خبرگزاری مهر -گروه استان‌ها: تئاتر خیابانی هنری زنده و مستقیم است که در بطن فضاهای شهری شکل می‌گیرد و با زبان مردم برای مردم روایت می‌شود؛ هنری که صحنه‌اش معابر عمومی است و مخاطبانش شهروندانی هستند که در جریان روزمره زندگی به تماشای روایت‌ها می‌ایستند و بی‌نیاز از پرده و دکور با کمترین امکانات و بیشترین خلاقیت، نبض جامعه را لمس می‌کند و زندگی را بی‌پرده به تصویر می‌کشد.

تئاتر خیابانی فقط یک اجرا نمایشی نیست، بلکه راهی برای گفت‌وگو با مردم جهت لمس دغدغه‌ها و بازتاب واقعیت‌هایی است که در زندگی روزمره جریان دارند؛ این هنر با حضور در فضای عمومی مرز میان صحنه و جامعه را از میان برمی‌دارد و با زبان ساده و بی‌پیرایه خود می‌تواند نقش مهمی در آگاهی‌بخشی و تقویت همدلی ایفا کند.

در حقیقت، تئاتر خیابانی با حضور در دل شهر، یادآور آن است که هنر می‌تواند از قاب‌های رسمی بیرون بیاید و در کنار مردم نفس بکشد، هنری که به جای فاصله گرفتن از واقعیت، در بطن آن شکل می‌گیرد و با روایت ساده و صمیمی، به زندگی روزمره معنا می‌بخشد و در لحظه‌هایی کوتاه اما تأثیرگذار، نگاه‌ها را متوقف می‌کند و ذهن‌ها را به تأمل وامی‌دارد.

درست در همین نقطه است که ظرفیت‌های بومی معنا می‌یابند؛ جایی که ایلام با پشتوانه‌ای از هنرمندان جوان و گروه‌های خلاق، می‌تواند تئاتر خیابانی را به یکی از جریان‌های زنده و اثرگذار فرهنگی بدل کند، هنرمندانی که با تکیه بر زبان مادری، آئین‌های مردمی و تجربه‌های زیسته خود، اجراهایی صمیمی و ماندگار خلق می‌کنند و با حضور در میدان‌ها و گذرگاه‌های شهری، نه‌تنها صحنه را به دل جامعه می‌آورند، بلکه خود به بخشی از زندگی روزمره مردم بدل می‌شوند.

ایلام با پیشینه‌ای غنی از آئین‌های نمایشی و روایت‌های شفاهی، بستری زنده برای بالندگی تئاتر خیابانی فراهم کرده است؛ سرزمینی که فرهنگ و زبان محلی در تار و پود زندگی مردم تنیده شده و همین پیوند میان سنت و روزمرگی، به اجراهای خیابانی رنگ و عمقی متفاوت می‌بخشد.

تئاتر خیابانی در ایلام نه‌تنها بازتابی از هویت فرهنگی این دیار به شمار می‌آید، بلکه زمینه‌ای فراهم می‌کند برای شنیدن صداهایی که در هیاهوی رسانه‌ای کمتر مجال بروز پیدا می‌کنند و همین ویژگی آن را به ابزاری مؤثر برای گفت‌وگو، همدلی و بازنمایی واقعیت‌های اجتماعی تبدیل می‌کند.

در گذشته، تئاتر خیابانی در ایلام کمتر شناخته شده بود و حضورش در فضای فرهنگی استان محدود باقی مانده بود، اما در سال‌های اخیر، با تلاش هنرمندان محلی، حمایت برخی نهادهای فرهنگی و برگزاری جشنواره‌های خیابانی، این جریان جان تازه‌ای گرفته و جایگاه روشن‌تری در میان فعالیت‌های هنری پیدا کرده است؛ با این حال، بخشی از ظرفیت‌های این حوزه همچنان نیازمند توجه و تقویت بیشتر است تا تئاتر خیابانی بتواند نقش پررنگ‌تری در چشم‌انداز فرهنگی استان ایفا کند

رشد تئاتر خیابانی از نگاه یک کارگردان ایلامی

کارگردان نمایش خیابانی چهل تیکه، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: اتفاقاتی که در حوزه تئاتر خیابانی در استان ایلام رقم خورده، بسیار امیدوارکننده است و نشان می‌دهد این هنر مردمی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته و توانسته حضور مؤثرتری در فضای فرهنگی استان داشته باشد.

مالک آبسالان افزود: تئاتر خیابانی ظرفیت بالایی برای تأثیرگذاری اجتماعی دارد و می‌تواند نقش مهمی در آگاهی‌بخشی، گفتگو با مردم و بازتاب مسائل روز ایفا کند؛ اگر این جریان هنری با حمایت مستمر و برنامه‌ریزی دقیق همراه شود، بی‌تردید می‌تواند به یکی از مؤثرترین ابزارهای فرهنگی در استان تبدیل شود.

تداوم نسل‌ها و لزوم حمایت از تئاتر خیابانی

بازیگر ایلامی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: تئاتر خیابانی در ایلام پیشینه قابل‌توجه دارد و در سال‌های گذشته، هنرمندان و پیشکسوتان بسیاری در این عرصه فعالیت داشته‌اند؛ امروز نیز نسل جدیدی از هنرمندان با انگیزه و نگاه تازه وارد میدان شده‌اند که این تداوم، نشان‌دهنده پویایی و زنده بودن جریان تئاتر در استان است.

عزت آقایی با تأکید بر نقش فرهنگ در حیات اجتماعی گفت: تئاتر خیابانی بازتابی از فرهنگ زنده مردم است؛ چرا که به دل جامعه می‌رود، با مردم سخن می‌گوید و مسائل روز را بی‌واسطه به تصویر می‌کشد و بی‌تردید هر جامعه‌ای زمانی زنده و پویاست که فرهنگ آن زنده و جاری باشد.

آقایی در پایان خواستار توجه بیشتر به این حوزه شد و گفت: تئاتر خیابانی نیازمند حمایت مستمر، زیرساخت مناسب و برنامه‌ریزی دقیق است تا بتواند مسیر رشد خود را با قدرت ادامه دهد؛ حمایت از این هنر، در واقع حمایت از فرهنگ، هویت و گفت‌وگوی اجتماعی در بستر عمومی جامعه است.

دهلران میزبان هشتمین جشنواره ملی تئاتر خیابانی

معاون امور هنری و سینمایی اداره‌کل ارشاد ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به جایگاه برجسته تئاتر خیابانی در استان ایلام اظهار داشت: خوشبختانه استان ایلام به واسطه برخورداری از هنرمندان شاخص و پرتلاش در حوزه نمایش خیابانی، امروز به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی این گونه نمایشی در کشور شناخته می‌شود.

حسن اسدی نیا افزود: این جایگاه حاصل سال‌ها فعالیت مستمر و حضور مؤثر گروه‌های نمایشی استان در رویدادهای ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی است که همواره با کسب عناوین برتر و افتخارات متعدد همراه بوده است.

وی تصریح کرد: در طول سال، به مناسبت‌های مختلف، شاهد اجرای نمایش‌های خیابانی در سطح استان هستیم که این اجراها در قالب جشنواره‌ها، مناسبت‌های ملی و مذهبی و رویدادهای فرهنگی برگزار می‌شوند و با استقبال گسترده مردم مواجه هستند.

اسدی نیا ادامه داد: این روند نشان‌دهنده پیوند عمیق تئاتر خیابانی با فرهنگ عمومی و زیست اجتماعی مردم ایلام بوده و بیانگر آن است که این هنر مردمی توانسته جایگاه خود را در میان اقشار مختلف جامعه تثبیت کند.

وی با تأکید بر نقش ویژه هنرمندان شهرستان دهلران در اعتلا تئاتر خیابانی استان تصریح کرد: فعالان تئاتر دهلران سهم بزرگی در موفقیت‌های این حوزه دارند و همواره با انگیزه و تعهد مثال‌زدنی در صحنه‌های مختلف هنرنمایی کرده‌اند؛ در همین راستا و در جهت تحقق سیاست تمرکززدایی و ادای دین به ساحت شهدای گرانقدر، امسال هشتمین جشنواره ملی تئاتر خیابانی با رویکرد «دفاع مقدس، ایثار و شهادت» به میزبانی شهرستان دهلران برگزار خواهد شد.

اسدی نیا گفت: برگزاری این جشنواره در دهلران، علاوه بر تقویت جریان فرهنگی در مناطق مرزی، فرصتی مغتنم برای معرفی ظرفیت‌های هنری بومی و ترویج فرهنگ ایثار و مقاومت در بستر هنرهای نمایشی خواهد بود.

معاون امور هنری و سینمایی اداره‌کل ارشاد ایلام در پایان با اشاره به اهمیت این رویداد فرهنگی خاطرنشان کرد: تئاتر خیابانی به‌عنوان هنری زنده، مردمی و اثرگذار، همواره مخاطبان خاص خود را داشته و دارد و در استان ایلام، به‌ویژه در شهرستان دهلران، از پایگاه اجتماعی و فرهنگی قابل توجهی برخوردار است.

تئاتر خیابانی در استان ایلام فراتر از یک فعالیت هنری صرف است؛ این هنر به نمادی از هویت فرهنگی، قدرت بیان هنرمندان منطقه و تعهد مسئولین به توسعه فرهنگی عدالت‌محور تبدیل شده و باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.