به ییلاقات سردسیر استان را آغاز می‌کنند.

این کوچ که ریشه در سبک زندگی دیرینه این جوامع دارد، بخشی از هویت فرهنگی و اقتصادی منطقه محسوب می‌شود.

عشایر نه‌تنها با دامپروری و تولید محصولات لبنی و دامی نقش مهمی در تأمین معیشت و اقتصاد استان دارند، بلکه نگهدارندگان میراث فرهنگی و شیوه‌های سنتی زندگی محسوب می‌شوند.

اما در سال‌های اخیر، چالش‌هایی مانند تغییرات اقلیمی، کمبود منابع آبی و مسائل مرتبط با تأمین علوفه دام بر کوچ آنان تأثیر گذاشته است. این گزارش به بررسی شرایط کوچ امسال عشایر می‌پردازد و دیدگاه‌های سه تن از کارشناسان و عشایر را درباره فرصت‌ها و چالش‌های موجود ارائه می‌دهد.

مسیر کوچ عشایر ایمن است

محمد محمودی در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص برنامه‌های حمایتی گفت: امسال، با برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی با دستگاه‌های مرتبط، سعی شده است تا مسیر کوچ عشایر ایمن‌تر و امکانات خدماتی بیشتر فراهم شود. توزیع علوفه، تأمین آب و رسیدگی به وضعیت راه‌ها از اولویت‌های اصلی ما در این دوره است.

وی در ادامه با اشاره به مشکلات ناشی از تغییرات اقلیمی افزود: خشکسالی و کمبود منابع آبی تأثیر مستقیمی بر دامداری عشایر گذاشته است، به همین دلیل، طرح‌های اصلاح الگوی مصرف آب و تأمین منابع پایدار برای مناطق عشایری در دستور کار قرار گرفته است.

محمودی همچنین بر نقش مهم عشایر در اقتصاد استان تأکید کرد و گفت: عشایر با تولید گوشت، فرآورده‌های دامی و محصولات لبنی، سهم قابل توجهی در تأمین نیازهای داخلی و حتی صادرات محصولات دارند، حمایت بیشتر از این جامعه، کمک شایانی به اقتصاد منطقه‌ای و حفظ سبک زندگی سنتی عشایر خواهد کرد.

نسل جوان مسیر ما را ادامه دهند

حاج حسین بارانی، یکی از بزرگان عشایر در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص وضعیت امسال کوچ گفت: مسیرهای کوچ نسبت به سال‌های گذشته چالش‌برانگیزتر شده‌اند، برخی چشمه‌های طبیعی خشک شده‌اندو عشایر برای تأمین آب دام‌هایشان با مشکل روبه‌رو هستند.

وی با اشاره به اهمیت حفظ کوچ عشایر به‌عنوان یک سنت دیرینه اظهار داشت: کوچ تنها یک جابه‌جایی ساده نیست، بلکه بخشی از فرهنگ و شیوه زندگی ما است، نسل جوان باید این مسیر را ادامه دهد، اما باید از حمایت‌های دولتی برخوردار شود تا بتواند زندگی عشایری را حفظ کند.

بارانی همچنین از ضرورت استفاده از فناوری‌های جدید برای بهبود شرایط زندگی عشایر سخن گفت و افزود: دسترسی به اینترنت و فناوری‌های نوین می‌تواند کمک کند تا عشایر بتوانند به بازارهای جدید متصل شوند و کسب‌وکارهای خود را توسعه دهند، توجه به آموزش و بهداشت نیز از نیازهای حیاتی این جامعه است.

کوچ عشایر تأثیر مستقیمی بر اکوسیستم منطقه دارد

ناصر فرهمند، کارشناس منابع طبیعی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه کوچ عشایر تأثیر مستقیمی بر اکوسیستم منطقه دارد، گفت: حرکت فصلی عشایر باعث تنوع زیستی و حفظ مراتع می‌شود، اما اگر مدیریت صحیحی بر چرای دام صورت نگیرد، این چرخه طبیعی دچار اختلال خواهد شد.

وی افزود: ما در حال اجرای طرح‌های مدیریت چرای دام هستیم تا مراتع بتوانند به‌صورت پایدار حفظ شوند، تغییرات اقلیمی فشار زیادی بر منابع طبیعی وارد کرده است، اما با مشارکت عشایر می‌توان روش‌های جدید حفاظت از زمین و آب را عملی کرد.

فرهمند همچنین به نقش عشایر در حفاظت از منابع طبیعی اشاره کرد و تصریح کرد: عشایر از دیرباز حافظان طبیعت بوده‌اند. لازم است با برنامه‌ریزی مشترک میان دولت، جوامع محلی و کارشناسان محیط‌زیست، مسیر کوچ پایدار و کم‌خطر شود تا هم زندگی عشایر حفظ شود و هم منابع طبیعی آسیب نبیند.

به گزارش خبرنگار مهر، کوچ عشایر چهارمحال و بختیاری نه‌تنها یک سنت تاریخی، بلکه یک ضرورت اقتصادی و زیست‌محیطی است.

حفظ این سبک زندگی نیازمند مدیریت صحیح منابع، حمایت‌های دولتی و مشارکت جوامع محلی است.

در کنار چالش‌هایی مانند خشکسالی، کاهش منابع طبیعی و تحولات اقتصادی، عشایر همچنان نقش مهمی در توسعه پایدار منطقه دارند.

اگر توجه کافی به زیرساخت‌های مورد نیاز این جامعه صورت گیرد و از ظرفیت‌های فناورانه و آموزشی برای ارتقای وضعیت آنها بهره‌برداری شود، کوچ عشایر نه‌تنها ماندگار خواهد بود بلکه به یک الگوی توسعه پایدار برای آینده تبدیل خواهد شد.