دولت‌های اروپایی نگران کاهش جمعیت، اغلب بر سیاست‌هایی برای تشویق افراد به داشتن فرزندان بیشتر تمرکز می‌کنند، با این حال، نتایج پژوهش جدید نشان می‌دهد که این راهکار رایج، اغلب کمتر موثر بوده و از نظر اخلاقی مشکل‌سازتر از جایگزین ساده‌تر و فوری سرمایه‌گذاری در مقیاس بزرگ در بهداشت عمومی برای کاهش مرگ‌ومیر قابل پیشگیری است.

گروه پژوهشی بین‌المللی از جمعیت‌شناسان ازجمله سرگئی شربوف، محقق برجسته و بازنشسته موسسه بین‌المللی تحلیل سیستم‌های کاربردی (IIASA)،  روند جمعیت ۸۰ کشور با نرخ باروری پایین را تجزیه‌وتحلیل کرد.

محققان ۲۸ کشور عمدتا در اروپای شرقی و جنوب شرقی را شناسایی کردند که در آنها کاهش چشمگیر مرگ‌ومیر، به ویژه مرگ‌ومیر زودرس، رشد کاهش جمعیت را موثرتر از افزایش نرخ زاد و ولد، کند می‌کند.

۱۰ کشور برتر که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰، بیشترین کاهش نسبی جمعیت را تجربه کنند، همگی در اروپا و کشورهایی مانند بلغارستان، اوکراین، لتونی و روسیه هستند که بیشترین پتانسیل را برای تاثیرگذاری نشان می‌دهند.

برای اولین بار، محققان دو استراتژی بلندپروازانه جمعیتی را با هم مقایسه کردند که شامل موارد زیر است:

• باروری جایگزینی فوری: با فرض اینکه نرخ زاد و ولد یک کشور بلافاصله به ۲.۱ فرزند به ازای هر زن جهش کند که هدف بسیاری از سیاست‌های طرفدار زاد و ولد است.

• سطح مرگ‌ومیر ژاپن: با فرض اینکه سیستم‌های بهداشتی یک کشور فورا بهبود یابند تا با نرخ مرگ‌ومیر پایین ژاپن که در جهان پیشرو است، مطابقت داشته باشند.

سایت مدیکال اکسپرس گزارش کرد، نتایج این پژوهش تفاوت چشمگیری را نشان داد. یافته‌ها برای ۱۳ کشور اروپایی که با کاهش جمعیت پیش‌بینی‌شده ۵ درصد یا بیشتر تا سال ۲۰۵۰ روبرو هستند، شامل این موارد است:

• پیش‌بینی می‌شود که کل جمعیت این کشورها در حال حاضر بدون مداخله تا سال ۲۰۵۰، ۳۳.۸ میلیون نفر کاهش یابد.

• اگر آنها به جهش باروری جایگزینی دست یابند، کاهش جمعیت کند شود و کل کاهش به ۱۴.۱ میلیون نفر کاهش یابد.

• نکته مهم این است که اگر آنها نرخ مرگ‌ومیر خود را تا سطح ژاپن کاهش دهند، کل کاهش جمعیت فقط به ۱.۷ میلیون نفر کاهش می‌یابد.

استوارت گیتل-باستن، یکی از پژوهشگران این پژوهش از دانشگاه علوم و فناوری هنگ کنگ می‌گوید: در کشورهایی که بیشترین آسیب را از کاهش جمعیت دیده‌اند که عمدتا در اروپای شرقی و جنوب شرقی هستند، دستیابی به سطح مرگ‌ومیر ژاپن، کاهش پیش‌بینی‌شده جمعیت را از ۳۳.۸ میلیون نفر به ۱.۷ میلیون نفر کاهش می‌دهد. این میزان بسیار بیشتر از مزایای پیش‌بینی شده از تلاش برای افزایش زاد و ولد محسوب می‌شود و اثبات تجربی خواهد بود که نجات جان افرادی که در حال حاضر هستند، قدرتمندترین ابزار جمعیتی موجود است.

پژوهشگران استدلال کردند که تمرکز بر کاهش مرگ‌ومیر، مزایای متعددی نسبت به سیاست‌های طرفدار زاد و ولد دارد که اغلب در دستیابی به افزایش باروری بلندمدت شکست می‌خورند و گاهی اوقات می‌توانند با محدود کردن دسترسی به خدمات بهداشت جنسی و باروری، حقوق باروری را نقض کنند.

آنان توصیه کردند که سیاست‌گذاران تمرکز خود را به تقویت سیستم‌های بهداشتی، بهبود پیشگیری از بیماری‌ها و اجرای مداخلات بهداشت عمومی تغییر دهند به ویژه در کشورهایی که مرگ‌ومیر بالای مردان ناشی از مسائلی مانند سومصرف الکل و رژیم غذایی نامناسب است.

پژوهشگران نتیجه گرفتند که کاهش مرگ‌ومیر قابل پیشگیری و درمان باید ستون اصلی هر استراتژی جمعیتی باشد و پاسخی موثرتر، فوری‌تر و همسو با حقوق بشر به نگرانی‌های مربوط به کاهش جمعیت ارائه دهد.

شربو می‌گوید: دولت‌ها در حال حاضر سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در آموزش و سلامت شهروندان انجام داده‌اند. وقتی افراد به دلیل بیماری‌های قابل پیشگیری زودرس از بین می‌روند، آن سرمایه‌گذاری اجتماعی از دست خواهد رفت. نجات این جان‌ها به معنای به حداکثر رساندن بازده سرمایه‌گذاری در جمعیت موجود است و به آنان اجازه می‌دهد تا برای مدت طولانی‌تری به اقتصاد و جامعه کمک کنند.

ویراپورن پوتیسیری، پژوهشگر دیگر این پژوهش از کالج مطالعات جمعیتی دانشگاه چولالونگکورن، بانکوک، تایلند اظهار کرد: در حالی که پژوهش ما به‌طور خاص بر اروپا متمرکز بود، ضرورت سرمایه‌گذاری در زندگی و سلامت انسان درس جهانی برای همه ملت‌هایی است که با آینده‌ای از تغییرات جمعیتی روبرو هستند.

انتهای پیام