خبرگزاری مهر-گروه استان‌ها-راضیه سالاری: افزایش مشاهده پشه آئدس استان هرمزگان، زنگ خطری است که این روزها بیش از گذشته توجه دستگاه‌های بهداشتی و مدیریت شهری را به خود جلب کرده است. این پشه مهاجم که به‌سرعت در محیط‌های گرم و مرطوب تکثیر می‌شود، طی سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سلامت عمومی در جنوب کشور تبدیل شده است. هرمزگان نیز از این قاعده مستثنی نیست و نشانه‌های گسترش کانون‌های بالقوه تولید این پشه، کارشناسان بهداشت محیط را نسبت به آینده نزدیک استان نگران کرده است.

کوچک‌ترین بی‌توجهی مقدمه فاجعه‌ای جبران ناپذیر

پژوهش‌ها نشان می‌دهد پشه آئدس برخلاف بسیاری از گونه‌های بومی، به آب‌های راکد حتی در کمترین حجم ممکن وابسته است؛ موضوعی که در مناطق گرمسیری با وجود کولرهای آبی، زیرگلدانی‌ها و ظروف رهاشده، شرایط رشد آن را فراهم‌تر می‌کند. از آنجا که این پشه ناقل اصلی بیماری تب دِنگی است، کوچک‌ترین بی‌توجهی در کنترل محیط می‌تواند زمینه انتقال ویروس را در سطح جامعه فراهم کند؛ بیماری‌ای که از شدت درد شدید عضلات و استخوان‌ها، در میان مردم به تب استخوان‌سوز معروف است، در هرمزگان، کارشناسان مرکز بهداشت طی پایش‌های اخیر به مناطقی برخورده‌اند که به دلیل تجمع پسماند، نخاله‌های رهاشده و محیط‌های مرطوب، به سرعت به محل تخم‌گذاری پشه آئدس تبدیل می‌شوند. در چنین وضعیتی، همکاری مردم برای حذف این کانون‌ها نقشی اساسی دارد؛ چراکه بخش مهمی از عوامل مؤثر در رشد پشه در محیط‌های خانگی و محله‌ای شکل می‌گیرد و بدون مشارکت اجتماعی امکان کنترل آن وجود ندارد.

هشدار معاون بهداشتی هرمزگان درباره گسترش پشه آئدس

یحیی میرزاده، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، با هشدار نسبت به افزایش فعالیت پشه آئدس در برخی نقاط استان در گفتگو با خبرنگار مهر، بر ضرورت بهسازی محیط، مدیریت صحیح پسماند و مشارکت جدی شهروندان و دستگاه‌های خدمات شهری برای جلوگیری از شیوع تب دِنگی بیماری‌ای که به تب استخوان‌سوز معروف است تأکید کرد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با اشاره به مشاهده ۲۴۷ مورد ابتلاء به تب دنگی در هرمزگان اظهار کرد: پشه آئدس ناقل اصلی ویروس تب دِنگی است و تنها راه جلوگیری از شیوع بیماری، قطع چرخه تکثیر این حشره و کنترل کانون‌های پرورش آن در محیط زندگی مردم محسوب می‌شود.

میرزاده با بیان اینکه آب‌های راکد حتی در کوچک‌ترین حجم‌ها محل مناسب برای تخم‌گذاری پشه آئدس هستند، توضیح داد: خالی کردن آب کولرهای آبی، خشک نگه داشتن محیط اطراف خانه، تخلیه زیرگلدانی‌ها، جلوگیری از جمع شدن آب در ظروف و محوطه، و بهسازی مستمر حیاط منازل از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه به شمار می‌روند.

او نقش دستگاه‌های مدیریت شهری را حیاتی دانست و افزود: جمع‌آوری به‌موقع زباله‌ها، تخلیه نخاله‌های ساختمانی، سامان‌دهی پسماندهای رهاشده و جمع‌آوری لاستیک‌های فرسوده از سطح شهر باید با سرعت و دقت بیشتری انجام شود؛ زیرا این مکان‌ها از مهم‌ترین محل‌های تجمع و تکثیر پشه آئدس هستند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان همچنین با اشاره به ویژگی‌های بالینی تب دِنگی یادآور شد: این بیماری به دلیل درد شدید عضلانی و استخوانی به تب استخوان‌سوز شهرت دارد و از طریق گزش پشه آلوده منتقل می‌شود. به همین دلیل پیشگیری صددرصد وابسته به مشارکت مردم و اقدامات محیطی است و هیچ مسیر انتقال انسانی دیگری در آن نقش ندارد.

وی در ادامه توضیح داد: کنترل آئدس تنها با اقدامات مقطعی ممکن نیست و نیاز به برنامه‌ریزی پیوسته، آموزش عمومی و پایش مستمر مناطق پرخطر دارد.

به گفته او، حساسیت بالای این پشه نسبت به شرایط آب‌وهوایی گرم و مرطوب جنوب کشور موجب شده که هرمزگان یکی از نقاط مستعد برای فعالیت آن باشد و شهروندان باید به شکل روزانه تجمع آب در محیط اطراف خود را بررسی کنند.

میرزاده تأکید کرد: دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان برنامه‌های مشترکی با شهرداری‌ها، بخشداری‌ها و دهیاری‌ها آغاز کرده است و تیم‌های تخصصی در حال پایش محلات هستند.

وی این اقدامات را بدون همکاری مردم کافی ندانست و گفت: کنترل آئدس و جلوگیری از بروز تب دِنگی در استان تنها زمانی موفق خواهد بود که مجموعه مدیریت شهری و شهروندان همزمان اقدامات پیشگیرانه را جدی بگیرند.

ضرورت همکاری فوری شهروندان هرمزگانی برای قطع چرخه تب دِنگی

نازنین ستاری، کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت بندرخمیر در گفتگو با خبرنگار مهر، نسبت به رشد کانون‌های بالقوه تکثیر پشه آئدس در این شهرستان هشدار داد و بر لزوم کنترل آب‌های راکد، بهسازی محیط و همکاری جدی مردم و دستگاه‌های شهری برای پیشگیری از گسترش تب دِنگی هشدار داد.

کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت بندر خمیر بیان کرد: بررسی‌های میدانی اخیر نشان می‌دهد برخی محلات شهرستان با افزایش تجمع آب‌های سطحی، ظروف رهاشده و محل‌های مناسب برای تخم‌گذاری پشه آئدس مواجه‌اند؛ وضعیتی که در صورت بی‌توجهی می‌تواند مسیر انتقال تب دِنگی را در منطقه فعال کند. به گفته او، شرایط جوی گرم و مرطوب جنوب به‌ویژه در فصل‌های گرم سال، زمینه رشد سریع‌تر این پشه مهاجم را فراهم می‌کند و اقدامات پیشگیرانه باید با دقت بیشتری دنبال شود.

ستاری تأکید کرد: حذف منبع تولید پشه مهم‌ترین راهکار کنترل تب دِنگی است و تنها از طریق کاهش آب‌های راکد و مدیریت مناسب محیط امکان‌پذیر می‌شود.

وی بر لزوم خالی کردن مخازن کولرهای آبی، خشک نگه داشتن زیرگلدانی‌ها، جلوگیری از انباشت آب در وسایل دور ریختی و پاکسازی روزانه حیاط منازل اشاره کرد و افزود: حتی مقدار کمی آب، مثل آب جمع‌شده در درب بطری یا لاستیک خودرو، می‌تواند محل تخم‌گذاری ده‌ها پشه بالغ باشد.

به گفته این کارشناس، مرکز بهداشت بندر خمیر تیم‌های مراقبتی و پایشی خود را در محلات فعال کرده است، با این حال موفقیت این برنامه‌ها بدون همکاری مردم امکان‌پذیر نیست.

او خاطرنشان کرد: مشارکت خانوارها در حذف ظروف بلااستفاده، کنترل مستمر فضای منزل و اطلاع‌رسانی به همسایگان می‌تواند خطر انتقال بیماری را به حداقل برساند و از بروز موارد ابتلاء در شهرستان جلوگیری کند.