سهیل رضایی در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر اینکه به طور کلی بازی، مفهومی گسترده را در بر می‌گیرد اظهار کرد: بازی می‌تواند در اشکال گوناگون حضوری یا مجازی با تعداد افراد مختلف صورت گیرد. تاثیر بازی‌های مسئله‌محور متفاوت از تاثیر بازی‌هایی است که در آن تعامل انجام می‌شود. همچنین بازی‌هایی که در آن‌ها فعالیت بدنی انجام می‌شود و اندام‌های بدن را فعال می‌کنند، تاثیر متفاوتی بر سلامت روان و جسم کودک می‌گذارد.

وی در خصوص تاثیر و نقش بازی بر سلامت روان کودکان ادامه داد: بازی برای کودک به منزله زندگی حقیقی است. شاید از نظر بزرگسالان، بازی کودکان، کاری غیرحقیقی و تخیلی باشد؛ اما در واقع برای خود کودک کاری کاملا واقعی و حقیقی است. در این بازی‌ها توان برقراری ارتباط، قدرت حل‌مسئله و پرورش ذهنی در کودکان رشد می‌یابد.

این روانشناس با بیان اینکه از نگاه روانشناسی، بازی یک نیاز اساسی برای کودک محسوب می‌شود، گفت: با انجام بازی، رشد کودک توسعه یافته، ارتباط وی گسترش می‌یابد و با جهان پیرامونش تعامل برقرار می‌کند. در صورتی که کودک از بازی کردن محروم شود، موجب می‌شود این تصور در وی شکل بگیرد که دنیا جای جذاب و دوست‌داشتنی‌ای نیست که پیامدهای ناگواری در پی خواهد داشت.

رضایی افزود: کودک با کمک بازی، دنیا را به صورت دوست‌داشتنی تجربه می‌کند. زیرا خطری او را تهدید نمی‌کند و فضای شاد و مفرحی دارد. در واقع از طریق بازی، تجربه زیستی انسان شروع می‌شود. در صورتی که در کودکی این تجربه به خوبی به یادگار بماند، باعث می‌شود این جریان زندگی لذت‌بخش، تا پایان زندگی با او همراه بماند.

تجربه پذیرفته شدن توسط جمع با شرکت در بازی‌ها

وی با اشاره به اینکه بازی‌های فردی اثرات متفاوتی با بازی‌های جمعی دارند مطرح کرد: زمانی که کودک در بازی‌های جمعی شرکت می‌کند، پذیرفته شدن یا طرد شدن توسط جمع را تجربه می‌کند. این تجربه باعث آمادگی بیشتر برای زیستن در جامعه واقعی‌ یا همان آینده می‌شود. در واقع بازی، نوعی تمرین برای حضور در اجتماع و جامعه است.

این روانشناس در خصوص نقش بازی در تقویت خلاقیت و حل‌مسئله در کودکان خاطرنشان کرد: طبیعتا بخشی از رشد صفحات مغزی کودک وابسته به نوع و تعداد مسئله‌هایی است که کودک با آن‌ها مواجه می‌شود. اگر حل مسئله‌هایی که کودک با آن‌ها مواجه است در توان وی باشد، باعث کمک به رشد صفحات مغزی، خودباوری و تقویت توان حل‌مسئله کودک می‌شود.

رضایی اضافه کرد: در حل مسئله نباید روش و پاسخ را به کودک نشان داد، چراکه با انجام این کار، حس نوآوری از کودک سلب می‌شود. همچنین در آموزش حل مسئله به کودک نباید از تقلید کمک گرفت. زیرا لازمه بروز خلاقیت، حفظ فردیت کودک است. اما متاسفانه در چند نسل گذشته نظام فکری پرورش کودکان، به جای خلاق‌پرور، پیروپرور بوده‌ است.

وی تصریح کرد: استرس و اضطراب زمانی رخ می‌دهد که کودک فکر کند دنیا مکانی سرشار از مسئله‌هایی است که حل آن‌ها از توان وی خارج است. هر زمان که حس کافی بودن در کودک افزایش پیدا کند، استرس و اضطراب او کاهش می‌یابد. بنابراین بهتر است مسئله‌های زندگی در قالب بازی به کودکان آموزش داده شود تا در آینده اضطراب حل مسئله در آنها کاهش یابد.

نمی‌توان تمام بازی‌ها را با هم مقایسه کرد

این روانشناس درباره تاثیر بازی‌های دیجیتال بر سلامت روان کودکان بیان کرد: برای ارزیابی این مسئله باید مؤلفه‌هایی مانند حجم بازی کردن، نوع بازی و تعاملی یا شخصی بودن آن را در نظر گرفت. بازی‌های ویدئویی که در آن کودک با تعامل در دیگران قرار بگیرد و مسئله را به طور مشترک حل کند، می‌تواند استراتژی ذهنی را پرورش دهد و مفید واقع شود.

رضایی با تاکید بر اینکه حس شادی و رضایت در دیدگاه انسان نسبت به زندگی تاثیرگذار است و وجود این حس در انسان می‌تواند موجب سازندگی شود، یادآور شد: بازی‌های آسیب‌زا بازی‌هایی هستند که تفکر کودک را به سمتی سوق می‌دهند که دنیا جای جذابی برای زندگی نیست. بازی‌های سالم نیز بازی‌هایی هستند که باعث می‌شوند کودک حس بهتری نسبت به زندگی و رفتار سازنده‌تری با جامعه داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه زمانی که بازی تحت نظر متخصص مربوط به آن انجام شود، متخصص، تعامل کودک با اشیا، مسئله و افراد را مورد بررسی دقیق قرار داده و مشکلات رفتاری و هیجانی کودک را شناسایی می‌کند ادامه داد: بازی کردن والدین با کودکان به معنای ارزش دادن به دنیای آن‌ها است. زمانی که والدین با کودک خود بازی می‌کنند، کودک حس احترام، عزت‌نفس و ارزشمند بودن به دست می‌آورد که در روحیات وی بسیار اثرگذار است.

این روانشناس افزود: والدین هنگام بازی با کودکان، باید وارد دنیای کودکانه آن‌ها شوند و در اختیار بازی آنان قرار بگیرند؛ دقیقا مانند یک ستاره سینما در مقابل کارگردان. در واقع این کودک است که هنگام بازی باید تصمیم‌گیرنده باشد که بازی مطابق میل‌ش پیش می‌رود یا خیر.

یکی از وظایف شهرداری، ایجاد فضای بازی برای کودکان

رضایی در ادامه با تاکید بر تاثیر منفی کمبود فضای شهری برای بازی بر سلامت روان کودکان بیان کرد: در مدیریت شهری یکی از وظایف شهرداری، ایجاد فضای بازی برای کودکان است. این فضای بازی در آینده هر شهر تأثیرگذار خواهد بود. از جمله این اثرگذاری‌ها می‌توان به کاهش خشونت، ارتقاء سطح سلامت، افزایش شبکه‌های ارتباطی و تعلق خاطر به شهر و کشور اشاره کرد.

وی با بیان توصیه‌هایی به والدین درمورد بازی با فرزندان‌شان خاطرنشان کرد: بازی، جدی‌ترین مسئله و دغدغه کودک است و هر میزان که برای انجام لذت‌بخش آن با وی همراهی شود، می‌توان آینده بهتری برای او ساخت.

انتهای پیام