خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - امیرماهان محمدی یکتا: استان تهران، متشکل از پایتخت پرجمعیت کشورمان، سال‌هاست با معضل آلودگی هوا و مصرف بالای سوخت دست‌وپنجه نرم می‌کند، موتورسیکلت‌های بنزینی، به‌ویژه مدل‌های فرسوده، با تولید حجم بالایی از آلاینده‌ها و مصرف سوخت غیربهینه، یکی از عوامل اصلی این بحران هستند.

بر اساس آمار، بیش از ۹۰ درصد موتورسیکلت‌های تهران کاربراتوری و ۷۶ درصد آن‌ها فرسوده‌اند، که سهمی قابل‌توجه در آلودگی هوای پایتخت دارند، که در راستای اجرای قانون هوای پاک و کاهش ناترازی انرژی، طرح جایگزینی موتورسیکلت‌های بنزینی با برقی به‌عنوان راهکاری پایدار مطرح شده است.

امضای تفاهم‌نامه جایگزینی ۲۰ هزار موتورسیکلت

روز جمعه، ۱۹ اردیبهشت سال جاری، در حاشیه بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، آئین امضای تفاهم‌نامه همکاری برای جایگزینی ۲۰ هزار دستگاه موتورسیکلت بنزینی با برقی در شهر تهران برگزار شد، این مراسم با حضور مقامات ارشد از جمله محمدصادق معتمدیان، استاندار تهران، عظیمی‌فر، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، و شینا انصاری، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، برگزار شد.

این تفاهم‌نامه، که با همکاری دستگاه‌هایی مانند وزارت نفت، استانداری تهران، شهرداری، شرکت ملی پست، پلیس راهور و پلتفرم‌های لجستیکی شهری امضا شد، گامی مهم در راستای اجرای قانون هوای پاک است.

شینا انصاری در این مراسم اظهار کرد: این تفاهم‌نامه همسو با سیاست‌های کاهش آلودگی هوای کلان‌شهر تهران است و گروه‌های متعددی از ذی‌نفعان را در بر می‌گیرد.

در فاز نخست، ۲۰ هزار موتورسیکلت فرسوده اسقاط و با مدل‌های برقی جایگزین خواهند شد. توزیع این موتورسیکلت‌ها شامل ۱۲۰۰ دستگاه برای شرکت ملی پست، ۳۰۰ دستگاه برای پلیس راهور، ۱۰۰۰ دستگاه برای صندوق پژوهش و فناوری نفت، ۷۵۰۰ دستگاه برای یک فروشگاه آنلاین و ۱۰ هزار دستگاه برای یک گروه کارخانجات صنعتی است.

ضرورت زیست‌محیطی و اقتصادی طرح

موتورسیکلت‌های فرسوده در تهران بیش از ۲۱ درصد از آلایندگی هوا و ۱۰ درصد از انتشار ذرات معلق را به خود اختصاص می‌دهند، حسن عباس‌نژاد، مدیرکل محیط زیست استان تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر تأکید کرد که جایگزینی این موتورسیکلت‌ها گامی اساسی در کاهش ناترازی انرژی است: کشور دیگر نمی‌تواند با افزایش تولید، شکاف بین تولید و مصرف انرژی را جبران کند. برقی‌سازی موتورسیکلت‌ها اثربخشی بالایی در این زمینه دارد.

مطالعات انجام‌شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست و شهرداری تهران نشان می‌دهد که موتورسیکلت‌های برقی می‌توانند سالانه تا ۵ میلیون تومان صرفه‌جویی در هزینه سوخت برای مالکان به همراه داشته باشند، عباس‌نژاد افزود: تمرکز بر ناوگان‌هایی با پیمایش بالا، مانند موتورسیکلت‌های فعال در پلتفرم‌های مجازی که روزانه بیش از ۱۰۰ کیلومتر تردد دارند، می‌تواند تأثیرات زیست‌محیطی و اقتصادی طرح را دوچندان کند.

بر اساس آمار، تنها ۶ درصد از موتورسیکلت‌های پلتفرم‌ها ماهانه بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر پیمایش دارند، که این گروه هدف اصلی طرح هستند.

از سوی دیگر، عباس‌نژاد اضافه کرد: موتورسیکلت‌های فرسوده به‌دلیل مصرف سوخت بالا، هزینه‌های اقتصادی و زیست‌محیطی سنگینی تحمیل می‌کنند، وی افزود: حرکت به‌سمت تولید و توسعه موتورسیکلت‌های برقی نه‌تنها آلودگی هوا را کاهش می‌دهد، بلکه به صرفه‌جویی در مصرف سوخت کمک می‌کند.

چالش‌های زیرساختی و استانداردسازی

یکی از موانع اصلی استقبال از موتورسیکلت‌های برقی، کمبود زیرساخت‌های لازم مانند ایستگاه‌های شارژ است، معتمدیان، استاندار تهران، در این‌باره گفت: با وجود ظرفیت تولید ۸۰۰ هزار تا ۱.۲ میلیون موتورسیکلت برقی در کشور، نبود زیرساخت‌های مناسب مانع استقبال گسترده شده است.

وی افزود: حمایت وزارت نفت توجیه اقتصادی این طرح را تقویت خواهد کرد.

در حوزه استانداردسازی، تنها ۲۵ مدل موتورسیکلت برقی تاکنون تأییدیه استاندارد دریافت کرده‌اند. استانداردهای فعلی، که از سال ۱۳۸۷ تدوین شده‌اند، پیمایش ۷۰ کیلومتری را برای این موتورسیکلت‌ها تعیین کرده‌اند. با این حال، عواملی مانند شیب مسیر، نحوه رانندگی و شرایط محیطی می‌توانند این پیمایش را تغییر دهند.

کارشناسان تأکید دارند که نیاز به تدوین استانداردهای به‌روز و تخصصی‌تر با همکاری تولیدکنندگان و نهادهای مرتبط وجود دارد، مدیرکل محیط زیست استان تهران نیز پیشنهاد داد: مشخصات فنی موتورسیکلت‌های برقی باید با نیازهای شهر تهران هماهنگ شود و این موضوع نیازمند اجماع بین دستگاه‌های ذی‌ربط است.

شینا انصاری، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین بر لزوم توسعه ایستگاه‌های شارژ تأکید کرد و گفت: در کنار جایگزینی موتورسیکلت‌ها، ایجاد زیرساخت‌های شارژ در این تفاهم‌نامه پیش‌بینی شده است.

وی افزود: تمرکز بر جایگاه‌های شارژ محلی، به‌ویژه برای ناوگان‌های با پیمایش کوتاه مانند موتورسیکلت‌های سوپرمارکت‌ها و رستوران‌ها، می‌تواند نیازهای این بخش را به‌خوبی پوشش دهد.

استفاده پلیس راهور از موتورسیکلت‌های برقی به افزایش اعتماد عمومی منجر می‌شود

ابوالفضل دربانی، دبیر شورای ترافیک استان تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بر اهمیت فرهنگ‌سازی تأکید کرد و پیشنهاد داد: اختصاص تعدادی از موتورسیکلت‌های برقی به پلیس راهور می‌تواند اعتماد عمومی را افزایش دهد، وقتی مردم ببینند پلیس از این وسایل نقلیه استفاده می‌کند، تمایل بیشتری به پذیرش آن‌ها پیدا می‌کنند.

وی افزود: همکاری با پلتفرم‌های مجازی و شرکت پست، که تجربه استفاده از موتورسیکلت‌های برقی را دارند، می‌تواند اجرای طرح را تسهیل کند.

معتمدیان نیز اظهار کرد: ۱۹ دستگاه اجرایی مسئول اجرای قانون هوای پاک هستند و باید وظایف خود را به‌درستی انجام دهند.

وی ابراز امیدواری کرد که با اجرای این تفاهم‌نامه، اثرات زیست‌محیطی آن در چند ماه آینده قابل‌مشاهده باشد، همچنین، شهرداری تهران و صداوسیما مأموریت یافته‌اند تا با تولید محتوای فرهنگی، آگاهی عمومی را در این زمینه ارتقا دهند.

طبق قانون هوای پاک، فعالیت موتورسیکلت‌های بنزینی در کلان‌شهرها باید به‌تدریج با برقی‌سازی جایگزین شود.

نبود زیرساخت‌های کافی در سال‌های گذشته اجرای قانون هوای پاک را به تأخیر انداخته است

عباس‌نژاد خاطرنشان کرد: نبود زیرساخت‌های کافی در سال‌های گذشته اجرای این قانون را به تأخیر انداخته، اما با ایجاد امکانات جدید، این طرح می‌تواند با جدیت بیشتری دنبال شود.

وی افزود: سازمان محیط زیست بر معاینه فنی و عملکرد موتورسیکلت‌های برقی نظارت خواهد داشت تا استانداردهای زیست‌محیطی رعایت شود.

طرح جایگزینی ۲۰ هزار دستگاه موتورسیکلت بنزینی فرسوده با برقی در تهران، که با امضای تفاهم‌نامه‌ای با حضور مقامات ارشد دولتی کلید خورد، نقطه عطفی در مسیر کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت در پایتخت است.

این طرح نه‌تنها به بهبود کیفیت هوای تهران کمک می‌کند، بلکه با صرفه‌جویی اقتصادی برای مالکان و کاهش ناترازی انرژی، مزایای متعددی به همراه دارد.

با این حال، موفقیت آن به توسعه زیرساخت‌های شارژ، تدوین استانداردهای به‌روز، فرهنگ‌سازی و همکاری دستگاه‌های اجرایی وابسته است.

تمرکز بر ناوگان‌های پرپیمایش و استفاده از ظرفیت پلتفرم‌های مجازی می‌تواند اثربخشی طرح را تقویت کند.

تهران، که سال‌هاست در چنگال آلودگی هوا گرفتار است، اکنون با این ابتکار فرصتی برای حرکت به‌سمت آینده‌ای پاک‌تر و پایدارتر دارد، اجرای موفق این طرح می‌تواند الگویی برای سایر کلان‌شهرهای ایران باشد و گامی بلند در تحقق اهداف قانون هوای پاک بردارد.