مرتضی عبدی، رئیس اندیشکده مطالعات راهبردی حقوق بین‌الملل مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه، در گفتگو با خبرنگار مهر، حکمرانی حقوقی بین‌المللی در تراز انقلاب اسلامی را مدیریت فعال، ارزش‌محور و هوشمند تعاملات حقوقی فرامرزی توصیف کرد که حقوق بین‌الملل را به ابزاری برای دفاع از منافع ملی و پاسداری از ارزش‌های تمدنی ایران تبدیل می‌کند.

حقوق بین‌الملل به مثابه میدان کنش راهبردی

عبدی تاکید کرد: نظام حقوقی بین‌المللی مسلط، غالباً ابزار مشروعیت‌بخشی به نابرابری و استانداردهای دوگانه بوده و تعامل با آن نباید صرفاً انفعالی باشد. او گفت که جمهوری اسلامی ایران باید حقوق بین‌الملل را به سطح رسالت تمدنی ارتقا دهد و آن را در خدمت دفاع از ارزش‌های الهی، انقلابی و ملی قرار دهد.

عبدی افزود: این نوع حکمرانی بر چهار لایه بنیادین به شرح ذیل استوار است:

مبانی فقهی و حقوقی اسلام ناب، شامل عدالت‌محوری، کرامت ذاتی انسان و نفی ظلم؛

اصول قانون اساسی، به ویژه استقلال، عزت، حکمت و مصلحت در سیاست خارجی؛

منویات مقام معظم رهبری در زمینه دیپلماسی فعال حقوقی و تولید ادبیات بومی؛

سند تحول و تعالی قوه قضائیه (۱۴۰۳) که بر عدالت‌گستری هوشمند و ارتقای مرجعیت حقوقی ایران تأکید دارد.

عبدی تصریح کرد: حکمرانی حقوقی مستقل و ارزش‌محور نه تنها ممکن بلکه ضروری است. او خاطرنشان کرد که جمهوری اسلامی باید از دفاع حقوقی پسینی به کنشگری پیش‌دستانه در مجامع بین‌المللی، دادگاه‌ها و فرآیندهای هنجارسازی عبور کند و هم‌افزایی نهادهای داخلی و تربیت نخبگان حقوقی تراز انقلاب را در اولویت قرار دهد.

مشخصات حکمرانی حقوقی بین‌المللی

مرتضی عبدی ویژگی‌های این حکمرانی را عدالت‌محور و ضدسلطه، ارزش‌گرا و واقع‌بین، قانون‌مدار و درون‌زا، تحول‌گرا و فناورانه، و روایت‌ساز و گفتمان‌پرداز اعلام کرد.

وی گفت: سند تحول و تعالی قوه قضائیه نقشه راه عملیاتی این حکمرانی است و دیپلماسی قضائی را از سطح تشریفاتی به کنش راهبردی حقوقی ارتقا می‌دهد، پیگیری حقوقی جنایات بین‌المللی و تحریم‌ها را به وظیفه حاکمیتی تبدیل می‌کند و مرجعیت علمی و قضائی ایران را در منطقه و جهان اسلام تقویت می‌کند.

عبدی در پایان تاکید کرد: حکمرانی حقوقی بین‌المللی در تراز انقلاب اسلامی، پروژه‌ای مقطعی یا نظری نیست، بلکه مأموریتی تمدنی برای بازتعریف نسبت حق و قدرت در نظم جهانی است و جمهوری اسلامی ایران می‌تواند الگویی ارائه دهد که هم مدافع منافع ملی و هم پرچم‌دار عدالت، کرامت و استقلال در عرصه بین‌الملل باشد.