خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- محمدرضا بهرامی‌صفت: کاهش کم‌سابقه بارندگی در استان همدان، وضعیت منابع آبی را به یکی از شکننده‌ترین مقاطع سال‌های اخیر رسانده است. پاییز امسال در حالی رو به پایان است که ذخایر سدها، چاه‌ها و سفره‌های زیرزمینی تقریباً بدون ورودی تازه مانده و هشدارها درباره آینده تأمین آب شرب شدت گرفته است.

تنها دو میلی‌متر بارش طی دو ماه و نیم نخست سال آبی جاری ثبت شده؛ رقمی که نسبت به ۶۸ میلی‌متر سال گذشته، کاهش ۹۸ درصدی را نشان می‌دهد. این میزان پایین بارندگی حتی قادر به مرطوب‌کردن سطح خاک نیز نبوده و عملاً مخازن استان را بدون تغذیه رها کرده است.

میانگین بلندمدت بارش در همدان در همین بازه زمانی بیش از ۶۹ میلی‌متر است و افت شدید امسال زنگ خطر کم‌آبی را جدی‌تر از همیشه به صدا درآورده است.

بررسی آخرین اطلاعات نشان می‌دهد که سد تالوار به آستانه حجم مُرده رسیده و برداشت از آن با محدودیت‌های جدی روبه‌رو است. سد اکباتان نیز تنها حدود ۱۰ میلیون مترمکعب آب قابل استفاده دارد؛ رقمی که با مصرف فعلی، پاسخگوی زمانی کوتاه‌مدت است.

در کنار سدها، برداشت از سفره‌های زیرزمینی نیز به حداقل رسیده و امکان جایگزینی منابع جدید برای تأمین آب شرب وجود ندارد.

با توجه به شرایط موجود، مدیریت مصرف آب دیگر یک توصیه ساده نیست؛ بلکه ضرورتی فوری برای جلوگیری از ورود استان به دوره‌های سخت‌تر از جمله قطعی‌های گسترده‌تر محسوب می‌شود. تأکید می‌شود که حتی اگر بارش‌های زمستانی نرمال باشد، کمبود سه‌ماهه پاییز جبران‌شدنی نیست و استان همدان همچنان با فشار کم‌آبی روبه‌رو خواهد بود.

در هفته‌های اخیر برخی شهروندان از افت فشار یا قطعی شبانه گزارش داده‌اند. توضیح کارشناسان این است که سیاست اصلی کاهش تدریجی فشار است؛ اقدامی که در شهرهای دارای توپوگرافی متفاوت، ممکن است در نقاط مرتفع به شکل قطعی موقت دیده شود.

به دلیل ویژگی‌های هیدرولیکی شبکه آب، قطع و وصل یکپارچه امکان‌پذیر نیست و بازگشت فشار نیز باید به‌صورت تدریجی انجام شود تا از شکستگی لوله‌ها جلوگیری شود.

در چنین شرایطی، تنها راه پیش رو صرفه‌جویی ۲۰ درصدی و مدیریت مصرف است. حتی بارش‌های زمستانی، اگر در حد میانگین هم باشند، اثر گذشته را جبران نخواهند کرد و استان در ماه‌های آینده نیازمند همراهی جدی مردم است.

همدان اکنون بیش از همیشه به بارش‌های زمستانی نیاز دارد؛ اما تا آن زمان، سرنوشت آب شرب استان همدان در گرو مدیریت مصرف هوشمندانه و همکاری عمومی است.

تالوار به حجم مُرده رسید؛ آینده تأمین آب شرب همدان نگران‌کننده شد

فرهاد بختیاری‌فر، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با تشریح آخرین وضعیت منابع آبی استان گفت: وضعیت بارش‌ها در همدان «بسیار بحرانی» است و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۹۸ درصد کاهش بارندگی ثبت شده است.

وی اظهار کرد: سال گذشته تا نیمه آذر حدود ۶۸ میلی‌متر بارش داشتیم، در حالی که امسال تنها دو میلی‌متر بارندگی آن هم به‌صورت پراکنده گزارش شده است.

وی با بیان اینکه منابع تأمین آب همدان اکنون شامل سد تالوار، سد اکباتان و بخش محدودی از چاه‌ها است، افزود: مخزن تالوار به نزدیک حجم مُرده رسیده و در آستانه وضعیتی است که امکان برداشت از آن وجود نخواهد داشت. همچنین مخزن اکباتان تنها حدود ۱۰ میلیون مترمکعب ذخیره قابل استفاده دارد و حجم قابل استفاده تالوار نیز حدود ۱۴ میلیون مترمکعب است.

به گفته وی، با میزان مصرف فعلی، آینده تأمین آب شرب همدان نگران‌کننده است.

بختیاری‌فر تأکید کرد: در چنین شرایطی، صرفه‌جویی دیگر یک توصیه نیست، بلکه یک اجبار است و همه شهروندان باید به‌صورت جدی الگوی مصرف را رعایت کنند تا مدیریت بحران ممکن شود. او افزود: حتی اگر از نیمه آذر به بعد بارش‌ها نرمال باشد، این بارندگی‌ها نمی‌تواند سه ماه کم‌بارشی پاییز را جبران کند.

وی درباره گزارش‌های مربوط به قطعی شبانه آب در برخی مناطق توضیح داد: برنامه‌ای برای قطعی آب وجود ندارد، اما کاهش فشار به‌عنوان یک اقدام مدیریت مصرف در اغلب کلان‌شهرها اجرا می‌شود.

هوشمندسازی شبکه سرعت گرفت؛ ۴۴ شیر فشارشکن آنلاین در همدان فعال شد

مدیرعامل آبفا با اشاره به هوشمندسازی شبکه گفت: اکنون ۶۴ شیر فشارشکن در سطح شهر وجود دارد که ۴۴ مورد آنها مجهز به دیتالاگر و قابل کنترل آنلاین هستند. همچنین ۱۵ دیتالاگر جدید خریداری شده که تاکنون ۱۰ دستگاه نصب شده و مابقی نیز نصب خواهد شد. به گفته او، چند شیر فشارشکن جدید نیز طبق طرح مشاور در حال جانمایی و نصب است.

وی درباره مدیریت مشترکان پرمصرف اظهار کرد: در همدان حدود سه هزار مشترک بالاتر از الگوی مصرف هستند. بختیاری‌فر افزود: به این مشترکان چندین نوبت پیامک اخطار داده شده و اکنون وارد فاز اجرایی شده‌ایم. در مرحله اول، آب ۱۰۰ مشترک که بیش از پنج برابر الگوی مصرف داشتند، قطع شد و وصل مجدد تنها با تعویض کنتور با کنتور هوشمند و ارائه تعهد امکان‌پذیر است.

برخورد با ادارات پرمصرف ادامه دارد؛ چند اداره دیروز بی‌آب شدند

بختیاری‌فر در پاسخ به پرسشی درباره استفاده کارواش‌ها و فضاهای سبز از آب شرب گفت: مصرف آب شرب در کارواش‌ها «صرفه اقتصادی ندارد» و پایش‌های مستمر شرکت آبفا نشان می‌دهد این مجموعه‌ها عمدتاً از آب تانکری استفاده می‌کنند.

وی افزود: در صورت مشاهده استفاده از آب شرب در کارواش، انشعاب بلافاصله قطع می‌شود.

او همچنین گفت که در همدان تقریباً هیچ انشعاب فضای سبزی از آب شرب برای آبیاری استفاده نمی‌کند و موارد محدود نیز اصلاح شده است.

مدیرعامل آبفا با اشاره به برخورد با ادارات پرمصرف گفت: تنها در روز گذشته، آب چند اداره که خارج از ظرفیت قراردادی مصرف داشتند قطع شده و این روند با جدیت ادامه خواهد داشت.

وی تأکید کرد: با توجه به وضعیت منابع آبی، در برخورد با پرمصرف‌ها هیچ‌گونه اغماضی نخواهد شد.

بختیاری‌فر در پایان اظهار امیدواری کرد با همکاری مردم و مدیریت صحیح مصرف، استان همدان از این شرایط سخت عبور کند.

لزوم صرفه‌جویی فوری در همدان؛ هشدار کارشناس آب درباره ادامه کم‌بارشی

احمد حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به تداوم کم‌بارشی در ماه‌های اخیر گفت که مدیریت مصرف در شرایط کنونی «یک ضرورت قطعی» است و هرگونه بی‌توجهی می‌تواند شهرها را در آستانه محدودیت‌های آبی قرار دهد.

کارشناس امور آب با بیان اینکه میزان بارش‌ها در بسیاری از نقاط کشور فاصله معناداری با میانگین بلندمدت پیدا کرده است، اظهار کرد: ورودی سدها تقریباً ناچیز است و منابع زیرزمینی نیز تحت فشار قرار دارند. بارش‌های مقطعی به‌هیچ‌وجه کمبود انباشته‌شده ماه‌های اخیر را جبران نمی‌کند.

وی با تأکید بر اینکه صرفه‌جویی دیگر یک توصیه نیست، بلکه یک الزام جدی است افزود: اگر هر خانوار فقط ۱۵ تا ۲۰ درصد مصرف خود را کاهش دهد، شبکه آب شهری بدون تنش و قطعی قابل مدیریت خواهد بود. در غیر این صورت، اعمال محدودیت‌های محلی اجتناب‌ناپذیر می‌شود.

این کارشناس امور آب، پرمصرفی خانگی را مهم‌ترین عامل فشار بر شبکه دانست و تصریح کرد: مصارفی مثل شست‌وشوی حیاط با آب شرب، استفاده طولانی از دوش یا رها شدن نشتی‌های کوچک سهم بالایی در هدررفت آب دارند؛ در حالی که اصلاح همین موارد می‌تواند بخش زیادی از بحران را مهار کند.

حسینی در بخش دیگری از گفتگو با اشاره به پیچیدگی مدیریت فشار در شبکه توضیح داد: کاهش فشار در شهرها یک اقدام معمول برای جلوگیری از افت ذخایر است، اما در مناطقی با اختلاف ارتفاع، این کاهش فشار می‌تواند برای برخی نقاط به شکل قطعی موقت بروز کند. این موضوع یک فرآیند فنی است و نه تصمیم به قطع آب.

وی با تاکید بر اینکه هیچ منبع جایگزینی در کوتاه‌مدت برای همدان وجود ندارد، گفت: اگر بارش مناسب هم از نیمه آذر به بعد رخ دهد، تنها برای همان دوره مؤثر است و کم‌بارشی دو ماه و نیم گذشته را جبران نمی‌کند. بنابراین همراهی مردم تعیین‌کننده است.

کارشناس امور آب در پایان یادآور شد: بحران آب با مشارکت مستقیم مردم قابل مدیریت است. هر درصد صرفه‌جویی خانوارها، یک قدم به دور شدن شهرها از تنش آبی است. این روزها حتی اصلاح یک شیر خراب هم نقش مهمی در پایداری شبکه دارد.

در پایان گفتنی است؛ در شرایطی که پاییز امسال عملاً بی‌بارش سپری شده و منابع آبی همدان یکی پس از دیگری به خط هشدار رسیده‌اند، تنها راه عبور از این دوره دشوار، همراهی شهروندان و مدیریت دقیق مصرف است. تا زمانی که آسمان همدان از خشکی این ماه‌ها عبور نکرده، دوام آوردن این منابع محدود به رفتار مصرفی مردم گره خورده است؛ فرصتی اندک که اگر جدی گرفته نشود، بحران کم‌آبی به واقعیت روزمره تبدیل خواهد شد.