محمد سعید ناطقی متخصص قلب و عروق و فلوشیپ اقدامات مداخله قلب دانشگاه علوم پزشکی تهران، در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به پیامدهای مستقیم آلودگی هوا بر سلامت قلب و سیستم قلبی - عروقی گفت: هر عامل مخربی که بر ریه اثر بگذارد، به‌طور طبیعی می‌تواند فشار مضاعفی بر قلب وارد کند و برای بیماران قلبی خطرساز باشد.

این متخصص قلب و عروق اعلام کرد: آلاینده‌های هوا با ایجاد التهاب و انقباض راه‌های هوایی باعث افزایش فشار داخل ریه می‌شوند، وقتی فشار ریه بالا می‌رود، به خصوص سمت راست قلب نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در افراد سالم این مشکل معمولاً علامت‌دار نیست، اما در بیمارانی که پیش‌زمینه بیماری قلبی دارند و بخش راست قلب آن‌ها دچار ضعف است، این افزایش فشار می‌تواند به‌سرعت موجب بروز علائم قلبی شود.

وی افزود: آلودگی هوا علاوه بر تأثیر مستقیم بر فشار ریوی، با فعال کردن مکانیسم‌های التهابی در بدن می‌تواند به‌طور آبشاری سطح التهاب عمومی را افزایش دهد. این التهاب ممکن است پلاک‌های موجود در عروق کرونر را فعال کند؛ پلاک‌هایی که ممکن است در حالت عادی انسداد جدی ایجاد نکنند، اما در مواجهه با التهاب دچار پارگی و ایجاد لخته شوند. به گفته او، این لخته‌ها اگر در فضای محدود عروق کرونر تشکیل شوند، ممکن است موجب انسداد عروق و بروز سکته قلبی شوند.

این متخصص قلب تأکید کرد: این دو مکانیسم افزایش فشار ریه و تشدید التهاب از مهم‌ترین و بارزترین تأثیرات آلودگی هوا بر قلب هستند و می‌توانند به‌ویژه برای بیماران قلبی خطرات جدی ایجاد کنند.

توصیه‌ها برای بیماران قلبی در روزهای آلودگی هوا

ناطقی با اشاره به اینکه شدت و فراوانی مشکلات قلبی در بیماران دارای زمینه بیماری قلبی در زمان آلودگی هوا افزایش می‌یابد، توصیه‌هایی برای کاهش خطر ارائه کرد و ادامه داد: کار ویژه‌ای که بتواند به‌طور قطعی مانع اثرات آلودگی هوا شود وجود ندارد، اما چند اقدام می‌تواند نقش محافظتی داشته باشد.

وی تصریح کرد: همچنین پرهیز از حضور در مناطق با آلودگی بالا و کاهش تردد غیرضروری، استفاده از امکان دورکاری برای افرادی که شرایط شغلی‌شان اجازه می‌دهد، پرهیز از فعالیت شدید بدنی در فضای باز تا نیاز بدن به تنفس عمیق افزایش نیابد، افزایش مصرف مایعات مانند آب، آب‌میوه و شیر و مصرف میوه‌ها و سبزیجات سرشار از آنتی‌اکسیدان مانند سبزیجات سبز و گوجه‌فرنگی برای کاهش اثرات التهابی آلودگی از مهم‌ترین توصیه‌ها به افراد در آلودگی هوا است.

ناطقی خاطرنشان کرد: این روش‌ها تأثیر آلودگی هوا را به‌طور کامل از بین نمی‌برد، اما می‌تواند میزان نفوذ آلاینده‌ها و اثرات آن‌ها را کاهش دهد.