چهل‌وچهار سال از جمعه ۲۰ آذر ۱۳۶۰ می‌گذرد؛ روزی که آیت‌الله سیدعبدالحسین دستغیب، امام‌ جمعه محبوب و پرنفوذ شیراز، در مسیر اقامه نمازجمعه به دست گروهک منافقین به شهادت رسید؛ اما با گذشت بیش از چهار دهه، نام و اثر این عالم مجاهد همچنان در حافظه دینی، فرهنگی و اجتماعی مردم فارس جاری است، شخصیتی که نقش او در تثبیت انقلاب و هدایت مردم جنوب کشور از صفحات تاریخ پاک‌شدنی نیست.

شهید آیت‌الله دستغیب در جایگاه فقیهی مردمی و معلم اخلاق، تنها یک رهبر دینی نبود، بلکه محور انسجام اجتماعی و ستون روشنگری سال‌های نخست انقلاب به‌شمار می‌آمد. او در خطبه‌هایش اخلاق را در متن سیاست و معنویت را در کنار مبارزه تفسیر می‌کرد. ترکیب کم‌نظیر شجاعت سیاسی، صداقت اخلاقی و ساده‌زیستی، از او چهره‌ای ساخت که امروز نیز بخش مهمی از هویت دینی شیراز بر پایه آن بنا شده است.

در شرایطی که جامعه امروز بیش از هر زمان نیازمند ترمیم سرمایه اجتماعی، بازگشت به اخلاق عمومی و تقویت انسجام ملی است، بازخوانی شخصیت و تجربه زیسته شهید دستغیب ضروری به‌نظر می‌رسد. به همین منظور، در این گزارش با دو تن از اساتید حوزه و دانشگاه درباره ابعاد اخلاقی، اجتماعی و تاریخی این شهید بزرگوار گفت‌وگو شده تا تصویری تحلیلی و جامع از جایگاه او ارائه شود.

آیت‌الله دستغیب؛ معلم اخلاقی که مردم را با رفتار خود تربیت می‌کرد

حجت‌الاسلام محمد مرتضوی، مدرس حوزه‌های علمیه در گفت‌وگو با ایسنا با تأکید بر اینکه شهید دستغیب پیش از آنکه خطیب باشد، مربی اخلاق بود، گفت: نفوذ کلام ایشان به دلیل یک ویژگی اساسی بود: مطابقت کامل گفتار و رفتار. مردم شیراز وقتی از اخلاق سخن می‌گفت، در زندگی‌اش هم آن اخلاق را می‌دیدند. همین باعث اعتماد عمیق جامعه به او شد.

وی ادامه داد: ایشان سیاسی بود، اما سیاست‌زده نبود. مسائل سیاسی را از زاویه اخلاق تحلیل می‌کرد و حتی هشدارهایش درباره جریان‌های منحرف با هدف تخریب نبود، بلکه برای حفظ سلامت جامعه و استحکام انقلاب بود. این نگاه امروز هم آموزنده است.

مرتضوی همچنین مردمی بودن شهید دستغیب را واقعی و بی‌تکلف توصیف کرد و افزود: چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن، از مردم فاصله نگرفت. این استمرار حضور باعث شد که اثرگذاری اجتماعی او فراتر از جایگاه رسمی‌اش باشد.

شهید دستغیب و نقشی که در امنیت اجتماعی فارس ایفا کرد

رضا تقوی‌زاده، مدرس دانشگاه هم در گفت‌وگو با ایسنا در تحلیل جایگاه اجتماعی شهید دستغیب اظهار کرد: در جامعه‌شناسی سیاسی، شخصیت‌هایی مانند شهید دستغیب را سازندگان امنیت اجتماعی می‌دانند، کسانی که به دلیل اعتماد عمومی و نقش تربیتی، جامعه را در برابر افراط‌گرایی و خشونت مصون می‌سازند.

وی افزود: در سال‌های ملتهب ابتدای انقلاب، خطبه‌های آیت‌الله دستغیب نقطه اتکا و آرامش مردم فارس بود. او بدون واهمه از تهدیدها، واقعیت‌ها را با صراحت بیان می‌کرد و همین شجاعت، او را به یکی از اهداف اصلی گروهک منافقین تبدیل کرد.

تقوی‌زاده همچنین به نقش اجتماعی این شهید اشاره کرد و گفت: او سرمایه اجتماعی بزرگی برای شیراز بود. تعاملش با همه اقشار جامعه، فرهنگ مشترکی در فارس ایجاد کرد. بازگشت به این الگوها، امروز نیز برای تقویت همبستگی ضروری است.

به گزارش ایسنا، شهادت آیت‌الله سیدابوالحسن دستغیب در ۲۰ آذر ۱۳۶۰ پایان زندگی یک عالم و مجاهد دینی نبود؛ آغاز ماندگاری اندیشه‌ای بود که اخلاق را با سیاست، مردم‌داری را با رهبری و امنیت را با حضور اجتماعی پیوند زد.

اکنون و پس از ۴۴ سال، میراث فکری و تربیتی او همچنان الهام‌بخش جامعه فارس است. بازخوانی راه او نشان می‌دهد که جامعه برای عبور از چالش‌های امروز، بیش از هر زمان به الگوهایی نیاز دارد که همچون او، صداقت، شجاعت و مردم‌داری را در رفتار و عمل نشان دهند.

انتهای پیام