به گزارش خبرگزاری مهر، سیامک اسلامی، رئیس مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، به تشریح اقدامات انجام‌شده در حوزه حمایت از نوآوران و استارتاپ‌ها، تطبیق قوانین با فناوری‌های نوین، رفع سوءبرداشت‌های عمومی، نقش مالکیت فکری در اقتصاد دانش‌بنیان، نمونه‌های برجسته اختراعات ایرانی، ابزارهای قانونی مقابله با نقض حقوق مالکیت فکری و همچنین دستاوردهای مدارس تابستانی وایپو ایران پرداخت.

حمایت ویژه مرکز مالکیت معنوی از شرکت‌های دانش‌بنیان با تخفیف هزینه‌های ثبت

اسلامی با اشاره به برنامه‌های حمایتی مرکز مالکیت معنوی در سال‌های اخیر گفت: این مرکز با هدف ارتقای آگاهی و توان‌مندسازی فعالان زیست‌بوم نوآوری، دوره‌های آموزشی تخصصی در حوزه مالکیت فکری برای دانشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری، اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی، مراکز رشد و شتاب‌دهنده‌ها برگزار کرده است.

وی افزود: رویدادهایی نظیر «جشنواره مخترعین جوان» نیز با هدف شناسایی استعدادهای نوآور و تسهیل مسیر ثبت اختراع برپا شده و در راستای حمایت از استارتاپ‌ها و سهولت دسترسی آنان به ابزارهای حقوقی مالکیت فکری اجرا شده است.

اسلامی اضافه کرد: در چارچوب اجرای قانون حمایت از مالکیت صنعتی مصوب ۱۴۰۳ نیز اقداماتی همچون طراحی و راه‌اندازی سامانه الکترونیکی مرجع ثبت، ارائه تخفیف و معافیت هزینه‌های ثبت برای شرکت‌های دانش‌بنیان و انتشار راهنماهای تخصصی برای ارتقای آگاهی متقاضیان عملیاتی شده است.

استفاده از هوش مصنوعی در ارزیابی اصالت و نوآوری اختراعات

رئیس مرکز مالکیت معنوی با اشاره به چالش‌های حقوقی فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و متاورس گفت: در حال حاضر قوانین موضوعی مشخصی در این حوزه وجود ندارد؛ اما مطالعات تطبیقی و بررسی‌های حقوقی درباره امکان ثبت اختراعات تولیدشده توسط سامانه‌های هوشمند در حال انجام است.

وی افزود: مؤسسات متعددی برای پایش این موضوع با مرکز همکاری می‌کنند و پژوهش‌ها در این زمینه آغاز شده است.

اسلامی افزود: ابزارهای هوش مصنوعی در فرآیند تشخیص و بررسی ماهوی تصاویر برای ارزیابی معیارهایی، چون اصالت و جدید بودن نیز در حال به‌کارگیری است.

سوءتفاهم‌ها درباره ثبت اختراع و برند

اسلامی برخی از شایع‌ترین سوءبرداشت‌های مردم را چنین برشمرد و گفت: تصور نادرست مبنی بر اینکه ساخت فیزیکی اختراع شرط لازم برای ثبت آن است؛ در حالی که ارائه اظهارنامه و مستندات فنی کفایت می‌کند.عدم تمدید سالیانه گواهی ثبت، که موجب از بین رفتن حقوق قانونی می‌شود. تصور اشتباه مبنی بر نیاز به نتیجه نهایی برای بهره‌مندی از حق تقدم؛ در حالی که ثبت اظهارنامه این حق را ایجاد می‌کند.باور غلط مبنی بر اینکه صرف تولید و استفاده از یک طرح، مالکیت قانونی ایجاد می‌کند؛ در حالی که حقوق انحصاری تنها پس از ثبت رسمی و صدور گواهی ایجاد می‌شود (ماده ۱۳).

وی ادامه داد: اشتباه در تفکیک عمل‌کرد فنی از طراحی ظاهری؛ طبق ماده ۸۳ بند ۶، طرحی که صرفاً عمل‌کرد فنی داشته باشد، قابلیت حمایت به‌عنوان طرح صنعتی ندارد.تصور نادرست درباره قابلیت حمایت از «ایده» در قالب طرح صنعتی و آخرین مورد عدم آگاهی از انتشار اختراعات ردشده طبق قانون ۱۴۰۳، که البته اطلاعات آنها محرمانه باقی می‌ماند.

اسلامی افزود: مرکز مالکیت معنوی از طریق رسانه‌ها، وبینارها و دوره‌های آموزشی به‌طور گسترده در حال اطلاع‌رسانی برای رفع این سوءتفاهم‌هاست.

راه‌اندازی دفاتر تخصصی و سامانه الکترونیکی؛ گام تازه در تسهیل فرآیندهای ثبت
اسلامی با تأکید بر نقش کلیدی مالکیت فکری در اقتصاد دانش‌بنیان گفت: مالکیت معنوی امنیت حقوقی نوآوری‌ها را تضمین و جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی را تسهیل می‌کند.

وی افزود: قانون حمایت از مالکیت صنعتی مصوب ۱۴۰۳ با تسهیل فرآیندها، ارائه تخفیف هزینه‌ای، ایجاد دفاتر تخصصی ثبت و راه‌اندازی سامانه الکترونیکی (مواد ۱۳۶ و ۱۳۷) گام مهمی در حمایت از اقتصاد دانش‌بنیان برداشته است.

به گفته وی، ایران همچنین پیگیر الحاق به موافقت‌نامه لاهه برای ثبت بین‌المللی طرح‌های صنعتی است؛ این موافقت‌نامه در کمیسیون مجلس به تصویب رسیده و در انتظار طرح در صحن علنی است.

درخشش جهانی نانوحسگرهای زیستی ایرانی

رئیس مرکز مالکیت معنوی یکی از نمونه‌های موفق ایرانی در سطح جهانی را فعالیت‌های دکتر محمد عبدالاحد، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران برشمرد و گفت: این شخص با طراحی نانوحس‌گرهای زیستی برای تشخیص سریع کووید -۱۹ توانستند توجه ملی و بین‌المللی را جلب کنند. عبدالاحد در سال ۲۰۲۱ جایزه مصطفی (ص) در حوزه سلامت را دریافت کرد و اقدامات لازم برای ثبت بین‌المللی این فناوری نیز انجام شده است.

تشریح ابزارهای قانونی و اجرایی موجود برای حفاظت از حقوق صاحبان اثر

اسلامی در تشریح ابزارهای قانونی و اجرایی موجود برای حفاظت از حقوق صاحبان اثر گفت: ماده ۱۳۴ قانون جدید، سازمان ثبت را مرجع رسمی ثبت مالکیت صنعتی معرفی می‌کند.ماده ۱۳۶ طراحی و اجرای سامانه الکترونیکی را الزامی کرده که شفافیت و رصد لحظه‌ای را ممکن می‌سازد. ماده ۱۳۸ ابلاغ‌ها را با قوانین آئین دادرسی مدنی و کیفری منطبق کرده است. ماده ۱۴۳ مجتمع قضائی ویژه مالکیت فکری را در تهران مسئول رسیدگی به دعاوی مرتبط می‌داند.طبق ماده ۱۴۶ تبصره ۳، اطلاعات و مستندات متقاضیان تا زمان انتشار رسمی محرمانه خواهد ماند.

برگزاری چهار دوره مدرسه تابستانی وایپو–ایران؛ گامی مهم در آموزش بین‌المللی مالکیت فکری

اسلامی با اشاره به نقش تأثیرگذار مدارس تابستانی وایپو – ایران گفت: این دوره‌ها از معتبرترین برنامه‌های آموزشی بین‌المللی در حوزه مالکیت فکری هستند و با هدف ارتقای دانش تخصصی و آشنایی متخصصان ایرانی با تحولات جهانی برگزار می‌شوند.

مرکز مالکیت معنوی تاکنون چهار دوره از این مدرسه را با اخذ مجوز از سازمان جهانی مالکیت فکری برگزار کرده است. در سه دوره اخیر نیز با حمایت ریاست عالی سازمان، سهمیه ویژه‌ای برای دستگاه‌های فعال در حوزه علم، فناوری و نوآوری اختصاص یافته که زمینه حضور بیش از ۱۰۰ نفر از مدیران و کارشناسان را فراهم کرده است.

وی تأکید کرد: این اقدام موجب افزایش ظرفیت تخصصی دستگاه‌ها و ارتقای نگاه راهبردی به موضوع مالکیت فکری در فرآیندهای پژوهشی، فناورانه و اقتصادی کشور شده است.