علیرضا توکلی در مراسم روز جهانی خاک که در تبریز برگزار شد، با اشاره به تکالیف قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه ماده ۳۳، اظهار کرد: بر اساس این قانون، برنامه تولید بهینه الگوی کشت باید در قالب یک برنامه پنج ساله و متناسب با شرایط اقلیمی، منابع آب و خاک، مزیت‌های نسبی و شرایط اقتصادی هر حوضه آبخیز و دشت تدوین شود و تمامی حمایت‌های قیمتی و غیرقیمتی دولت نیز باید بر مبنای این برنامه اعمال شود.

وی افزود: حمایت از کشاورزان صرفاً در صورت رعایت الگوی کشت مصوب امکان‌پذیر است و ارائه هرگونه خدمات یا حمایت خارج از این چارچوب، طبق قانون به منزله تصرف غیرقانونی در اموال عمومی تلقی می‌شود.

مسئول دبیرخانه الگوی کشت کشور با اشاره به بازخوردهای دریافتی از استان‌ها گفت: بر اساس این بازخوردها، برنامه‌ها و اولویت‌های الگوی کشت به‌روزرسانی شده و تلاش داریم اسناد مربوط به گلخانه‌ها و گیاهان دارویی را نیز در سال جاری نهایی کنیم.

توکلی کاهش شدید دسترسی به منابع آب را یکی از چالش‌های اساسی بخش کشاورزی دانست و تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود با کاهش منابع آب در افق ۱۴۱۱ ایم میزان به حدود ۵۱ میلیارد مترمکعب برسد، اما این وضعیت عملاً در سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ محقق شده، در حالی که تکالیف کشور در حوزه تأمین غذا کاهش نیافته است و این شرایط، مسئولیت ما در قبال امنیت غذایی را سختتر می‌کند.

توکلی با تأکید بر لزوم همکاری همه دستگاه‌ها و نهادها برای موفقیت الگوی کشت، اظهار کرد: اجرای موفق این برنامه نیازمند حمایت فرادستگاهی است و بدون ساماندهی وضعیت چاه‌های کشاورزی کشور، تحقق اهداف الگوی کشت امکان‌پذیر نخواهد بود.

وی با استناد به آمار شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: از مجموع ۹۳۲ هزار و ۴۳۹ حلقه چاه کشاورزی کشور، بیش از ۵۳۵ هزار حلقه فاقد پروانه بهره‌برداری هستند و حدود ۱۰۰ هزار حلقه نیز غیرفعال‌اند که برداشت آن‌ها معادل ۸.۳ میلیارد مترمکعب از مجموع ۳۶ میلیارد مترمکعب برداشت بخش کشاورزی از منابع آب زیرزمینی است. این وضعیت، فرونشست زمین را به تهدیدی جدی برای امنیت زیستی کشور تبدیل کرده است.

مسئول دبیرخانه الگوی کشت کشور، کاهش مصرف آب، حفظ و ارتقای تولید، افزایش بهره‌وری، جایگزینی کشت گیاهان راهبردی و دارویی، توسعه گلخانه‌های مبتنی بر بازار هدف، جلوگیری از توسعه غیرهدفمند دام و طیور و تمرکز بر جهش تولید در دیمزارها را از مهم‌ترین رویکردهای برنامه الگوی تولید ملی برشمرد.

توکلی از تحقق ۸۲ درصدی الگوی کشت در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ و افزایش آن به ۸۵ درصد در سال بعد خبر داد و گفت: این روند به‌صورت مستمر در حال رصد و پایش است.

وی با تشریح برنامه‌های سال ۱۴۰۴، از به‌روزرسانی برنامه الگوی کشت محصولات زراعی، نهایی شدن الگوی کشت باغبانی، گیاهان دارویی، گلخانه‌ها، تولیدات شیلاتی و زراعت چوب، آغاز تدوین الگوی تولیدات دام و طیور، انتشار گزارش‌های نظارتی و عملیاتی شدن سامانه مدیریت و تصمیم‌یار الگوی کشت در سطح کشور خبر داد.

توکلی همچنین به آثار تغییرات اقلیمی در استان آذربایجان شرقی اشاره کرد و گفت: کاهش بارش، افزایش دما، کاهش رطوبت نسبی، تغییر الگوی بارش از برف به باران، افزایش تبخیر، اختلال در نیاز سرمایی گیاهان و افزایش تنش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی از پیامدهای جدی این تغییرات است.

وی در پایان با ارائه پیشنهادهایی برای استان، توسعه مدل تلفیقی آبیاری هوشمند و مدیریت برتر مزرعه‌ای را ضروری دانست و افزود: با توجه به اینکه حدود ۷۰ درصد بارش کشور تبخیر می‌شود، می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب دست‌کم ۱۰ تا ۱۵ درصد آب سبز را مهار و به منابع آب زیرزمینی اضافه کرد تا بخشی از خلأ عملکرد تولیدات کشاورزی جبران شود.

اجرای الگوی کشت ملی با توجه به بحران آب و خشکسالی در آذربایجان شرقی

معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی نیز در ادامه بر اهمیت همکاری تمامی دستگاه‌ها برای اجرای موفق الگوی کشت ملی و مدیریت بحران آب در کشور تاکید کرد.

مجید آنجفی گفت: امسال با بحران کمبود آب مواجه هستیم و باید با همکاری تمامی دستگاه‌ها و نهادها خود را سریعاً با شرایط موجود وفق دهیم. وضعیت بحرانی اقلیمی و خشکسالی‌های اخیر، به ویژه کمبود آب، چالش‌های بزرگی را برای کشاورزی کشور به وجود آورده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز گفت: اصلاح الگوی کشت یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی ملی و همگانی است.

شهرام شفیعی با اشاره به وضعیت منابع آب و خاک استان گفت: آذربایجان شرقی دارای یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی است که ۷۵ درصد آن دیم و ۲۵ درصد آبی و نیمه‌آبی است.

وی با بیان اینکه سال گذشته، در فصل زمستان با کاهش ۷۰ درصدی بارندگی و در پاییز با کاهش ۳۰ درصدی مواجه بوده‌ایم، افزود: کاهش بارندگی‌ها موجب افت ذخایر سدها شده و حتی امکان تأمین آب کشاورزی از سدها نیز فراهم نشد. افزایش دمای سال گذشته نیز بر تشدید این شرایط اثرگذار بوده است.

شفیعی ادامه داد: با وجود تمام این محدودیت‌ها، کشاورزان زحمتکش استان با بهره‌گیری از یافته‌های مراکز تحقیقاتی، شرکت‌های دانش‌بنیان، فناوری‌های نوین و مدیریت تشکل‌ها و بانک‌های خدمات‌رسان، موفق شدند حدود ۴ میلیون تن تولیدات گیاهی داشته باشند. کل تولیدات کشاورزی استان نیز ۵.۲ میلیون تن را شامل می‌شود.

وی به محدودیت‌های منابع آبی در برنامه هفتم توسعه اشاره کرد و گفت: طبق این برنامه، طی پنج سال باید ۱۵ میلیارد مترمکعب صرفه‌جویی در مصرف آب انجام شود.

وی ادامه داد: برداشت از منابع آب زیرزمینی با محدودیت‌های جدی روبه‌رو است. این شرایط، همراه با مشکلاتی نظیر شوری خاک، فرسایش، آلودگی به پساب و محدودیت منابع مالی و اعتباری، لزوم حفاظت از آب و خاک را بیش از پیش نمایان می‌کند.

وی تأکید کرد: وزارت جهاد کشاورزی با عزم جدی و با همراهی مدیران استانی و شهرستانی، نیازمند تصمیمات علمی، فنی، مسئولانه و آینده‌نگر است. ادامه روش‌های گذشته پاسخگوی نیاز کشور نیست و اصلاح الگوی کشت یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی ملی و همگانی است.

شفیعی خاطرنشان کرد: اجرای الگوی کشت نیازمند همکاری و همیاری کشاورزان، مدیران استانی و شهرستانی است و هدف آن حفظ منابع پایه و دستیابی به تولید پایدار محصولات کشاورزی است.

به گزارش ایسنا، به نقل از روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی استان، در روز چهارشنبه ۲۶ ، وی استفاده از روش‌های نوین آبیاری، بهره‌برداری بهینه از آب، توسعه گلخانه‌ها، جایگزینی و اصلاح باغات را از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی برشمرد و افزود: الگوی کشت آماده اجراست و تحقق آن نیازمند همکاری فرمانداران، بخشداران، ائمه جمعه، دهیاران، کشاورزان و مروجان کشاورزی است که امیدواریم با این هم‌افزایی، اجرای موفق این طرح ملی محقق شود.

انتهای پیام