به گزارش خبرنگار مهر، سیدمحمد بطحائی وزیر اسبق آموزش و پرورش در رویداد «راهبرد عدالت در کیفیت آموزشی» با اشاره به تجربه بیش از چهار دهه سیاست‌گذاری و اجرای طرح‌های آموزشی در کشور، گفت: با مرور تلاش‌هایی که از ابتدای انقلاب و از دوره شهید رجایی تاکنون برای تحقق عدالت آموزشی صورت گرفته، می‌توان به عوامل متعددی در ناکامی یا اثربخشی محدود این اقدامات رسید.

وی با بیان اینکه خود در بخش قابل توجهی از این تلاش‌ها حضور و نقش داشته است، افزود: یکی از مهم‌ترین عوامل ناکامی، غفلت از «امکان‌سنجی» در مرحله طراحی طرح‌ها و اسناد بوده است. ما همواره بایدها و آرمان‌های بسیار خوبی را مطرح کرده‌ایم، اما کمتر به این توجه کرده‌ایم که این اهداف در چه شرایط اجتماعی، حقوقی، قانونی، مالی و اعتباری قابل اجرا هستند.

بطحائی با اشاره به اسناد بالادستی آموزش و پرورش تصریح کرد: اسنادی مانند سند تحول بنیادین، با وجود گذشت بیش از ۱۰ سال از تدوین آن، از نظر مفاهیم، نظریات و چارچوب‌های فکری، اسنادی فاخر و کم‌نظیر هستند؛ اما حلقه مفقوده این اسناد، فقدان مطالعات عمیق امکان‌سنجی است. در واقع مشخص نشده که این ایده‌های خوب چگونه، با چه منابعی و در چه شرایطی باید اجرایی شوند.

وزیر اسبق آموزش و پرورش تأکید کرد: اگر این موضوع مورد توجه جدی قرار نگیرد، هر تلاش جدیدی نیز محکوم به تکرار شکست‌های گذشته خواهد بود. باید از خود بپرسیم چرا تلاش‌های پیشین برای عدالت آموزشی به نتیجه مطلوب نرسید؛ آیا ما دلسوزتر یا بصیرتر از گذشتگان هستیم، یا مسئله جای دیگری است؟

وی دومین چالش اساسی را نبود «برنامه اجرایی و نقشه راه» دانست و گفت: ما فاقد برنامه‌ای روشن هستیم که در آن اهداف، اقدامات، مسئولان اجرا، زمان‌بندی، منابع مالی و شاخص‌های ارزیابی به‌طور دقیق مشخص شده باشد. بدون چنین نقشه راهی، تحقق عدالت آموزشی صرفاً در حد شعار باقی می‌ماند.

بطحائی با اشاره به محدودیت منابع مالی آموزش و پرورش افزود: وقتی بیش از ۹۴ تا ۹۵ درصد منابع صرف هزینه‌های جاری می‌شود، روشن است که اجرای طرح‌های بزرگ بدون پیش‌بینی منابع و مقتضیات آن‌ها امکان‌پذیر نخواهد بود؛ تجربه طرح‌های گذشته نیز مؤید همین موضوع است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: عدالت آموزشی هدفی ارزشمند و امیدبخش است، اما تحقق آن مستلزم دو پیش‌شرط اساسی است؛ نخست، انجام مطالعات دقیق امکان‌سنجی به‌عنوان پیوست همه طرح‌ها و دوم، تدوین برنامه عملیاتی و نقشه راه روشن. در غیر این صورت، بار دیگر با دور باطلی از طرح‌ها مواجه خواهیم شد که عاقبتی جز تکرار تجربه‌های ناموفق گذشته ندارند.