به گزارش سلامت نیوز به نقل از هلث لاین، استرس بخشی اجتناب‌ناپذیر از زندگی است، اما بسیاری از افراد احساس می‌کنند سطح استرسشان بیش از حد است. با این حال، هیچ معیار عینی و مشخصی برای تعریف «استرس بیش از حد» وجود ندارد، زیرا هر فرد به محرک‌های استرس به شکل متفاوتی واکنش نشان می‌دهد.

چگونه می‌توان استرس را اندازه گرفت؟

استرس دو جنبه اصلی دارد:

1. عوامل استرس‌زا: اتفاقاتی که باعث ایجاد فشار روانی می‌شوند.

2. پاسخ استرس: نحوه واکنش شما به عوامل استرس در سطح عاطفی، فیزیولوژیک یا شناختی.

روش‌های اندازه‌گیری استرس معمولاً به پاسخ بدن شما تمرکز دارند و شامل نشانگرهای فیزیولوژیک یا بیومارکرهای استرس می‌شوند.

1. تنوع ضربان قلب (HRV)

تجزیه و تحلیل تغییرپذیری ضربان قلب، میزان تغییر زمان بین ضربان‌های قلب را اندازه‌گیری می‌کند. HRV پایین نشان‌دهنده فعال بودن سیستم عصبی سمپاتیک و استرس بالاست، در حالی که HRV بالا با مقاومت بیشتر در برابر استرس و سلامت قلب مرتبط است. پزشکان می‌توانند HRV را از طریق ECG یا ابزارهای پوشیدنی مانند مانیتورهای بند سینه اندازه‌گیری کنند.

2. امواج مغزی (EEG)

الکتروانسفالوگرافی فعالیت امواج مغزی را ثبت می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که عدم تقارن امواج آلفا در مغز می‌تواند یک نشانگر زیستی استرس باشد. متخصصان نوروفیدبک با استفاده از EEG می‌توانند مغز را برای کاهش استرس آموزش دهند.

3. آزمایش هورمونی

هورمون‌های آدرنالین و کورتیزول نقش کلیدی در پاسخ به استرس دارند. کورتیزول بالا به‌طور مزمن می‌تواند منجر به خستگی، مشکلات خواب، فشار خون بالا، سردرد، افزایش وزن و مشکلات خلقی شود. سطح این هورمون‌ها را می‌توان از طریق آزمایش خون یا ادرار اندازه‌گیری کرد و حتی کیت‌های خانگی نیز برای تست کورتیزول در دسترس هستند.

4. مقیاس استرس درک شده (PSS)

این پرسشنامه میزان استرس ذهنی شما را می‌سنجد و بر تجربه شخصی و وضعیت عاطفی فرد تمرکز دارد، نه فقط بر وقایع خارجی.

ردیاب‌های پوشیدنی استرس

ساعت‌های هوشمند و مانیتورهای سلامت اغلب قابلیت ردیابی استرس با توجه به ضربان قلب و HRV دارند. اگرچه این ابزارها مفید هستند، اما به دلیل استفاده تنها از یک شاخص، تصویر کاملی از پاسخ استرس بدن ارائه نمی‌دهند.

علائم استرس بیش از حد

استرس مزمن می‌تواند منجر به مشکلات جسمی و روانی شود، از جمله:

• آکنه و مشکلات پوستی

• سردرد و درد مزمن

• مشکلات گوارشی

• بی‌خوابی و خستگی

• اضطراب و افسردگی

• افزایش وزن و تحریک‌پذیری

نکات مدیریت استرس

برای کاهش استرس و بهبود رفاه، روش‌های زیر توصیه می‌شوند:

• ورزش منظم: یوگا، پیاده‌روی یا هر فعالیتی که از آن لذت می‌برید.

• تمرین تنفس عمیق: فعال کردن سیستم عصبی پاراسمپاتیک و ایجاد آرامش.

• محدود کردن زمان استفاده از صفحه‌نمایش: کاهش فشار روانی و ذهنی.

• گذراندن وقت با دیگران: ارتباط اجتماعی به کاهش احساس تنهایی و استرس کمک می‌کند.

• مدیتیشن و مراقبه: افزایش آرامش ذهن و انعطاف‌پذیری در برابر استرس.

• وقت گذراندن در طبیعت: پیاده‌روی در فضای باز یا صرف وعده غذایی در محیط طبیعی.

• حمایت اجتماعی و درمان حرفه‌ای: گروه‌های حمایتی یا مشاوره با درمانگر می‌توانند به مدیریت استرس کمک کنند.

استرس بخشی طبیعی از زندگی است، اما وقتی بیش از حد شود، سلامت جسم و روان را تهدید می‌کند. روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری استرس وجود دارد، از HRV و EEG گرفته تا آزمایش هورمونی و پرسشنامه‌های ذهنی. با این حال، برای دریافت کمک یا مدیریت بهتر استرس، نیازی به اندازه‌گیری دقیق ندارید؛ اگر احساس می‌کنید استرس شما را تحت فشار قرار می‌دهد، استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس و مشاوره حرفه‌ای می‌تواند مفید باشد.