به گزارش خبرنگار مهر، حمید ظهرابی، صبح سه‌شنبه، در نشست شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان یزد که با حضور رئیس سازمان برگزار شد به سابقه درخشان زیست‌محیطی یزدی‌ها اشاره کرد و گفت: در حالی که امروز جهان پس از سال‌ها توسعه، در قالب چارچوب جهانی تنوع زیستی به ضرورت بازگشت به زندگی همسو با طبیعت رسیده است، مردم یزد این الگو را هزاران سال تجربه کرده بودند.

وی افزود: اما اکنون استان به مرحله‌ای رسیده که درگیر مشکلاتی است که به‌راحتی می‌شد از آن‌ها اجتناب کرد.

معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور، محدودیت‌های ساختاری استان یزد را خطری جدی دانست و بیان کرد: یزد در پهنه بیابانی قرار گرفته و ظرفیت پذیرش زیست‌محیطی آن بسیار پایین است؛ به عبارت دیگر، امکان تزریق آلودگی جدید به این محیط شکننده وجود ندارد.

وی همچنین پدیده وارونگی دما و سکون هوا را که در مقاطعی از سال در محیط‌های بیابانی رخ می‌دهد، عامل تجمع آلاینده‌ها، به خصوص ذرات معلق، برشمرد.

ظهرابی با هشدار جدی درباره خطرات ذرات معلق (PM) تصریح کرد: دیگر نمی‌توان این ذرات را صرفاً گرد و خاک بی‌اثر دانست. در گذشته تصور بر درگیری تنها سیستم تنفسی بود، اما اکنون شواهد علمی نشان می‌دهند که این آلاینده‌ها حتی بر مغز انسان نیز تأثیر می‌گذارند. از این رو، مسئله آلودگی هوا در این مناطق نیازمند توجه ویژه برای آینده است.

معادن در قلب مناطق حفاظت‌شده

معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور در بخش دیگری از سخنان خود، به چالش فعالیت‌های معدنی در یزد پرداخت و خاطرنشان کرد: هم اکنون در ۹ منطقه تحت حفاظت استان، حدود ۳۰ معدن فعال در حال کار هستند که شامل برخی از بزرگ‌ترین معادن کشور نیز می‌شود.

وی تصریح کرد: سازمان حفاظت محیط زیست هیچ‌گاه مانع توسعه نبوده و در جاهایی که امکان همکاری و کمترین آسیب به تنوع زیستی وجود داشته، همراهی کرده است.

وی با اشاره به ممنوعیت قانونی معدن‌کاری در پارک‌های ملی که حدود یک درصد از سرزمین ایران را تشکیل می‌دهند، اظهار داشت: انتظار ما این است که در استان‌هایی نظیر یزد که تبعات توسعه ناپایدار را متحمل می‌شوند، همراهی بیشتری صورت گیرد. مخالفت محیط زیست با برخی فعالیت‌ها تنها به دلیل خطر آسیب غیرقابل جبران و مغایرت با اصول زیست‌محیطی و قانونی است.

خطر تخریب غیرقابل بازگشت کویر

ظهرابی در ادامه بر حساسیت بالای زیست‌بوم‌های بیابانی تاکید کرد و گفت: برخلاف تصور عمومی، بیابان‌ها از حساس‌ترین زیست‌بوم‌ها هستند، زیرا توان بازسازی آن‌ها بسیار پایین است.

وی گفت: اگر تخریب در بیابان‌ها رخ دهد، عملاً امکان احیای دوباره وجود ندارد. این در حالی است که در جنگل‌های شمال پس از قطع درختان نیز، امکان بازگشت پوشش گیاهی در گذر زمان وجود دارد، اما این فرصت در بیابان میسر نیست.

وی در پایان نسبت به گسترش برخی الگوهای بهره‌برداری هشدار داد و گفت: حرکت شتابان به سمت پرورش شتر در مناطق بیابانی، می‌تواند به مثابه آخرین ضربه به این اکوسیستم‌ها عمل کند. این روند باعث می‌شود پوشش‌های گیاهی باقی‌مانده که تاکنون مانع از شکل‌گیری کانون‌های گرد و غبار بوده‌اند، از بین بروند و بحران گرد و غبار کل کشور را تحت‌الشعاع قرار دهد.