خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب، زهرا اسکندری: کتاب «کنج حرم» نوشته رسول ملاحسنی و منتشرشده از سوی انتشارات شهید کاظمی، روایت زندگی شهید مدافع حرم «مهدی ایمانی» است؛ شهیدی که سال‌ها به‌عنوان خادم رسمی حرم حضرت فاطمه معصومه(سلام‌الله‌علیها) فعالیت می‌کرد و مسیر زندگی‌اش از خدمت در حرم قم تا حضور در جبهه دفاع از حرم حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) در سوریه امتداد یافت. این کتاب، با تکیه بر خاطرات همسر شهید، تلاش دارد ابعاد مختلف زندگی فردی، خانوادگی و معنوی او را در قالب روایتی پیوسته و جزئی‌نگر بازگو کند.

«کنج حرم» با شروعی متفاوت در روستای سیدمیران از توابع گرگان آغاز می‌شود؛ نقطه‌ای که نویسنده آن را به‌عنوان نخستین ایستگاه روایت برمی‌گزیند و از همان ابتدا مخاطب را وارد فضایی شخصی و ملموس می‌کند. روایت به‌تدریج پیش می‌رود و با تمرکز بر زندگی مشترک شهید ایمانی و همسرش، لایه‌های مختلف شخصیت او را آشکار می‌سازد. در این مسیر، کتاب از یک روایت خطی صرف فاصله می‌گیرد و با بازگشت به خاطرات، گفت‌وگوها و جزئیات روزمره، تصویری نزدیک از زندگی یک خادم حرم ارائه می‌دهد.

راوی اصلی کتاب، همسر شهید است و همین زاویه‌دید باعث شده روایت‌ها رنگ و بویی خانوادگی و عاطفی داشته باشند، بی‌آنکه از فضای مستند فاصله بگیرند. در هر بخش از کتاب، مخاطب با جلوه‌ای تازه از زندگی شهید مواجه می‌شود؛ از دغدغه‌های معنوی و فرهنگی گرفته تا نگاه او به خانواده، ازدواج و مسئولیت‌های اجتماعی. کتاب نشان می‌دهد که مفهوم «خدمت» برای شهید ایمانی، محدود به محل کار یا عنوان شغلی نبوده و در تمام ابعاد زندگی‌اش جریان داشته است.

یکی از بخش‌های پررنگ کتاب، روایت نحوه آشنایی و ازدواج شهید ایمانی است. او علاقه‌مند بود همسرش از سادات حسینی باشد و این انتخاب را نه‌تنها یک علاقه شخصی، بلکه یک مسئولیت می‌دانست. تأکید او بر احترام ویژه به همسر، استفاده از عنوان «سادات» در خطاب‌کردن، و حتی پیگیری رسمی برای درج عنوان «سید» در شناسنامه اعضای خانواده، بخش مهمی از خاطرات کتاب را تشکیل می‌دهد. در این روایت‌ها، نگاه شهید به انتساب خانوادگی با اهل‌بیت(ع) به‌عنوان یک «افتخار» و در عین حال یک «تعهد اخلاقی» ترسیم می‌شود.

کتاب به سفرهای زیارتی شهید ایمانی، به‌ویژه سفرهای طولانی او به کربلا و نجف، توجه ویژه‌ای دارد. نخستین سفر زیارتی او که هم‌زمان با ماه رمضان و شب‌های قدر انجام شده و حدود چهل روز به طول انجامیده، از جمله خاطراتی است که در گفت‌وگوهای ابتدایی میان شهید و همسرش مطرح می‌شود. روایت خلوت‌بودن حرم امام حسین(ع) در آن ایام و انجام اعمال شب‌های احیا در کنار ضریح، از جمله بخش‌هایی است که فضای معنوی زندگی شهید را برای مخاطب ترسیم می‌کند.

در بخش‌های مختلف کتاب، به نظم خاص شهید ایمانی در عین سادگی زندگی‌اش اشاره می‌شود. توصیف اتاق شخصی او، با ترکیبی از کتاب‌ها، عکس‌ها، وسایل ساده و یادگاری‌های مذهبی، نمونه‌ای از همین نگاه است. در میان این وسایل، عکس عموی شهیدش، «محمد ایمانی»، که در عملیات والفجر ۸ به شهادت رسیده، جایگاه ویژه‌ای دارد. روایت زندگی و شهادت عموی شهید، از زبان خود مهدی ایمانی، بخشی از کتاب را به خود اختصاص داده و پیوند میان نسل‌های مختلف خانواده در مسیر جهاد را نشان می‌دهد.

کتاب «کنج حرم» به جزئیات اعتقادی و عاطفی زندگی شهید نیز می‌پردازد. نگهداری یک لیوان یک‌بارمصرف به‌عنوان یادگاری از مجلس روضه‌ای که حاج منصور ارضی در آن حضور داشته، نمونه‌ای از این روایت‌هاست؛ جزئیاتی که میزان ارادت شهید به مجالس اهل‌بیت(ع) و روضه‌خوانی را نشان می‌دهد.

شهید ایمانی در دوران عقد و زندگی مشترک، فردی احساسی معرفی می‌شود که در بیان علاقه و توجه به همسرش، تعارف نداشت. از انتخاب کارت عروسی ساده با نام حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) گرفته تا پیشنهاد برگزاری هیئت خانگی هفتگی، همه نشان‌دهنده تلاش او برای جاری‌کردن باورهای مذهبی در متن زندگی روزمره است. روایت شکل‌گیری هیئت خانگی با محوریت شرح زیارت جامعه کبیره، از بخش‌های مفصل کتاب است که به‌تدریج از یک جمع محدود خانوادگی به جلسه‌ای منظم و پرمخاطب تبدیل می‌شود.

در کنار این فعالیت‌ها، کتاب به نقش شهید ایمانی در خانواده نیز می‌پردازد. همراهی او با همسرش در دوران بارداری، توجه به تغذیه، مطالعه، آرامش روانی و حتی انجام امور خانه، از جمله بخش‌هایی است که تصویر متفاوتی از یک شهید مدافع حرم ارائه می‌دهد؛ تصویری که بر مسئولیت‌پذیری و مشارکت در زندگی خانوادگی تأکید دارد. او مطالعه کتاب‌های دینی و عرفانی را مؤثر بر تربیت فرزند می‌دانست و همواره همسرش را به خواندن این آثار تشویق می‌کرد.

با تولد فرزندشان، «علی»، روایت کتاب وارد مرحله تازه‌ای می‌شود. اذان گفتن در گوش نوزاد، تأکید بر خطاب‌کردن او با عنوان «آقاعلی» و آرزوهای شهید برای آینده فرزندش، بخشی از خاطرات این دوره است. در این روایت‌ها، تأکید شهید ایمانی بر عاقبت‌به‌خیری و دینداری فرزند، بیش از هر هدف دیگری برجسته می‌شود.

کتاب در ادامه به فعالیت‌های شهید ایمانی در حرم حضرت معصومه(س) می‌پردازد. نحوه برخورد او با زائران، حساسیت نسبت به نظم کاری، تأکید بر رعایت تعهدات خادمان افتخاری و پرهیز از هرگونه رابطه‌محوری یا پارتی‌بازی، از جمله ویژگی‌هایی است که در خاطرات همسر شهید تکرار می‌شود. او خود را «نوکر حضرت» می‌دانست و معتقد بود خادم باید بیش از همه به خود سخت بگیرد تا زائر با سختی مواجه نشود.

در بخش‌های پایانی کتاب، روایت به اعزام‌های شهید ایمانی به سوریه می‌رسد. او از فروردین ۱۳۹۵ تا مهر ۱۳۹۶ چهار بار به سوریه اعزام شد و در مناطق مختلفی از جمله حلب حضور داشت. روایت تماس‌های کوتاه، توضیح‌های حداقلی درباره محل استقرار و تلاش برای آرام‌نگه‌داشتن خانواده، بخش مهمی از این فصل‌ها را تشکیل می‌دهد. نهایتاً، شهید مهدی ایمانی فردوئی در ۲۱ آذر ۱۳۹۶ در استان دیرالزور و در جریان حمله غافلگیرانه دشمن به شهادت رسید.

«کنج حرم» با حرکت از حرم حضرت معصومه(س) در قم به حرم حضرت زینب(س) در دمشق، روایتی پیوسته از زندگی، خدمت و شهادت ارائه می‌دهد؛ روایتی که بر اساس خاطرات نزدیک‌ترین فرد به شهید شکل گرفته و تلاش دارد تصویری جزئی‌نگر و مستند از مسیر زندگی او به مخاطب ارائه کند.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

اولین باری که همراه مهدی به حرم رفتم عصر روز جمعه بود، درست آن موقعی که شنیدن صدای زیارت آل یاسین از بلندگوی صحن‌ها روح آدم را زنده می کند، حس قشنگی بود که برای اولین بار با شوهرم به حرم پا گذاشته بودم، آن هم شوهری که خادم رسمی همین درگاه است و از این به بعد قرار بود مایه امید من و تکیه گاه زندگی مشترکمان باشد.

با هم یک دور صحن‌ها و رواق را چرخیدیم، دست خودم نبود، تمام مدت اشک‌هایم جاری بود، انگار این اشک ها زبان من شده بودند برای تشکر از بی‌بی که باعث شده بود مهدی سر راه زندگی من پیدایش بشود.

هم‌زمان با انتشار کتاب «کنج حرم»، این اثر در قالب پویش فرهنگی مطالعاتی «ارمغان بهشت» تا ۳۰ آذرماه در دسترس مخاطبان قرار دارد. پویش مذکور با هدف معرفی آثار روایی و ادبی مرتبط با زیارت و تجربه‌های معنوی طراحی شده است و امکان مطالعه و دسترسی به سه اثر متفاوت را به علاقه‌مندان فراهم کرده است.

در این پویش، کتاب «کنج حرم» که به قلم رسول ملاحسنی بوده و توسط انتشارات شهید کاظمی منتشر شده است، در کنار دو کتاب دیگر عرضه می‌شود: «ستی» نوشته علی‌اصغر عزتی‌پاک از انتشارات زائر که شامل داستان‌هایی از زندگی حضرت معصومه(س) است و کتاب «قرار با خورشید» با گردآوری مهدی قزلی در انتشارات به‌نشر است که روایت‌های نویسندگان از مواجه با امام رضا(ع) را ارائه می‌کند. هر سه اثر، با وجود تفاوت در موضوع و سبک، در محور زیارت، معنویت و تجربه‌های انسانی مشترک‌اند و به همین دلیل در قالب یک پویش مشترک معرفی شده‌اند.

برگزارکنندگان پویش تلاش کرده‌اند با کنار هم قرار دادن آثار از ناشران و نویسندگان مختلف، تصویری چندلایه و متنوع از ادبیات زیارت ارائه دهند.

شرکت‌کنندگان می‌توانند برای حضور در پویش «ارمغان بهشت» به وب‌سایت هر یک از سه انتشارات مراجعه کرده، کتاب‌ها را تهیه کنند و تا تاریخ ۳۰ آذر در این پویش شرکت کنند.