خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - امیرماهان محمدی یکتا: تهران، پایتخت ایران، سال‌هاست با معضل آلودگی هوا و ترافیک سنگین دست‌وپنجه نرم می‌کند و موتورسیکلت‌های بنزینی، که بخش قابل‌توجهی از حمل‌ونقل شهری را تشکیل می‌دهند، نقش مهمی در تشدید این مشکلات دارند.

بنا بر گزارش‌ها، بیش از ۱۱ میلیون موتورسیکلت فرسوده در کشور وجود دارد که هر یک آلایندگی معادل چهار خودروی سواری تولید می‌کنند.

در این میان، طرح جایگزینی موتورسیکلت‌های برقی به‌عنوان راهکاری سبز و پایدار برای کاهش آلودگی هوا، صرفه‌جویی در مصرف سوخت و افزایش ایمنی شهری مطرح شده است.

موتورسیکلت‌های بنزینی، به‌ویژه مدل‌های فرسوده با عمر بیش از ۲۰ سال، یکی از عوامل اصلی آلودگی هوای تهران هستند، طبق گزارش بانک جهانی، میزان آلایندگی یک موتورسیکلت فرسوده تا ۱۸ برابر یک خودروی استاندارد است.

در تهران، حدود ۲ میلیون موتورسیکلت فرسوده تردد می‌کنند که سالانه صدها میلیون لیتر بنزین مصرف کرده و آلاینده‌های قابل‌توجهی منتشر می‌کنند.

علاوه بر این، موتورسیکلت‌ها مسئول حدود ۲۰ درصد از آلودگی هوای پایتخت و بیش از ۵۰ درصد از فوتی‌های ناشی از تصادفات رانندگی در این شهر هستند. این آمار نشان‌دهنده ضرورت اقدام فوری برای ساماندهی این ناوگان است.

محمدصادق معتمدیان، استاندار تهران، با اشاره به این معضل می‌گوید: هر موتورسیکلت فرسوده معادل چهار خودرو آلایندگی تولید می‌کند و تأثیر آن بر کیفیت هوای تهران غیرقابل‌انکار است، طرح اسقاط و جایگزینی این موتورها با مدل‌های برقی در اولویت برنامه‌های دولت قرار دارد.

جایگزینی سه هزار موتورسیکلت برقی تا تیرماه ۱۴۰۴

وی تأکید کرده که این طرح نه‌تنها به کاهش آلودگی کمک می‌کند، بلکه با کاهش تصادفات مرگبار، ایمنی شهری را نیز بهبود می‌بخشد.

دولت، با تمرکز بر کاهش آلودگی هوا، طرحی برای جایگزینی موتورسیکلت‌های فرسوده با مدل‌های برقی را در دستور کار قرار داده است.

این طرح که با همکاری دستگاه‌هایی نظیر شهرداری تهران، پلیس راهور، وزارت نفت، وزارت ارتباطات و سازمان محیط‌زیست پیش می‌رود، قرار است به‌صورت پایلوت در تهران اجرا شود و طبق برنامه‌ریزی‌ها، تا پایان تیرماه ۱۴۰۴، سه هزار دستگاه موتورسیکلت برقی در ناوگان موتوری پایتخت جایگزین مدل‌های فرسوده خواهند شد.

استاندار تهران در این باره می‌افزاید: ستاد ساماندهی موتورسیکلت‌ها با مسئولیت معاونت عمرانی استانداری تشکیل شده و تفاهم‌نامه اجرایی این طرح تا پایان هفته جاری امضا می‌شود. هدف ما اجرای سریع و مؤثر این طرح است.

وزارت نفت نیز با تأمین منابع مالی و ایجاد جایگاه‌های شارژ، نقش کلیدی در این پروژه ایفا می‌کند، همچنین، شهرداری تهران با ارائه زیرساخت‌هایی مانند ایستگاه‌های شارژ و همکاری برای تولید محتوای فرهنگی، به ترویج استفاده از موتورهای برقی کمک خواهد کرد.

جایگزینی موتورسیکلت‌ها از مناطق پرتردد مانند منطقه ۱۲ آغاز شود

یکی از ابتکارات این طرح، استفاده از فناوری تعویض باتری (سوآپ) است که زمان شارژ را به کمتر از ۳۰ ثانیه کاهش می‌دهد، یک کارشناس شهری به خبرنگار مهر می‌گوید: از اسفندماه سال گذشته، ۱۵۰ جایگاه شارژ در تهران راه‌اندازی شده و بازخورد کاربران بسیار مثبت بوده است.

سعید بهادری می‌افزاید: باتری‌های لیتیومی با قابلیت شارژ سریع، مشکل زمان‌بر بودن شارژ را حل کرده‌اند.

وی پیشنهاد می‌کند که این طرح از مناطق پرتردد مانند منطقه ۱۲ آغاز شود تا تأثیر آن سریع‌تر نمایان شود.

موتورسیکلت‌های برقی مزایای متعددی دارند که آن‌ها را به گزینه‌ای ایده‌آل برای کلان‌شهرهایی مانند تهران تبدیل می‌کند.

این موتورها هیچ‌گونه آلودگی هوا یا صوتی تولید نمی‌کنند و با سرعت و شتاب کمتر نسبت به مدل‌های بنزینی، احتمال تصادفات مرگبار را کاهش می‌دهند.

جایگزینی هر موتورسیکلت برقی؛ سالانه تا ۴۶ میلیون تومان صرفه‌جویی اقتصادی

طبق برآوردها، جایگزینی هر موتورسیکلت برقی می‌تواند سالانه تا ۴۶ میلیون تومان صرفه‌جویی اقتصادی از جمله کاهش هزینه‌های سوخت و خسارات زیست‌محیطی به همراه داشته باشد.

علاوه بر این، طرح‌هایی مانند ارائه تسهیلات ۱۰۰ میلیون تومانی با سود ۴ درصد توسط شهرداری‌های تهران و مشهد، انگیزه مالی برای مالکان موتورسیکلت‌های فرسوده ایجاد می‌کند، تجربه موفق استفاده از موتورهای برقی در شهرهایی مانند کیش و برخی کلان‌شهرهای چین نیز نشان‌دهنده پتانسیل بالای این فناوری است.

یکی از فعالان در زمینه پیک‌های موتوری تهران به خبرنگار مهر می‌گوید: چین در پنج کلان‌شهر خود از موتورهای برقی استفاده می‌کند و ما می‌توانیم با الگوبرداری از آن‌ها، زیرساخت‌های مشابهی ایجاد کنیم.

منطقه ۶ نقطه شروع مناسبی است

با وجود مزایای متعدد، توسعه استفاده از موتورسیکلت‌های برقی در تهران با چالش‌هایی مواجه است، که مهم‌ترین مانع، نبود فرهنگ استفاده از این موتورها در میان شهروندان است.

این فعال پیک‌های موتوری تأکید می‌کند: فرهنگ‌سازی بسیار ضروری است، پیشنهاد ما استفاده از فرهنگ‌سراهای ۲۲ منطقه شهرداری تهران برای آموزش و ترویج این فناوری است.

وی معتقد است که منطقه شش، به دلیل تراکم بالای تردد موتورسیکلت‌ها، می‌تواند نقطه شروع مناسبی باشد.

بدون باتری‌های استاندارد و زیرساخت‌های کافی، این طرح نمی‌تواند موفق باشد

یکی دیگر از چالش‌ها، زیرساخت‌های شارژ و خدمات پس از فروش است، اگرچه ۱۵۰ جایگاه شارژ در تهران راه‌اندازی شده، اما برخی کارشناسان معتقدند که تعویض باتری‌ها همچنان زمان‌بر است و نیاز به باتری‌های لیتیومی با شارژ سریع‌تر وجود دارد.

این فعال پیک موتوری در تهران هشدار می‌دهد: جابجایی باتری‌ها در حالت عادی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد، بدون باتری‌های استاندارد و زیرساخت‌های کافی، این طرح نمی‌تواند به‌طور کامل موفق باشد.

علاوه بر این، قیمت بالای موتورهای برقی و نبود خدمات پس از فروش مطلوب نیز از موانع پذیرش عمومی است، با این حال، مقامات دولتی و بخش خصوصی در تلاش‌اند با ارائه تسهیلات و ایجاد مراکز خدمات تخصصی، این مشکلات را برطرف کنند.

برای موفقیت این طرح، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی عمومی حیاتی است، استاندار تهران تأکید می‌کند: شهرداری تهران و صداوسیما وظیفه دارند با تولید محتوای فرهنگی، مزایای موتورهای برقی را به مردم معرفی کنند.

نیاز ضروری به فرهنگ سازی

این برنامه‌ها شامل تبلیغات محیطی، مستندهای آموزشی و کمپین‌های رسانه‌ای خواهد بود که بر کاهش آلودگی، صرفه‌جویی اقتصادی و ایمنی تأکید دارند.

طرح جایگزینی موتورسیکلت‌های برقی در تهران، گامی بلند در مسیر کاهش آلودگی هوا، صرفه‌جویی در منابع انرژی و افزایش ایمنی شهری است.

با وجود چالش‌هایی مانند نیاز به فرهنگ‌سازی و بهبود زیرساخت‌ها، همکاری دستگاه‌های دولتی، بخش خصوصی و رسانه‌ها می‌تواند این طرح را به موفقیتی پایدار تبدیل کند.

جایگزینی سه هزار موتورسیکلت برقی تا تیرماه ۱۴۰۴، نقطه شروعی امیدوارکننده است که می‌تواند الگویی برای سایر کلان‌شهرهای ایران باشد.

همان‌طور که تجربه شهرهایی مانند کیش و کلان‌شهرهای چین نشان داده، موتورسیکلت‌های برقی نه‌تنها به محیط‌زیست کمک می‌کنند، بلکه کیفیت زندگی شهروندان را نیز بهبود می‌بخشند. با عزم جدی دولت و مشارکت عمومی، تهران می‌تواند به‌زودی آسمانی پاک‌تر و خیابان‌هایی ایمن‌تر داشته باشد.