صدیقه صفرزاده در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به شعار روز جهانی خاک ۲۰۲۵ با عنوان «خاک‌های سالم برای شهرهای سالم» اظهار کرد: خاک زیربنای سلامت شهرها و شهروندان است و به عنوان یک زیرساخت زنده و پنهان شهری، کیفیت زندگی و محیط شهری را به طور مستقیم و غیرمستقیم تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی افزود: خاک سالم چرخه آب را تنظیم کرده، نفوذپذیری باران را افزایش می‌دهد و جریان‌های سطحی و سیلاب‌های ناگهانی را کاهش می‌دهد و در نتیجه به تغذیه آبخوان‌ها و پایداری فضای سبز شهری کمک می‌کند.

خاک سالم، تصفیه‌کننده طبیعی و عامل سلامت محیط زیست

صفرزاده تصریح کرد: خاک سالم می‌تواند به عنوان یک تصفیه‌کننده طبیعی عمل کند و آلاینده‌هایی مانند فلزات سنگین، میکروپلاستیک‌ها و میروکربن‌ها را جذب و تثبیت کند، اما ساخت و سازهای گسترده و آلودگی‌های شهری باعث کاهش ظرفیت طبیعی خاک شده و سلامت آب‌های زیرزمینی و محیط زیست را تهدید می‌کند.

وی بیان کرد: آلودگی خاک از طریق فعالیت‌های صنعتی، ساخت ساختمان‌ها و ایجاد زیرساخت‌های شهری رخ می‌دهد و موجب فرسایش، کاهش نفوذپذیری و اختلال در چرخه‌های هیدرولوژیکی می‌شود.

چالش‌های خاک شهری و پیامدهای آن

عضو هیات علمی دانشگاه شیراز چالش‌های اصلی خاک‌های شهری را شامل فشردگی، آلودگی شیمیایی، کاهش ماده آلی، جمع‌آوری بی‌رویه برگ‌ها و اختلال در فلور طبیعی خاک دانست و گفت: این عوامل ظرفیت تثبیت آلاینده‌ها را کاهش داده و سلامت محیط زیست و شهروندان را تهدید می‌کنند. 

وی ادامه داد: خاک ناسالم می‌تواند موجب نشست زمین، افزایش هزینه‌های مدیریت سیلاب، کاهش نیازهای آبیاری و کاهش طول عمر درختان شهری شود و مدیریت شهری و پایداری شهرها را تحت تأثیر قرار دهد.

راهکارهای علمی و عملی برای حفاظت از خاک

صفرزاده به راهکارهای حفظ و ارتقای سلامت خاک شهری اشاره کرد و گفت: مدیریت درست فضای سبز، افزودن کمپوست و تثبیت‌کننده‌های زیستی، کاهش تبخیر با پوشش مالچ، پرهیز از برداشت بیش از حد برگ‌ها و مواد آلی، اصلاح خاک‌های فشرده و پایش منظم خاک از جمله اقداماتی است که می‌تواند ظرفیت خاک برای جذب آلاینده‌ها را افزایش دهد و سلامت شهری را تضمین کند.

وی تأکید کرد: بهره‌گیری از تحقیقات دانشگاهی در مقیاس عملیاتی مانند گیاه‌پالایی، تثبیت زیستی و تثبیت شیمیایی می‌تواند ظرفیت خاک را افزایش دهد، اما برای اجرای این طرح‌ها در مقیاس شهری نیاز به بودجه و حمایت نهادها دارد.

آموزش شهروندان و مشارکت جامعه در حفاظت از خاک

عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با تأکید بر نقش آموزش و مشارکت شهروندان اظهار کرد: آموزش کودکان، دانشجویان و خانواده‌ها برای حفاظت از خاک می‌تواند فرهنگ حفاظت از محیط زیست و پایداری شهری را تقویت کند. سلامت شهری تنها به زیرساخت‌ها و خدمات وابسته نیست و از زیر پای ما آغاز می‌شود.

وی تصریح کرد: فرزندان باید یاد بگیرند که نحوه حفاظت از خاک را به خواهر، برادر، والدین و نسل‌های بعدی منتقل کنند تا سرمایه زیست محیطی شهر حفظ شود.

سرمایه‌گذاری در سلامت خاک، سرمایه‌گذاری در آینده شهرها

صفرزاده در پایان سخنان خود تأکید کرد: سرمایه‌گذاری در سلامت خاک برابر با سرمایه‌گذاری در آینده شهرها و نسل‌های بعدی است. حفظ خاک سالم موجب افزایش کیفیت زیست محیطی، تضمین سلامت انسان‌ها، کاهش هزینه‌های شهری و پایداری فضای سبز می‌شود و اگر این مسیر ادامه نیابد، شهر سالم و پایدار نخواهیم داشت.

انتهای پیام