خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - محمد حسین عابدی: سمنان یکی از بزرگترین تولید کنندگان مرغ و تخم مرغ به نسبت جمعیت و میزان مصرف است به نحوی که ۳۰ درصد از محصولات تولیدی استان در درون این استان و ۷۰ درصد دیگر در تهران و میدان بهمن و شهرهای دیگری مانند کرج و حتی قم توزیع می‌شود.

مسئولان استان سمنان اما به خصوص در سال‌های اخیر نه با تولید بلکه با تنظیم بازار و قیمت مرغ و تخم مرغ همواره مشکل داشته‌اند. کافی است عبارت تنظیم بازار تخم مرغ در استان سمنان را جستجو کنیم و درخواهیم یافت که صدها خبر از مسئولان استان سمنان وجود دارد که از سال ۹۸ که بازار تخم مرغ و مرغ اوج‌گیری تکانه‌های خود را شاهد بود، تا امروز هر دو الی سه ماه یک بار درباره قیمت این محصولات صحبت کرده‌اند!

نوسانات عجیب قیمت

قیمت هر یک کیلوگرم تخم مرغ د اواخر پاییز ۹۹ قدری بیشتر از ۱۷ هزار تومان بود، امروز این محصول بین ۹۱ الی ۹۶ هزار تومان قیمت دارد که البته در بازار بعضاً قیمت‌های بیشتری هم بر روی محصول تخم مرغ گذاشته می‌شود. برای مثال قیمت هر شانه ۳۰ عددی تخم مرغ در بازار تا ۲۵۰ هزار تومان هم عرضه می‌شود.

به زبان ساده امروز قیمت هر عدد تخم مرغ در بازار هشت هزار تومان است و این یعنی قیمت این محصول تنها در پنج سال هشت برابر یا ۸۰۰ درصد بیشتر شده است. گفتنی است قیمت مرغ هم همین وضعیت را دارد. در حالی در ابتدای سال ۱۴۰۰ مرغ کامل منجمد، بسته بندی کیسه‌ای (پوشش کیسه نایلونی) ۱۹ هزار و ۹۰۰ تومان و قیمت همین مرغ در نوع گرم ۲۲ هزار و ۸۰۰ تومان بود، قیمت این محصول در ابتدای دیماه ۱۴۰۴ به ۱۷۵ هزار تومان رسیده است.

شگفت آور اینکه همین هفته گذشته (آخرین روزهای پاییز ۱۴۰۴) قیمت مرغ ۱۶۸ هزار تومان بود و این یعنی قیمت محصولات و کالاهای اساسی مورد نیاز مردم استان سمنان مانند دیگر نقاط کشورمان در واقع ساعتی تغییر می‌کند تا جایی که یک کیلوگرم فیله گرم مرغ در روز دوم دیماه ۱۴۰۴ به ۳۹۰ هزار تومان رسیده است!

سمنان تولیدکننده تخم مرغ است

اما در استان سمنان که تولیدکننده است چرا باید این روند رخ دهد؟ معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه وضعیت تولید تخم مرغ در این استان بسیار خوب است، گفت: ما در استان سمنان ۵۲ واحد تولیدکننده تخم مرغ به صورت فعال داریم که تولید این محصول را با بهترین کیفیت انجام می‌دهند.

حمید رضا عادل با بیان اینکه استان سمنان یکی از قطب‌های تولید تخم مرغ محسوب می‌شود، ابراز کرد: سالانه سه میلیون و ۳۰۰ هزار قطعه مرغ و ۳۵ هزار تن تخم مرغ در مرغداری‌های استان سمنان به همت تولیدگران و مرغداران، تولید می‌شود.

وی با بیان اینکه این میزان تولید، مازاد بر مصرف مردم استان سمنان است، افزود: ۳۰ درصد از کل تخم مرغ تولیدی در واحدهای مرغداری استان صرف بازار داخل استان سمنان می‌شود و ۷۰ درصد مابقی به استان‌های دیگر به خصوص تهران ارسال می‌شود.

مشکل تولید نداریم، پس گرانی برای چیست؟

یک کارشناس و صاحب نظر مسائل مرتبط با دام و طیور در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه سالانه در استان سمنان بیش از ۳۰ الی ۳۵ هزار تن تخم مرغ تولید می‌شود و استان سمنان به واسطه تعداد زیاد مرغ داری‌های تولید کننده تخم مرغ و همچنین واحد های فعال تولیدی، یکی از قطب‌های تولید تخم مرغ در کشورمان به شمار می‌آید، گفت: به عبارت ساده‌تر باید گفت که دلیل گرانی تخم مرغ در استان سمنان همانطور که در دیگر نقاط کشورمان هم شاهد هستیم مرغداران نیستند.

رضا محمدی فرد با بیان اینکه ما در استان خودمان مشکل تولید و عرضه نداریم پس علت گرانی چیز دیگری جز کمبود است و باید ریشه آن را در سو مدیریت بازار و البته عدم توانمندی وزارت جهاد کشاورزی در مدیریت وضعیت نهاده‌های دام و طیور دید، ابراز داشت: دولت تلاش می‌کند که مقوله گرانی تخم مرغ را به نهاده‌های طیور مرتبط سازد که البته درست است اما همه مطلب هم نیست زیرا گرانی نهاده‌ها هم به قصور و عدم توانمندی دولت در مدیریت وضعیت کنونی باز می‌گردد.

وی با بیان اینکه با افزایش قیمت شدید برنج و گوشت و مرغ و … مصرف تخم مرغ در بین مردم افزایش یافته زیرا تخم مرغ و نان امروز تقریباً جای برنج و خورشت را گرفته است، افزود: از سوی دیگر شاهد هستیم که به خصوص در دوره وزارت نوری قزلجه در مصدر وزارت جهاد، توزیع نهاده‌ها به درستی صورت نگرفته و بحران کنونی ایجاد شده است.

تأخیر در توزیع نهاده‌ها تعجیل و توزیع رانت و فساد!

این صاحب نظر مسائل مرتبط با دام و طیور ضمن بیان اینکه باید بپذیریم که مافیا و فساد در کنار انحصار و رانت وقتی با سو مدیریت و عدم نظارت دست به دست هم می‌دهند یک دیوار بتونی سخت را تشکیل می‌دهند که شکستن آن کار هرکسی نیست و وضعیت کنونی را ایجاد خواهد کرد، تاکید داشت: ما در کشور مشکل تولید و تأمین نیاز مردم را در سال جاری نداشتیم پس نباید سمت و سوی انتقادات به سمت مرغدار گرفته شود.

محمدی فرد با بیان اینکه دولت از عهده انجام درست تأمین ارز برای واردات نهاده‌های دام و طیور بر نیامد تا جایی که تولیدکننده ما واقعاً زیر باز مشکلات تأمین نهاده‌ها کمر خم کرد، ابراز داشت: تأخیر در تأمین نهاده‌ها که آن هم به دلیل عدم توانمندی مدیریتی دولت و در کنار آن هم مافیا بود سبب بروز بحران جدی نهاده‌ها شد.

وی افزود: مرغ تخم گذار با مرغ گوشتی و گوسفند تفاوت دارد اگر نهاده به موقع به مرغ تخم گذار نرسد دوره تخم‌ریزی او از دست می‌رود و باید شش ماه دیگر برای تخم‌ریزی صبر کنید و حالا این مشکل را ضرب در تعداد کل مرغداران استان سمنان و کشور کنید تا دریابید یک سو مدیریت در تأخیر توزیع نهاده‌ها چند هزار میلیارد تومان به کشور و مرغدار آسیب زد؟

قیمت‌ها تازه واقعی شده است!

یک مرغدار هم در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه قیمت تخم مرغ اصلاً افزایش پیدا نکرده بلکه تازه واقعی شده است، گفت: مدت‌ها است که چه دولت قبل و چه دولت جدید به ما مرغداران فشار وارد می‌کند و تلاش دارد به زور و دستور، فروش محصولمان زیر قیمت تمام شده باشد در نتیجه اگر امروز شاهد هستیم که قیمت تخم مرغ افزایش پیدا کرده باید بدانیم که تازه قیمت واقعی شده است.

این مرغدار که از ترس قطع شدن همان اندک سهمیه نهاده خود نامش را ذکر نمی‌کند با بیان اینکه این جهش قیمتی که امروز شاهدش هستیم نتیجه همان فشارهایی است که به خصوص در دو سال اخیر به تولیدکنندگان وارد کرده‌اند و مسئول مستقیم آنها هم دولت و وزارت جهاد کشاورزی است، ابراز می‌کند: دولت چرخه واردات و توزیع نهاده‌ها را به کسانی داده که با فساد به دنبال پر کردن جیب‌های خودشان هستند و این برای مرغدار مشکل ایجاد کرده است.

او می‌افزاید: امروز جهاد کشاورزی اعلام می‌کند که مشکل نهاده نداریم و در سامانه بازارگاه می‌توانید بروید و نهاده‌های مورد نیازتان را تأمین کنید و جالب اینکه بعد از از دست رفتن یک دوره تخم‌ریزی و بعد از ضرر مرغدار حالا می‌گویند که بروید نهاده‌های طیور بگیرید!

تشدید نظارت بر عرضه

علی‌الحساب باید این را پذیرفت که قیمت تخم مرغ در بازارها از جایی فراتر از استان سمنان نشأت می‌گیرد و درباره آن می‌توان باز هم صحبت کرد اما سوال اساسی اینجا است که در مقطع کوتاه مدت مسئولان در زمینه تنظیم بازار تخم مرغ چه کرده‌اند؟ رفتار دولتی‌ها در سال‌های اخیر نشان داده که عمدتاً در قبال چنین افزایش‌های یکباره قیمتی مسئولان استان سمنان سه سیاست همیشگی را در دستور کار قرار می‌دهند.

نخست اینکه طرح تشدید نظارت بر عرضه را می‌گذارند و در واقع با گران فروشی مبارزه می‌کنند که عمدتاً هم ناکام هستند زیرا مشکل مردم گرانی است نه گران فروشی، دوم اینکه عرضه را در بازار زیاد می‌کنند تا قیمت تنظیم شود و سوم بر تولید و چرخه توزیع نظارت خود را افزایش می‌دهند همانطور که محمود خان بی کی مسئول گشت مشترک اداره کل صمت استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن اشاره به افزایش قیمت تخم مرغ در ستاد تنظیم بازار استان سمنان بیان می‌کند: تشدید بازرسی واحدهای عرضه و توزیع از جمله اقدامات ما در داخل استان است همچنین بر اساس گزارش‌هایی که مصرف کنندگان به ما می‌دهند از جمله گران فروشی، کم فروشی، احتکار و تقلب و … نیز به تخلفات صنفی ورود می‌شود.

اما منتقدان و کارشناسان اقتصادی بر این عقیده هستند که نظارت‌ها در درون استان نهایتاً بتواند جلوی گران فروشی چند مغازه را بگیرد و تأثیری در گرانی محصول تخم مرغ نخواهد داشت و زیرا ریشه این گرانی‌ها در خیابان معلم شاهرود و سمنان نیست بلکه در جای دیگری ۳۰۰ کیلومتر آن سو تر و در مجموعه وزارت جهاد کشاورزی است.