به گزارش ایسنا، صبح‌های ایران همیشه با بوی نان گرم گره خورده است؛ بویی که میان شلوغی شهرها، هنوز نشانه‌ای از سادگی و زندگی روزمره مردم باقی است.صف‌های نانوایی، بوی نان تازه و نگاه مردم، حتی در شهرهای کوچک، گواه اهمیت نان در سفره ایرانی‌هاست و یادآور نقش حیاتی این محصول در معیشت و امنیت غذایی است.

آمار رسمی نشان می‌دهد دولت سالانه حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه برای تأمین گندم و آرد پرداخت می‌کند. مصرف میانگین نان به ازای هر فرد در ایران حدود ۳۲۰ گرم در روز است که این عدد میانگین کشوری محسوب می‌شود و ممکن است در مناطق مختلف و دهک‌های درآمدی متفاوت باشد.

این اعداد نشان می‌دهند یارانه نان، ستون اصلی امنیت غذایی کشور است، اما تحقق واقعی آن به کیفیت و توزیع وابسته است. با وجود این حمایت گسترده، کیفیت نان و عرضه مناسب هنوز دغدغه مردم است. مصرف‌کنندگان می‌گویند اگر یارانه به نان سالم و باکیفیت تبدیل شود، فشار معیشتی قابل مدیریت خواهد بود.

در مقابل، نانوایان که حلقه میانی زنجیره‌اند، از ناپایداری سهمیه، هزینه بالای تولید، افزایش قیمت مواد اولیه و ضعف نظارت گله دارند. این شرایط باعث شده فشار اقتصادی ملموس باشد و اعتماد عمومی به یارانه نان کاهش یابد.

به نظر می‌رسد مشکل یارانه نان نه سیاسی، بلکه فنی و ساختاری است. زمانی که زنجیره تأمین گندم تا سفره مردم با کمبود، واسطه‌ها، سهمیه‌ریزی مبهم و ضعف نظارت روبه‌رو باشد، حتی یارانه سنگین نیز به نان باکیفیت و عادلانه تبدیل نمی‌شود. این نشان می‌دهد اصلاح ساختار و نظارت، ضروری و کلیدی است.

در مصاحبه میدانی خبرنگار ایسنا از صفوف مردم در نانوایی‌ها، زیبا احمدی از شهرکرد می‌گوید: اگر یارانه واقعاً به نان باکیفیت برسد، حتی با افزایش هزینه‌های دیگر، خانواده ما فشار اقتصادی کمتری را تجربه خواهند کرد.

سعید کریمی، نانوای چالشتری می‌گوید: سهمیه‌های ناپایدار و هزینه‌های بالای تولید، کار ما را سخت کرده است و تنها با حمایت و نظارت می‌توان نان خوب به مردم رساند.
این روایت‌ها نشان می‌دهد که نان فراتر از کالای روزمره، نماد عدالت، امنیت غذایی و اعتماد ملی است. نان، بیش از غذای روزانه است؛ ستون سفره و اعتماد ملی. با اراده و شفافیت، آن بوی نان گرم صبح‌ها می‌تواند دوباره طعم اعتماد و آرامش به خانه‌های مردم بدهد. اصلاح ساختار و نظارت دقیق، کلید رسیدن به این هدف است.

وضعیت زنجیره گندم، آرد و نان

یزدان یگانگی، مدیرکل غله و خدمات بازرگانی چهارمحال و بختیاری، با تشریح آخرین وضعیت زنجیره گندم، آرد و نان در استان اعلام کرد: پایداری تأمین نان، وابسته به نظم داده‌ای، توزیع شفاف و کنترل مستمر مصرف است؛ موضوعی که طی یک‌سال اخیر در استان با شدت بیشتری دنبال شده است.

به گفته وی، چهارمحال و بختیاری با جمعیتی حدود یک میلیون نفر، سالانه بیش از ۱۲۰ هزار تن آرد یارانه‌ای مصرف می‌کند و سهم نان در سبد غذایی مردم استان حدود ۴۲ درصد ارزش کالری روزانه را تشکیل می‌دهد.

یگانگی گفت: این حجم مصرف نشان می‌دهد که کوچک‌ترین اختلال در سهمیه‌ها، کیفیت یا توزیع آرد می‌تواند تأثیر مستقیم بر معیشت مردم داشته باشد.

سامانه هوشمند، محور کنترل مصرف آرد

یگانگی با اشاره به اجرای سامانه‌های هوشمند در نانوایی‌ها بیان کرد: در استان اکنون بیش از ۹۸ درصد نانوایی‌ها به سامانه هوشمند مجهز هستند و این پوشش بالا باعث شده مصرف آرد و عملکرد نانوایان به‌صورت روزانه پایش شود.

وی بیان کرد: بر اساس داده‌های سامانه، طی ۹ ماهه امسال مصرف نامتعارف آرد در حدود ۱۲ درصد از واحدها شناسایی و اصلاح شده که این اقدام به جلوگیری از هدررفت سهمیه‌ها کمک قابل توجهی کرده است.

به گفته وی، ساماندهی سهمیه‌ها باعث شده بیش از ۳ هزار تن آرد مازاد مصرف سال‌های گذشته دوباره به چرخه توزیع استاندارد بازگردد.

کیفیت آرد؛ چالشی که نیاز به سرمایه‌گذاری دارد

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان در ادامه افزود: در سال جاری عملکرد نانوایی‌ها بر اساس شاخص‌هایی مانند رعایت ساعت پخت، میزان رضایت مردمی، کیفیت نان و انطباق مصرف آرد ارزیابی شده است. بر اساس این ارزیابی، حدود ۲۴ درصد نانوایی‌ها در رده عملکرد بسیار خوب قرار گرفته‌اند و این واحدها در مرحله بعد مشمول افزایش سهمیه یا اولویت دریافت تسهیلات نوسازی خواهند شد.

وی تأکید کرد: حمایت هدفمند از نانوایی‌های باکیفیت، بهترین راه برای ایجاد رقابت مثبت و افزایش سطح تولید نان استاندارد در استان است.

یگانگی گفت: در استان ما سالانه حدود ۵۵ هزار تن گندم داخلی جذب می‌شود اما نیاز استان بیش از این مقدار است و بخش باقی‌مانده از استان‌های دیگر تأمین می‌شود. اختلاف کیفیت گندم‌ها، گاهی روی کیفیت آرد و در نهایت نان تأثیر می‌گذارد.

وی از طرحی خبر داد که براساس آن ۳ آسیاب استان ملزم به ارتقای بخشی از خطوط تولید و بهبود الک‌ها و کنترل گلوتن شده‌اند تا استاندارد آرد یارانه‌ای به سطح یکسان‌تری برسد.

کاهش خطا در سهمیه‌ریزی و جلوگیری از خروج آرد

یگانگی با اشاره به روند اصلاح سهمیه‌ها اعلام کرد: در گذشته بخشی از سهمیه‌ها براساس الگوی مصرف قدیمی تعیین شده بود. در یک بازنگری گسترده، سهمیه ۳۴۰ واحد نانوایی در استان بر اساس داده‌های واقعی به‌روزرسانی شده و همین اصلاح منجر به کاهش حدود ۹ درصدی انحراف در مصرف آرد شده است.

وی اضافه کرد: با این اصلاحات، امکان خروج آرد از شبکه رسمی تقریباً به حداقل رسیده و موارد معدودی که گزارش شده بود به سرعت رسیدگی شده است.

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی چهارمحال و بختیاری با تأکید بر تحقق عدالت غذایی توضیح داد: یارانه نان زمانی معنا پیدا می‌کند که مردم نان باکیفیت دریافت کنند. تلاش ما این است که نقش یارانه از یک عدد روی کاغذ، به یک محصول باکیفیت روی سفره مردم تبدیل شود.

وی معتقد است که با تکمیل سامانه هوشمند، بازنگری سهمیه‌ها، ارتقای خطوط تولید آسیاب‌ها و اصلاح نظارت‌ها، استان در سال آینده شاهد افزایش محسوس کیفیت نان و ثبات بیشتر عرضه خواهد بود.

یگانگی در خصوص موضوع کیفیت گفت: کیفیت آرد تابع کیفیت گندم، نگهداری در سیلو و نحوه آسیاب است.

نانوایی‌های منظم مشمول حمایت بیشتری می‌شوند

لیلا هاشمی، کارشناس تغذیه اظهار کرد: نان یکی از منابع اصلی کالری و پروتئین است و مصرف نان بی‌کیفیت می‌تواند مشکلات گوارشی، سوء‌تغذیه خفیف و کاهش دریافت ویتامین‌ها و فیبر ایجاد کند. ارتقای کیفیت نان یک ضرورت تغذیه‌ای و سلامت عمومی است.

وی خاطرنشان کرد: نان، فراتر از یک کالای روزمره، نماد عدالت، امنیت غذایی و اعتماد ملی است. اگر یارانه نان به شکل واقعی و با نظارت دقیق به سفره مردم برسد، فشار اقتصادی بر خانواده‌ها کاهش یافته و اعتماد عمومی بازسازی خواهد شد.

تجربه جهانی نشان می‌دهد شفاف‌سازی زنجیره تولید، پایش لحظه‌ای و حمایت هدفمند از تولیدکنندگان باکیفیت، مسیر رسیدن به عدالت غذایی و نان استاندارد است. اصلاح سهمیه‌ها، ارتقای خطوط تولید، سامانه هوشمند و اطلاع‌رسانی شفاف، کلید بازگشت بوی نان گرم صبح‌ها به خانه‌های مردم و بازسازی اعتماد ملی است.

انتهای پیام