حضرت ام‌البنین(س)، بانویی که در تاریخ اسلام با وفاداری، خردمندی و شجاعت خود شناخته می‌شود، نه تنها همسری نمونه برای امیرالمؤمنین(ع) بود، بلکه مادری فراتر از یک مادر معمولی به شمار می‌رفت. او با درک عمیق از نقش مادری، بنیان تربیت ولایی و اخلاقی فرزندان خود را بر اصول ایمان، اخلاق و وفاداری به ولایت استوار کرد.

این بانوی بزرگ، با همت و بصیرت، فرزندانی تربیت کرد که وجودشان وقف یاری امام و حفظ ارزش‌های الهی شد. از میان آنان حضرت عباس(ع) به عنوان الگویی جاودانه از شجاعت، فداکاری و وفاداری در تاریخ اسلام به یادگار ماند؛ فرزندی که تربیت او نتیجه مستقیم دامن پاک و اصول آگاهانه مادرش بود.

نقش حضرت ام‌البنین(س) در پرورش شخصیت ولایی و اخلاقی فرزندان، نشان‌دهنده اهمیت تربیت مادرانه همراه با بصیرت و معرفت است. او الگویی است که نشان می‌دهد چگونه می‌توان عشق، محبت و تدبیر را در هم آمیخت تا نسلی پرتوان، وفادار و مسئولیت‌پذیر برای جامعه تربیت کرد.

کربلا بدون عباس قابل تصور نبود؛ و عباس بدون ام‌البنین ساخته نمی‌شد

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد خلیلی، استاد حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با ایسنا در سالروز وفات حضرت ام‌البنین(س) به بررسی ابعاد تربیتی و شخصیتی ایشان پرداخت.

وی اظهار کرد: تحلیل نقش ام‌البنین(س) تنها با عنوان «مادر یک پهلوان» قابل فهم نیست؛ او یک مربی آگاه، زن خردمند و معلم تربیت ولایی بود. او از قبیله‌ای شناخته‌شده در شجاعت و وفاداری برخاسته بود اما شجاعت موروثی را به شجاعتی جهت‌دار، عاقلانه و ریشه‌دار در ایمان تبدیل کرد.

وی افزود: این بانو با ورود به خانه امیرالمؤمنین(ع)، تربیت فرزندان خود را بر محور ولایت سامان داد و فضای خانواده را طوری شکل داد که احترام و محبت به امام، زیربنای هویت فرزندان باشد. نمونه این ولایت‌محوری، تصمیم ایشان برای نخواستن نام «فاطمه» بود تا دل حسن و حسین(ع) آزرده نشود.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه تأکید کرد: ویژگی‌های تربیتی ام‌البنین شامل معرفت‌محوری، ولایت‌مداری، شجاعت عقلانی، اولویت تکلیف بر احساس و کرامت رفتاری بود. ادب و خضوع حضرت عباس(ع) در برابر امام حسین(ع) نه صرفاً احساسی، بلکه نتیجه تربیت مادری بود که اصول ولایی را در خانه پیاده کرد. تربیت او باعث شد فرزندانش پیش از «سرمایه شخصی» بودن، «امانت‌های الهی برای یاری ولی خدا» تلقی شوند.

وی افزود: کربلا بدون حضور عباس(ع) قابل تصور نبود و شخصیت عباس بدون تربیت ام‌البنین معنا پیدا نمی‌کرد. ایشان مادری بود که شجاعت را با معرفت، قدرت را با تواضع و محبت را با تکلیف آمیخت و فرزندانی تربیت کرد که جان خود را در راه حقیقت تقدیم کردند.

ام‌البنین؛ مدرس وفاداری و ولایت‌مداری در تاریخ اسلام

مریم یوسفی، مدرس حوزه و دانشگاه‌های آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با ایسنا درباره نقش تربیتی ام‌البنین اظهار کرد: وفاداری بی‌چون و چرای ام‌البنین به ولایت، سنگ بنای هویت تربیتی او بود. او جایگاه امام را بر هر نوع تعلق خانوادگی مقدم می‌دانست و فرزندان خود را با همین باور تربیت کرد. نتیجه این تربیت، ظهور حضرت عباس(ع) بود؛ انسانی که از تعلقات دنیوی گذشت و اوج فداکاری و ولایت‌مداری را نشان داد.

وی ادامه داد: ام‌البنین ویژگی‌های مادری فراتر از یک مادر معمولی داشت؛ شناخت جایگاه امامت، بصیرت در حمایت از مسیر حق و الگوی فداکاری درونی از جمله عناصر کلیدی سیره او بود. این سه ویژگی باعث شد فرزندانش با میل و رغبت کامل راه امام را دنبال کنند.

وی به درس‌های تربیتی ام‌البنین برای مادران امروز اشاره کرد و گفت: تربیت فرزند باید هویت‌محور و بر پایه ارزش‌های ماندگار باشد. تعیین قطب‌نمای اصلی یعنی ولایت، ایمان و اخلاق، تربیت برای فداکاری در مسیر اهداف بزرگ و تلفیق عاطفه مادرانه با معرفت و بصیرت از نکات کلیدی است. وفاداری امروز فقط به معنای جنگیدن نیست، بلکه شامل مسئولیت‌پذیری، ایستادگی در برابر ظلم و حفظ هویت دینی و ملی است.

این استاد حوزه و دانشگاه افزود: ام‌البنین الگویی استثنایی برای مادران امروز است؛ مادری که با بصیرت، معرفت و عشق انسانی تربیت کرد که نماد شجاعت و وفاداری شد و الگوی تربیت ولایی و اخلاقی در تاریخ اسلام باقی ماند.

ام‌البنین(س)؛ معمار تربیت ولایی و سازنده شخصیت حضرت عباس(ع)

همچنین عاتکه اصل‌نژادی، استاد حوزه و دانشگاه‌های آذربایجان شرقی در گفت‌گو با ایسنا با تأکید بر تربیت ولایی ام‌البنین گفت: با ورود به خانه امیرالمؤمنین(ع)، ایشان ساختار عاطفی و اخلاقی خانواده را طوری تنظیم کرد که محبت و احترام به امام، زیربنای هویت فرزندان باشد. نمونه روشن این ولایت‌محوری، رفتار او در نخواستن نام «فاطمه» برای خود بود تا دل حسن و حسین(ع) آزرده نشود.

وی افزود: ام‌البنین فرزندانش را نه تنها فرزند علی(ع) بلکه یار امام می‌دیدند. او ترکیبی کم‌نظیر از فراست دینی، اصالت قبیله‌ای و تربیت ولایی عمیق بود و شجاعت او تنها به مفهوم جنگی محدود نمی‌شد بلکه معنای دینی آن را درک می‌کرد: ایستادن بر محور حق، ترجیح امام بر خود و فرزندان و تربیت نسلی که وجودش را وقف حجت الهی کند.

وی به جمله تاریخی ام‌البنین هنگام شنیدن خبر شهادت فرزندانش «مرا از حسین خبر دهید» اشاره کرد و گفت: این جمله کوتاه اما بسیار پرمعناست و نشان‌دهنده تقدم ولایت بر عاطفه و دیدگاه اعتقادی عمیق اوست. همچنین جایگاه او را از یک مادر داغ‌دیده به کنشگری ولایی ارتقا داد.

وی در پایان اظهار کرد: درس مهم ام‌البنین برای مادران امروز، تربیت فرزندانی با هویت ارزشی و هدف‌محور است؛ فرزندانی که در برابر مشکلات شجاع، در برابر وسوسه‌ها با بصیرت و در برابر مسئولیت‌ها آماده فداکاری باشند. او الگویی بی‌نظیر برای تربیت ولایی و اخلاقی در تاریخ اسلام است.

انتهای پیام