تالاب پساب یزد، همان‌طور که از نامش پیداست، از رهاسازی آب خروجی تصفیه‌خانه فاضلاب این شهر در دل کویر و میان تپه‌های شنی ایجاد شده است؛ پهنه‌ای سه کیلومتری با عرض تقریبی یک کیلومتر که اکنون به محل زیست پرندگان، نیزارها و آبشخور حیات‌وحش کویر تبدیل شده است. این تالاب مصنوعی در ارتفاع حدود ۱۱۴۵ متری از سطح دریا و در فاصله شش کیلومتری یزد و در نزدیکی دروازه قرآن قرار دارد.

طرح تصفیه‌خانه فاضلاب یزد از سال ۱۳۷۸ آغاز شد اما امروز تنها یک‌سوم جمعیت شهری یزد تحت پوشش شبکه فاضلاب قرار دارد. نتیجه این ناتمام‌ ماندن، جاری شدن پسابی است که نه‌تنها در گرمای سوزان کویر تبخیر شده و منابع آب زیرزمینی را بی‌حاصل رها می‌کند، بلکه بوی نامطبوع و هجوم پشه‌ها را برای ساکنان شاهدیه و مناطق مجاور به همراه آورده است؛ مسئله‌ای که طی سال‌های گذشته بارها در رسانه‌های استان بازتاب یافته و اعتراضات مردمی را برانگیخته است.

تلاش برای تعیین تکلیف پس از سال‌ها بلاتکلیفی

در همین رابطه محمدرضا بابایی استاندار یزد، در نشست ۲۹ آذر ۱۴۰۴ با مدیران دولتی و شرکت‌های صنعتی و معدنی استان، از آغاز روند تعیین‌تکلیف این پروژه خبر داد و گفت: پروژه پساب یزد برای سال‌ها بلاتکلیف مانده بود. اکنون با حضور پنج شرکت بزرگ صنعتی و معدنی، روند بهره‌گیری از این پساب برای تأمین بخشی از نیاز آبی صنایع در حال جمع‌بندی است و امیدواریم به‌زودی فرایند تصفیه و انتقال پساب آغاز شود.

وی همچنین از ثبت شرکتی برای مدیریت انتقال و استفاده از پساب خبر داد و افزود: هدف، کاهش فشار مصرف آب شرب در بخش صنعت و حرکت به سمت بازچرخانی پایدار است.

انتقاد صریح نماینده مجلس؛ وضعیت غیرقابل قبول است

در سوی دیگر ماجرا، محمدصالح جوکار نماینده مردم یزد، اشکذر، زارچ و ندوشن، در دیدار با مدیرکل دیوان محاسبات استان با انتقاد شدید از روند اجرای پروژه تصریح کرد: گزارش‌ها نشان می‌دهد این طرح استراتژیک ناقص رها شده و قراردادهای آن تعیین تکلیف نشده است. در حالی‌که صنایع طبق اسناد توسعه موظف به جایگزینی پساب به‌جای آب شرب هستند، عملاً پسابی برای برداشت وجود ندارد و این وضعیت برای یزد قابل قبول نیست.

وی در تماس تلفنی با مدیرعامل شرکت آبفا خواستار توضیح فوری، اقدام عملی و پیگیری تا اجرای کامل تعهدات شد و گفت: این موضوع «تا حصول نتیجه قطعی از مسیر نظارتی دنبال می‌شود.

گزارش آبفا: زیرساخت‌ها در حال توسعه، چالش‌ها پابرجاست

جلال علمدار مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب یزد نیز با تشریح آخرین وضعیت شبکه فاضلاب اعلام کرد: ۱۸۰۰ کیلومتر شبکه فاضلاب در استان اجرا شده و سالانه حدود ۱۳/۹ میلیون مترمکعب فاضلاب در استان تصفیه می‌شود و یک‌سوم شهر یزد زیر پوشش شبکه قرار دارد و  طرح تکمیل فاضلاب یزد بزرگ با مشارکت بخش خصوصی و روش بیع متقابل در حال اجراست

او بازچرخانی پساب را راهبرد اصلی استان دانست و گفت: صنایع فولادی، معدنی، کاشی و مقواسازی اکنون از مهم‌ترین مصرف‌کنندگان پساب هستند و در صورت اجرای طرح‌های جاری، امکان بازچرخانی ۵۰ میلیون مترمکعب پساب در سال فراهم خواهد شد.

با این حال وی چالش‌هایی چون هزینه‌ سنگین لوله‌گذاری و احداث تأسیسات، محدودیت منابع مالی، الزامات محیط‌زیستی و زمان‌بر بودن پروژه‌ها را مانع اجرای سریع این طرح معرفی کرد.

به گزارش ایسنا تالاب پساب یزد امروز میان دو نگاه ایستاده است، از یک‌ سو فرصتی برای احیای منابع آب صنعتی و کاهش مصرف آب شرب، و از سوی دیگر تهدیدی زیست‌محیطی و بهداشتی برای شهروندانی که هر روز بوی نامطبوع و هجوم پشه‌ها را تحمل می‌کنند.

اکنون چشم‌ها به وعده مسئولان دوخته شده است؛ آیا این‌بار پساب یزد از یک معضل فرسایشی به یک منبع پایدار تبدیل می‌شود، یا این پهنه آبیِ ناخواسته همچنان نفس کویرنشینان را تنگ خواهد کرد؟

انتهای پیام