نظام آراستگی محیط کار یا 5S چیست؟
اقتصاد ایران: در این مقاله قصد داریم به سوال مهم «5S چیست؟» پاسخ دهیم. طبق تحقیقات انجام شده اگر فردی با خستگی محیط کار خود را آشفته رها کند، فردا صبح زمانی که باز می گردد و این محیط را میبیند، خستگی دیروز دوباره در بدنش پدید می آید.
اخبار شرکتها- در این مقاله قصد داریم به سوال مهم «5S چیست؟» پاسخ دهیم. طبق تحقیقات انجام شده اگر فردی با خستگی محیط کار خود را آشفته رها کند، فردا صبح زمانی که باز می گردد و این محیط را میبیند، خستگی دیروز دوباره در بدنش پدید می آید.
گواهینامه ایزو ارزان را باید از مراجع صدور معتبر مانند ایزوسیستم اخذ کنید تا علاوه بر کاهش هزینه های اضافی، روند کار را نیز سرعت ببخشید.
بخش های مختلف سیستم 5S
این موضوع اهمیت نظام آراستگی در سازمان ها را نشان میدهد که چه مقدار می تواند در بهره وری و افزایش آن موثر باشد. نظام 5S نخستین بار توسط ژاپنی ها به اجرا در آمد و نام این نظام هم تشکیل شده از S های مختلف است :
- ساماندهی - Seiri
- پاکیزه سازی - Seiso
- نظم و ترتیب - Seiton
- استانداردسازی - Sekitsu
- انضباط - Shitsuke
مرحله 1: ساماندهی
اولین مرحله در فرآیند 5S مرتب سازی یا "seiri" است. هدف مرحله مرتبسازی حذف بهم ریختگی و پاکسازی فضا با حذف چیزهایی است که به آن منطقه تعلق ندارند.
مرحله 2: پاکیزه سازی
مرحله دوم، Set In Order، در اصل "seiton" نامیده و به "نظم" ترجمه می شود. نامهای مختلفی در انگلیسی استفاده شده است: به عنوان مثال، «سازمان سیستماتیک»، «استراست کردن» و «سادهسازی».
مهم نیست که چه نامی دارد، هدف این مرحله سازماندهی منطقه کار است. یافتن، استفاده و بازگشت هر مورد باید آسان باشد.
مرحله 3: نظم و ترتیب
مرحله سوم 5S Shine یا "seiso" است که به معنای "تمیز بودن" است. در حالی که گام های اول و دوم فضا را پاکسازی کردند و منطقه را برای کارایی مرتب کردند، این مرحله آلودگی ناشی از زباله را هدف قرار میدهد و از بازگشت آن جلوگیری می کند.
مرحله 4: استانداردسازی
سه مرحله اول 5S اصول پاکسازی، سازماندهی و تمیز کردن فضای کاری را پوشش می دهد. این مراحل به تنهایی مزایای کوتاه مدتی را به همراه خواهند داشت.
مرحله چهارم Standardize یا "seiketsu" است که به معنای استانداردسازی است. با نوشتن کارهایی که انجام می شود، کجا و توسط چه کسی، می توانید شیوه های جدید را در روند کار عادی بگنجانید. این مرحله راه را برای تغییرات بلندمدت هموار می کند.
مرحله 5: انضباط
مرحله پنجم یک برنامه 5S Sustain یا "shitsuke" است که در لغت به معنای "انضباط" است. ایده در اینجا تداوم تعهد است. مهم است که تصمیماتی را که گرفته اید دنبال کنید - و به طور مداوم به مراحل قبلی 5S در یک چرخه مداوم بازگردید.
چه سازمانهایی باید نظام آراستگی محیط کار را اجرا کنند؟
در اینجا پاسخ کوتاه به این سوال وجود دارد: همه. اگر دپارتمانی نظام آراستگی محیط کار را اجرا میکند، مدیران و سایر کارکنان باید از این سیستم پیروی کنند. اگر این سیستم کنار گذاشته شود، میتواند منجر به سردرگمی یا آشفتگیهایی شود.
این امکان وجود دارد که برخی از افراد نقش بیشتری در ۵S نسبت به دیگران ایفا میکنند که بسیار خوب است. ممکن است هماهنگ کنندههای ۵S مسئول اجرا و نگهداری برچسب گذاری ۵S، پیگیری وظایف محوله یا معرفی اعضای بخش جدید به سیستم ۵S باشند. بدیهی است که این افراد در مقایسه با دیگران زمان زیادی را صرف فکر کردن در مورد سیستم ۵S خواهند کرد. هرکس باید به طور منظم به ۵S فکر کند. ۵S ممکن است در ابتدا به عنوان یک رویداد اتفاق بیفتد؛ اما در حالت ایدهآل به بخشی از کار روزانه برای همه تبدیل می شود. ناگفته نماند که رهبران شرکت باید در سیستم ۵S شرکت کنند.
5S در نهایت منجر به بهبود فرایندهای ذیل میشود:
- کاهش زمان نصب
- کاهش زمان چرخه
- کاهش حوادث
- کاهش ضایعات
- افزایش امنیت
- افزایش فضای اداری در محیط کار
مزایای سیستم 5S
از آنجایی که 5S بر بهبود محل کار تمرکز دارد و مکان های کاری مختلف ممکن است اشتراکات کمی داشته باشند، پیش بینی نتایج دقیق استفاده از این برنامه می تواند دشوار باشد. با این حال، برخی از مزایای تقریبا همیشه یافت می شود:
استفاده بهتر از زمان
خلاص شدن از شر مواد ناخواسته و سازماندهی ابزارها و لوازم مهم، به هم ریختگی و سردرگمی را از بین می برد. کارگران زمان کمتری را برای یافتن و بازیابی آنچه نیاز دارند صرف می کنند و در عوض می توانند بهره وری بیشتری داشته باشند.
فضای کمتر هدر رفته
از بین بردن ذخایر مواد غیر ضروری و یکپارچه سازی ذخیره سازی ابزار، فضا را برای کاربردهای مفیدتر باز می کند. هر فوت مربع از زمین هزینه دارد و بهرهگیری از آن سرمایهگذاری حداکثر سودآوری تاسیسات شما را به حداکثر میرساند.
کاهش میزان آسیب
سازماندهی مناطق کاری برای کارایی و سهولت استفاده، حرکات مورد نیاز کارگران برای انجام کارهایشان را کاهش می دهد. از بین بردن آشغال ها و تمیز کردن منظم نشت ها، خطرات سفر را از بین می برد. در نتیجه، کارگران خستگی و صدمات کمتری را تجربه خواهند کرد.
کاهش زمان خرابی تجهیزات
وقتی ابزارها و تجهیزات تمیز نگه داشته می شوند، به طور معمول بازرسی می شوند و به روشی استاندارد استفاده می شوند، تعمیر و نگهداری پیشگیرانه بسیار آسان تر است و اغلب می توان از خرابی های عمده به طور کامل جلوگیری کرد.
سازگاری و کیفیت بهبود یافته
استانداردسازی فرآیندهای کاری تغییرات و اشتباهات را کاهش می دهد. با حذف عیوب و خرابی ها، بهره وری کلی می تواند به طور چشمگیری بهبود یابد.
افزایش روحیه کارکنان
هنگامی که اصول 5S به طور مؤثر مورد استفاده قرار می گیرد، کارگران می بینند که ورودی آنها ارزش دارد و عملکرد آنها شناسایی می شود. این محیطی را ایجاد می کند که در آن کارگران می توانند در کار خود احساس غرور کنند و به بهبود شرکت خود علاقه مند شوند.
منبع:
ایزوسیستم
https://isosystem.org